"Handel creëert geen duurzame voedselzekerheid"

De internationale handel slaagt er niet in om hongerige magen te voeden en dus moeten ontwikkelingslanden eerder focussen op een verhoging van hun landbouwproductie dan op het afsluiten van nieuwe handelsakkoorden. Dat heeft de Belgische VN-rapporteur voor het recht op voedsel gezegd. In maart wil Olivier De Schutter deze boodschap overbrengen aan de VN-mensenrechtenraad. Hij verdedigt onder meer het recht van arme landen om hun boeren te beschermen tegen goedkope invoer. Dat is nog altijd een heikel discussiepunt in de kwakkelende Doha-ronde van de Wereldhandelsorganisatie.

Tot hiertoe heeft de WTO landbouwproducten steeds behandeld zoals alle andere producten, zonder rekening te houden met het recht op voedsel. Het gevolg is dat het aantal mensen met chronische honger is toegenomen van 852 miljoen in 2005 tot 963 miljoen dit jaar, aldus De Schutter. "We mogen er niet van uitgaan dat internationale handel op een duurzame wijze voor voedselzekerheid zal zorgen".

Niet alleen westerse subsidies maar ook de verwaarlozing van de landbouw in de ontwikkelingslanden zorgt ervoor dat arme boeren niet kunnen profiteren van het handelssysteem. De Schutter wijst erop dat onderhandelaars van handelsakkoorden vaak alleen maar rekening houden met de globale impact voor hun land. "Ze zouden oog moeten hebben voor zowel winnaars en verliezers binnen hun eigen landsgrenzen, zodat vermeden wordt dat de belangen van de agrobusiness die van de kleinschalige boeren verdrukken", luidt het. Slechts 15 procent van de wereldwijde voedselproductie wordt internationaal verhandeld. Toch is de invloed van de wereldmarktprijzen op de lokale prijsvorming verpletterend.

De Schutter heeft een aantal aanbevelingen opgesteld die het recht op voedsel moeten versterken. Naast de nodige vangnetten voor arme boeren in handelsakkoorden pleit de Belgische professor voor meer investeringen in de landbouwproductie en een striktere controle op de handel en wandel van multinationals die de voedselketen domineren. De Schutter zegt ronduit dat landen hun WTO-verplichtingen niet moeten nakomen indien ze in strijd blijken te zijn met hun verplichtingen inzake het recht op voedsel.