2020 is Internationaal Jaar van de Plantengezondheid
De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) heeft 2020 uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van de Plantengezondheid. Daarmee wil de organisatie wereldwijd het bewustzijn vergroten over de cruciale rol die planten spelen in de voedselproductie in de wereld. Bovendien zijn ze ook cruciaal voor het evenwicht in ons ecosysteem. In België werd een speciale euromunt geslagen om dit Internationaal Jaar van de Plantengezondheid te vieren.
“Planten vormen de bron van de lucht die we inademen en van het voedsel dat we eten, maar we denken er te weinig aan hoe belangrijk het is om ze gezond te houden”, stelt FAO. Tot 40 procent van de voedselgewassen gaat nochtans jaarlijks verloren door plantenplagen en -ziekten, zo becijferde de organisatie. “Dit zorgt ervoor dat miljoenen mensen onvoldoende voedsel hebben. Bovendien brengt het ernstige schade toe aan de landbouw, wat voor veel arme plattelandsgemeenschappen de primaire bron van inkomsten is.”
Bovendien wordt de gezondheid van planten steeds meer bedreigd, meent FAO. Klimaatverandering en menselijke activiteiten hebben ecosystemen veranderd, waardoor de biodiversiteit is afgenomen en plagen soms beter kunnen gedijen. Tegelijk zijn internationale reizen en handel meer dan verdrievoudigd het afgelopen decennium, wat ervoor zorgt dat ongedierte en ziektes zich snel over de hele wereld kunnen verspreiden en dit kan leiden tot grote schade aan inheemse planten.
De VN-organisatie is ervan overtuigd dat het veel kostenefficiënter is om planten te beschermen tegen plagen en ziekten, dan te moeten ingrijpen wanneer de gezondheid van planten escaleert. Ziekten en plagen zijn vaak niet meer uit te roeien als ze zich eenmaal hebben verankerd in een gebied. Het beheer ervan is bovendien ook tijdrovend en duur. “Preventie is dus van cruciaal belang om de verwoestende impact van plagen en ziekten op de landbouw en voedselzekerheid te vermijden”, klinkt het.
Volgens FAO is er een belangrijke rol weggelegd voor geïntegreerde gewasbescherming (Integrated Pest Management of afgekort IPM). “Deze ecosysteembenadering combineert verschillende technieken en praktijken om gezonde gewassen te telen en tegelijkertijd het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen tot een minimum te beperken. Het gebruik van deze chemische stoffen tot een minimum beperken om ziekten en plagen aan te pakken, beschermt ook bestuivers, natuurlijke vijanden van plagen en nuttige organismen”, luidt het.
Iedereen heeft daarbij een rol te spelen, zegt FAO. “Stop met planten en plantaardige producten mee te nemen wanneer je reist. Wie in de transportsector werkt, moet zorgen dat schepen, vliegtuigen, vrachtwagens en treinen geen plantenziekten en -plagen naar nieuwe gebieden voeren. En overheden tot slot moeten meer steun verlenen aan nationale en regionale plantenbeschermingsorganisaties, want zij vormen de eerste verdedigingslinie”, aldus FAO.
Ook in ons land is er dit jaar speciale aandacht voor plantengezondheid. De federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu vond het noodzakelijk om naast de acties die op internationaal niveau worden genomen, ook bij ons de bevolking bewust te maken van het belang van plantengezondheid. Daarom werd een speciale twee euro-munt geslagen om dit Internationale Jaar van de Plantengezondheid tastbaar te maken.
Op de voorzijde van het muntstuk staat het officiële logo van het themajaar, een compositie van plantenbladeren die tegen plaagorganismen moeten worden beschermd, samengebracht in een cirkel die de aardbol symboliseert. In de loop van het jaar zullen 600.000 exemplaren van het speciale twee euro-muntstuk in omloop worden gebracht. Voor de Koninklijke Munt van België is het de eerste herdenkingsmunt die het dit jaar uitbrengt.
Tijdens de officiële voorstelling van de nieuwe munt wees ook federaal landbouwminister en tevens verantwoordelijke voor de veiligheid van de voedselketen Denis Ducarme (MR) erop dat we moeten alert zijn voor ziekten en parasieten die meegebracht worden via reizen en handel. “Sinds december 2019 verbiedt de Europese wetgeving dan ook aan elke privépersoon om planten, fruit, groenten, bloemen of zaden binnen te brengen in de Europese Unie zonder fytosanitair certificaat”, stelt hij.
Meer informatie: International Year of Plant Health 2020
