Bioboeren hekelen dominantie industrie over zaaigoed

De dominantie van de zaaigoedmarkt door de industrie stelt volgens ketenorganisatie BioForum de biolandbouw voor problemen. "Een machtige lobby wil sterke patenten voor eigen variëteiten, maar wil ook vrije toegang tot alle variëteiten van landbouwgewassen die wereldwijd door boeren zijn ontwikkeld", luidt het. BioForum vreest de teloorgang van zelf gekweekte zaden en buigt zich over de problematiek tijdens een congres.

De Europese regelgeving voor zaai- en plantgoed zou gunstiger zijn voor de zaadindustrie dan voor kleinere boeren. "Deze laatsten kunnen het zich vaak niet veroorloven om alle diverse zaadsoorten die ze zelf produceren te laten registreren, zoals de regels nu voorschrijven. Bijgevolg moeten ze ander zaad aankopen dat wel geregistreerd is maar geproduceerd wordt door de zaadindustrie", legt BioForum uit. Dit hoogtechnologische zaad kost een pak meer geld, "waardoor de kleine boeren zich nog maar eens in de kosten moeten steken".

Een bioboer die zelf zaden ontwikkeld heeft door jaren te veredelen, moet deze voor eigen gebruik reserveren tenzij hij overgaat tot officiële registratie. Het zaaigoed mag bijgevolg niet verkocht of weggegeven worden en evenmin geruild voor een andere variëteit. "Veel regionale variëteiten die zijn aangepast aan de omgeving en bodemomstandigheden, gaan op die manier verloren", waarschuwt BioForum. "Zelf gekweekte zaden zijn bovendien zeer divers waardoor ze zich gemakkelijk aanpassen aan steeds veranderende omstandigheden. Zo houden ze de biodiversiteit in stand."

Internationaal ontstond een beweging van boeren en organisaties die het recht op eigen zaaigoed verdedigen en bij uitbreiding het recht op (zelf geteeld) voedsel. Wereldwijd vinden acties plaats om de evolutie in de zadenmarkt te stoppen en terug de controle te winnen over de productie van zaaigoed. Zo komen activisten bijeen op 'zaadbeurzen' om zaden uit te wisselen. Daarmee tarten ze de wet en eisen ze het recht op om zelf zaad te kweken, door boer en hobbytuinder, voor eigen gebruik en voor uitwisseling.

BioForum Vlaanderen buigt zich samen met Faro, het steunpunt voor Vlaams cultureel erfgoed, en de Werkgroep Eigen Zaadteelt over deze problematiek op het congres ‘Investeren in zaad voor een duurzame landbouw’ op 13 december.

Meer info: Congres BioForum