Zorgt algenkweek voor bijkomende oliebron?

Petroleumgiganten zoals Exxon en Shell stoppen miljoenen in onderzoek naar oliewinning uit algen. "Of het economisch rendabel wordt, hangt af van de oogstwijze", zegt Koen Vanhoutte, voorzitter en wetenschappelijk directeur van het algenbedrijf SBAE, in De Tijd. Het prijskaartje wordt pas haalbaar als de olie een bijproduct wordt van de algenkweek.

Vanhoutte doctoreerde enkele jaren geleden in de biologie met onderzoek naar diatomeeën, een subgroep van de algen. "Het zijn eencelligen, maar ze zijn in al hun eenvoud sterk geëvolueerd", zegt hij. Geen plantje slaagt erin de energie uit licht en nutriënten zo efficiënt te benutten. Als ze een beetje in hun sas zijn, delen algen zich drie tot vier keer per dag. Na een dag heb je dus vier of acht keer zoveel algen.

Bovendien zitten ze vol nuttige stoffen, zoals eiwitten. Daarom worden ze gebruikt voor voedingssupplementen, in voeder voor vee of vissen, of in cosmetica. En ze bevatten veel olie. Sinds de overtuiging gegroeid is dat de olieprijzen vroeg of laat hoog blijven en dat de olie ooit uitgeput raakt, lijkt het onderzoek om olie te winnen uit algen weer in een stroomversnelling te raken.

De algen delen als gekken, maar hoe oogst je ze en hoe haal je de olie eruit? Gedroogde algen zien eruit als fijn poeder, en dus vis je dat niet met een netje uit het water. Gezuiverd aluminium in hun vijver mengen doet de algen klonteren en naar de bodem zakken. Maar op grote schaal is dat erg duur, energieverslindend en milieubelastend. Een ander knelpunt is de verwerking: je kan de olie verwerken, maar de rest van de biomassa is dan niet meer bruikbaar.

Omdat algen zich aan een ondergrond hechten, kwam Vanhoutte op het idee om een kader met een net in het water te plaatsen. Vervolgens moet men de drager maar uit het water halen om er daarna de algen met perslucht af te blazen. SBAE denkt een rendabele methode rond te kunnen krijgen omdat de diatomeeën nog een handige eigenschap hebben: qua vorm zijn ze vergelijkbaar met walnoten, met twee harde schalen met een wekere naad. Tests wezen uit dat je ze gewoon kan openen door er mechanisch druk op uit te oefenen.

Als geld geen rem is, is een rendabele productie met diatomeeën mogelijk over twee à drie jaar, maakt ceo Marc Van Aken van SBAE zich sterk. Desondanks blijft het zo dat het prijskaartje maar schappelijk wordt als de olie een soort bijproduct wordt van de algenkweek, terwijl met de rest van de biomassa geld wordt verdiend. Het zou dan vooral gaan om toepassingen in voeders. Daar is een markt voor, ook als er nog veel meer algenbiomassa geproduceerd wordt, is Vanhouttes overtuiging.

Nog een pro: ze hebben geen zuiver water nodig. Zeewater, brak water, water met té veel nutriënten door vervuiling: algen vinden het prima. De kweekinstallaties kunnen op gronden die onbruikbaar zijn voor landbouw. En hoe meer zonlicht, hoe liever. Dat geeft mogelijkheden voor regio's die vechten tegen de warmte en gebrek aan zuiver water.

Toch hoeden Vanhoutte en Van Aken zich ervoor uitspraken te doen dat algen de wereld gaan redden. "Ze gaan wel een deel van de oplossing vormen", besluit het duo.

Meer informatie: SBAE