10 nieuwe EU-lidstaten in 2004?

Voor tien van de twaalf landen, zo stelt de Commissie vast, lijkt het tijdschema haalbaar dat de staats- en regeringsleiders van de EU afgelopen juni in Göteborg bepaalden. Dat betekent dat de onderhandelingen worden afgerond eind 2002, zodat de landen als lidstaat kunnen deelnemen aan de Europese verkiezingen in 2004.

Alle twaalf kandidaat-lidstaten voldoen aan de politieke criteria, zoals het functioneren van democratische instellingen en de rechtstaat en respect voor de mensenrechten. Enkel Turkije, dat eveneens tot de EU wil toetreden, blijft een probleem.

Als tweede vereiste moeten kandidaat-lidstaten over een functionerende markteconomie beschikken. Cyprus en Malta kunnen de concurrentiedruk in de EU aan, aldus het rapport. Ook Tsjechië, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Slovakije en Slovenië beschikken over een markteconomie en zouden op korte termijn het hoofd moeten kunnen bieden aan de Europese concurrentiedruk. Roemenië, en in mindere mate Bulgarije, moeten nog werk verrichten vooraleer zij in een eengemaakte Europese markt zullen kunnen functioneren.

Wat de derde toetredingsvoorwaarde betreft, met name de opname van de reeds bestaande Europese wetgeving in de eigen rechtsorde, is het voorbije jaar in alle landen substantiële vooruitgang genoteerd. Wel blijft de aanwezigheid van de nodige administratieve slagkracht om dit 'acquis communautaire' om te zetten een groot probleem.

De onderhandelingen met de kandidaat-lidstaten verlopen aan de hand van een zgn. 'road map'. Die bepaalt dat in het eerste semester van 2002, onder Spaans voorzitterschap, de meest delicate hoofdstukken behandeld moeten worden. Twee hoofdstukken, met name landbouw en regionaal beleid, hebben belangrijke gevolgen voor het EU-budget.

De Commissie gaat de lidstaten voorstellen om deze onderhandelingen aan te vatten op basis van de bestaande begrotingsafspraken van de top van Berlijn van 1999. "Dit raamwerk beschikt over een voldoende basis voor de toetreding van tien landen in 2004", aldus de Commissie. Dat betekent dat de uitbreidingsonderhandelingen afgesloten kunnen worden zonder beslissingen over de financiering van de EU-begroting na 2006.