Gebruik van pesticiden op publiek terrein ingeperkt

De Vlaamse regering keurde het ontwerpdecreet duurzaam pesticidengebruik goed en implementeert daarmee een Europese richtlijn uit 2009. Vanaf 2015 mogen gemeenten onkruid niet langer chemisch bestrijden. Nieuw is dat er ook beperkingen komen voor publieke terreinen die geen openbaar domein zijn, zoals sportterreinen. Voor terreinen die gebruikt worden door kinderen, geldt in de toekomst een verbod.

In meer dan de helft van de grondwaterstalen vond de Vlaamse Milieumaatschappij in 2010 pesticiden of afbraakproducten van die pesticiden in te hoge concentraties. Duurzaam gebruik van pesticiden moet mens en milieu beschermen tegen eventuele risico’s die samengaan met het gebruik van chemische middelen. "Met een aanpak aan de bron willen we de hoge kwaliteit van ons drinkwater blijven garanderen", zegt minister van Leefmilieu Joke Schauvliege.

Uit de verklaring van de minister blijkt dat chemische onkruidbestrijding op publieke terreinen enkel toegelaten wordt als het niet anders kan en onder strikte voorwaarden. In die gevallen moet altijd geopteerd worden voor de minst risicovolle producten. "Maar waar het kan, moet worden gekozen voor niet-chemische alternatieven. Daar kan al van bij het ontwerp van terreinen mee rekening gehouden worden”, benadrukt Schauvliege.

De huidige Vlaamse regelgeving was beperkt tot terreinen die door de openbare diensten worden onderhouden. Denk maar aan parken, tuinen, plantsoenen of begraafplaatsen. Voor gemeentebesturen verandert er niets. Zoals gepland, moeten zij tegen 1 januari 2015 hun pesticidengebruik reduceren tot nul. De grote verandering in het goedgekeurde ontwerpdecreet is de uitbreiding van de beperking op chemische onkruidbestrijding naar andere terreinen in open lucht die door het brede publiek en door kwetsbare groepen betreden worden.

Het ontwerpdecreet beperkt bijvoorbeeld het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen op sportterreinen en terreinen van rusthuizen. In uitvoeringsbesluiten wordt nog vastgelegd hoe streng de inperking wordt. Voor terreinen die gebruikt worden door kinderen, geldt in de toekomst een verbod op pesticiden. Voor alle doelgroepen geldt een pesticidenverbod in de beschermingszones van het grondwater dat gebruikt wordt voor de productie van drinkwater.

Voor andere terreinen in open lucht, geldt een minimumgebruik van pesticiden. Land- en tuinbouwactiviteiten vallen niet onder deze regelgeving. De omzetting van de Pesticidenrichtlijn gebeurt voor hen via andere regelgeving. Om de uitvoering van het ontwerpdecreet te vergemakkelijken, hebben experts een actieplan opgesteld dat steunt op voorzorg en preventie.

Het actieplan bevat kwantitatieve doelstellingen, streefcijfers, maatregelen, indicatoren en tijdschema’s om de risico’s en de effecten van het gebruik van pesticiden voor de mens en het milieu te verminderen. Het moedigt ook geïntegreerde bestrijding en alternatieve benaderingswijzen of technieken aan. Dat moet de afhankelijkheid van pesticiden verminderen.

Het ontwerp van decreet gaat nu voor advies naar de Raad van State, de uitvoeringsbesluiten en het ontwerp-actieplan worden voor advies voorgelegd aan de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen, de Sociaal Economische Raad van Vlaanderen en de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij.