Landbouwrapport 2010 toont flink hogere productiewaarde
In aanwezigheid van minister-president Kris Peeters heeft het departement Landbouw en Visserij op Agriflanders het Landbouwrapport 2010 (LARA) voorgesteld. De eindproductiewaarde van de Vlaamse land- en tuinbouwsector wordt in 2010 geraamd op 5,1 miljard euro. Dat is een forse stijging van 11 procent ten opzichte van 2009 en het hoogste cijfer van de laatste tien jaar.
Van de totale productiewaarde neemt de veeteelt 57 procent in, de tuinbouw 31 procent en de akkerbouw 12 procent. De globale waarde van de veeteeltproducten bedraagt 2,9 miljoen euro. Het voornaamste veeteeltproduct is varkensvlees, gevolgd door zuivelproducten en rundvlees. De vijf belangrijkste landbouwproducten zijn varkensvlees (1,3 miljard euro), groenten (720 miljoen euro), zuivelproducten (630 miljoen euro), rundvlees (590 miljoen euro) en sierteeltproducten (530 miljoen euro).
De varkenshouderij vertegenwoordigt de hoogste productiewaarde, maar de sector heeft al een aantal moeilijke jaren achter de rug. Na juni 2010 is de toestand opnieuw aanzienlijk verergerd door een terugval van de biggen- en vleesvarkensprijs en een toename van de krachtvoederprijs. Dat leidt tot een afname van het familiaal arbeidsinkomen. Het familiaal arbeidsinkomen voor de vermeerdering en gesloten bedrijven is momenteel negatief. “Dat betekent dat de eigen arbeid niet vergoed wordt, meer zelfs dat er met verlies gewerkt wordt”, betreurt Dirk Van Gijseghem, afdelingshoofd Monitoring en Studie.
Uit de structurele en economische kenmerken die het LARA beschrijft, blijkt duidelijk dat de schaalvergroting zich voortzet in de Vlaamse landbouw. In 2009 telde Vlaanderen 29.394 landbouwbedrijven. In tien jaar tijd is het aantal bedrijven met ongeveer 30 procent gedaald. Dat is een afname van 3,6 procent per jaar. Tegelijk trad er een voortdurende schaalvergroting op. Ten opzichte van 1999 is de gemiddelde oppervlakte cultuurgrond met maar liefst 40 procent gestegen tot 21,1 ha. Veeteelt is met 52 procent de belangrijkste specialisatie van landbouwbedrijven.
Sinds 1999 is het aantal tewerkgestelde personen met gemiddeld bijna 3 procent per jaar afgenomen. 58.635 personen zijn regelmatig tewerkgesteld in de land- en tuinbouw. Omdat de landbouw heel wat niet-regelmatig tewerkgestelden telt, zoals seizoensarbeiders en loonwerkers, wordt dat cijfer uitgedrukt in voltijdse arbeidskrachten. De Vlaamse land- en tuinbouw stelt 44.590 voltijdse arbeidskrachten te werk. 32 procent daarvan werkt in gespecialiseerde tuinbouwbedrijven, 19 procent in gemengde bedrijven en 13 procent in zuivelbedrijven.
Ook de Vlaamse veestapel krimpt. In 2009 waren er in Vlaanderen 1,3 miljoen runderen, 5,9 miljoen varkens en 28 miljoen stuks pluimvee. Dat is telkens ongeveer een vijfde minder dan tien jaar geleden. “Verschillende factoren spelen daarin een rol”, legt Van Gijseghem uit. “Zo heeft de Vlaamse overheid de varkensstapel beleidsmatig constant gehouden uit milieuoverwegingen, terwijl de instelling van melkquota en de toename van de melkgift per koe geleid hebben tot een afname van het aantal melkkoeien. De rentabiliteit van de subsectoren speelt ook mee.”
Al is de landbouw het afgelopen decennium minder belangrijk geworden als bron van tewerkstelling, toch blijft landbouw de hoeksteen van het platteland. De oppervlakte cultuurgrond is in tien jaar tijd vrij stabiel gebleven (-3%). Van de Vlaamse oppervlakte wordt 46 procent of 620.000 ha bewerkt door de land- en tuinbouw. “De voedergewassen nemen 60 procent van de oppervlakte voor hun rekening, wat nogmaals wijst op het belang van de rundveehouderij in Vlaanderen”, besluit Van Gijseghem.
Lees deze week elke dag een stukje uit het Landbouwrapport 2010 op VILT. Achtereenvolgens bespreken we de omzet van het agrobusinesscomplex, landbouw en zijn natuurlijke omgeving, de sociale aspecten van land- en tuinbouw, ontwikkelingen op internationaal en Europees vlak en besloten wordt met het Vlaamse landbouwbeleid.
Meer info: Landbouwrapport 2010
