Meerderheid van de invasieve exoten zijn sierplanten

Het grote publiek is er zich niet van bewust dat de verspreiding van exotische planten in de natuur problemen kan veroorzaken. De meeste invasieve soorten worden geïntroduceerd als sierplant, maar ontsnappen uit tuinen en parken en verstoren ecosystemen door het verdringen van inheemse soorten. Daarom loopt tot 2014 het communicatieproject Alterias dat zich richt op voorlichting van de tuinbouwsector over invasieve planten.

Exotische planten ontsnappen uit tuinen en dringen binnen in de natuur, waar ze tal van ecologische problemen veroorzaken. Voor het behoud van de biodiversiteit en het goed functioneren van ecosystemen is het belangrijk dat iedereen maatregelen treft om de verspreiding van exoten in de natuur te vermijden.

De meeste invasieve soorten werden in eerste instantie geïntroduceerd als sierplant. In België maken sierplanten minstens 80 procent uit van de invasieve planten die op de zwarte lijst staan. Mensen vervoeren, planten en verspreiden invasieve exoten over heel de wereld. Dit proces wordt versterkt door het internationaal handelsverkeer en de intensivering van het transport.

Het Alterias-project moet mensen in de eerste plaats sensibiliseren omtrent de risico’s van invasieve planten, maar reikt ook preventieve maatregelen aan om de expansie van invasieve exoten te beperken. Om professionelen, tuinliefhebbers en tuinbouwscholen te informeren, worden verschillende communicatiemiddelen ingezet zoals de website www.alterias.be, artikels, folders en brochures.

Preventie is de aangewezen bestrijding van invasieve soorten aangezien het makkelijker en goedkoper is om nieuwe introducties te vermijden, dan de planten onder controle te houden eens ze verspreid zijn in de natuur. Aangezien sommige van die planten nog steeds worden gebruikt en verkocht, moet de preventie in het Alterias-project gebaseerd zijn op correcte informatie over de risico's van invasieve planten en hun vermogen om zich te verspreiden.

Een plant wordt invasief genoemd als het gaat om een exotische soort die in staat is te overleven en zich voort te planten in de natuur. Als dat gepaard gaat met een sterke verspreidingscapaciteit, dan leidt dit tot een exponentiële toename van de populatie. De meeste uitheemse planten veroorzaken geen problemen, maar één van de 1000 uitheemse planten die geïntroduceerd worden, berokkent schade aan de natuur door invasief te worden.

Zodra ze zich ergens gevestigd hebben, vormen invasieve planten dichte tapijten en verdrijven ze geleidelijk aan de inheemse soorten, tot ze volledig hun plaats hebben ingenomen. Op die manier verstoren ze het complexe ecologische evenwicht dat afhangt van de structuur en van de diversiteit van de vegetatie.

Het Alterias-project strekt zich uit over het ganse Belgische grondgebied en wordt gecoördineerd door de universiteit van Luik, Gembloux Agro Bio Tech samen met het Centre Technique Horticole van Gembloux, het Proefcentrum voor Sierteelt van Destelbergen en de FOD Volksgezondheid. Het wordt mee gefinancierd door de Europese Commissie in het kader van het LIFE+ programma en door de regionale administraties belast met milieubeheer in België.