"Zwarte roest is een groot gevaar voor de tarweteelt"

Zwarte roest is een veel groter gevaar voor de tarweteelt in grote delen van de wereld dan eerder gedacht, stelt het Borlaug Global Rust Initiative (BGRI), een organisatie van wetenschappers en kwekers die verspreiding van de roestschimmel wil tegen gaan. Volgens de wereldvoedselorganisatie FAO rukt de schimmel op naar Zuid-Azië en vormt het een bedreiging voor belangrijke tarweteeltgebieden.

In korte tijd zijn in Zuid-Afrika vier nieuwe varianten ontstaan van de tarweziekte zwarte roest. De varianten zijn in staat om resistenties te doorbreken bij rassen die de laatste jaren zijn ontwikkeld om verspreiding van de ziekte tegen te gaan. Het BGRI heeft in Sint-Petersburg een congres gehouden over zwarte roest.

Zwarte roest bracht grote schade toe in tarwe, totdat resistente rassen het in de jaren vijftig wonnen van de ziektekiem. Maar in 1999 dook in Oeganda een variant op die alle resistenties had doorbroken, die daarom Ug99 wordt genoemd. Sindsdien heeft Ug99 zich verspreid over een groot aantal landen in Afrika en Azië. De schimmel kan tarwevelden compleet vernietigen.

Volgens onderzoekers is verspreiding van de ziektekiem lastig tegen te gaan omdat sporen van de schimmel zich 160 kilometer per dag kunnen verspreiden. Nieuwe varianten van de ziektekiem hebben de twee belangrijkste resistentiegenen doorbroken, die wereldwijd zijn toegepast in tarwerassen, meldt het BGRI op zijn website. "Landen moeten niet wachten om maatregelen te nemen. Toen Ug99 werd ontdekt in Oeganda, stelde de ziekte niet veel voor. Het jaar erna had de ziekte reeds epidemische proporties aangenomen".

Volgens de organisatie is in Kenia enkele jaren na elkaar 80 procent van de tarweoogst verloren gegaan door Ug99. "Wetenschappers denken dat 90 procent van de tarwerassen in de wereld onvoldoende resistentie hebben tegen Ug99".

De Ug99-variant die in 1999 in Oeganda is ontdekt, heeft zich inmiddels verspreid naar Kenia, Ethiopië, Soedan, Jemen en Iran. De wereldvoedselorganisatie FAO heeft een wereldwijd monitoringsysteem opgezet om de verspreiding van de schimmel te volgen.

Volgens de FAO rukt de schimmel op naar Zuid-Azië en vormt het een bedreiging voor belangrijke tarweteeltgebieden in Zuid- en Oost-Afrika, Centraal-Azië, de Kaukasus, India, Zuid-Amerika, Australië en Noord-Amerika. In Europa maakt de schimmel weinig kans omdat het klimaat nu nog te koud is voor Ug99.