‘Zombieherten’ baren zorgen in Amerikaans natuurdomein
Een akelige dierziekte teistert het Amerikaanse nationale park Yellowstone. Voor het eerst is er een hert bezweken aan de ‘zombiehertenziekte’, ook wel CWD of de Chronic Wasting Disease genoemd. Dat meldt de Britse krant The Guardian. De ziekte krijgt haar bijnaam omdat getroffen dieren gaan kwijlen, lusteloos worden, vermageren, struikelen en een herkenbare "lege blik" hebben. Hoewel deze zeer besmettelijke ziekte vooralsnog niet is overgedragen op de mens, sluiten epidemiologen de mogelijkheid niet uit.
CWD is een zeldzame ziekte verwant aan de gekkekoeienziekte. De afgelopen jaren verspreidde het zich sluipenderwijs over Noord-Amerika. De ziekte verspreidt zich onder de hertachtigen: herten, elanden, kariboes en rendieren. Dat gebeurt via ‘prionen’, verkeerd gevouwen eiwitten die ernstige neurodegeneratieve ziekten kunnen veroorzaken. CWD is dodelijk bij de slachtoffers en er zijn geen behandelingen of vaccins bekend.
"Dodelijk, ongeneeslijk en zeer besmettelijk"
"De ontdekking in Yellowstone, waar het ecosysteem het grootste en meest diverse scala aan grote wilde zoogdieren van het Amerikaanse vasteland herbergt, is een belangrijke waarschuwing voor het publiek", aldus dokter Thomas Roffe, dierenarts en voormalig hoofd diergezondheid voor de Fish & Wildlife Service, een federaal agentschap in de VS. "Dit geval zet CWD op de radar en dat is, ironisch genoeg, een goede zaak. Het is een ziekte die enorme ecologische gevolgen heeft."
Roffe voorspelde al tientallen jaren geleden dat CWD Yellowstone zou bereiken en waarschuwde dat zowel de federale overheid als de staat Wyoming maatregelen moesten nemen om de verspreiding te vertragen. "Deze waarschuwingen werden grotendeels genegeerd," zegt hij in The Guardian, "en nu moet het park en zijn miljoenen bezoekers de gevolgen dragen. We hebben te maken met een ziekte die dodelijk, ongeneeslijk en zeer besmettelijk is en die niet gemakkelijk uit te roeien is.” Als een omgeving eenmaal besmet is met deze ziekte, is de ziekteverwekker extreem moeilijk uit te roeien. Het kan jaren overleven in vuil of op oppervlakken. Wetenschappers melden dat het resistent is tegen ontsmettingsmiddelen, formaldehyde, straling en zelfs verbranding bij 600 graden Celsius.
We staan nog steeds aan het begin van een angstaanjagende ziekte en we weten niet waar het naartoe gaat
Geval van gekkekoeienziekte ontdekt in Verenigd Koninkrijk
19 september 2021Ook op mensen?
In de Verenigde Staten en Canada heeft CWD niet alleen aandacht gekregen omdat het grote dieren treft, maar ook vanwege de mogelijkheid dat het over de soortgrenzen heen zou kunnen springen. Herten en elanden kunnen vee, vogels of zelfs andere zoogdieren en mensen besmetten. Hoewel dat nog niet eerder is gebeurd, zeggen epidemiologen dat de mogelijkheid wel degelijk bestaat.
Dr. Cory Anderson van de universiteit van Minnesota bestudeert de ziekte al langer. "De uitbraak van de gekkekoeienziekte in Groot-Brittannië is een voorbeeld van hoe een situatie op een dag tijd uit de hand kan lopen, zodra er één overloopeffect optreedt van bijvoorbeeld vee naar mensen", zegt hij in The Guardian. "Er is dus een mogelijkheid dat er iets soortgelijks gebeurt. Niemand zegt dat het zeker zal gebeuren, maar het is belangrijk dat mensen voorbereid zijn."
Nu het jachtseizoen in de VS van start gaat, wordt er sterk aangeraden om geschoten wild te testen op ziektes en om vlees van hertachtigen die ziek lijken niet te consumeren. De Alliance for Public Wildlife schatte in 2017 dat 7.000 tot 15.000 met CWD besmette dieren per jaar onbewust door mensen werden gegeten en dat het aantal naar verwachting jaarlijks met 20 procent zou toenemen. Volgens een studie op weefselmonsters in Wyoming blijkt dat het aantal besmettingen toeneemt. Van de 6.701 geteste dieren, werd de ziekte in 800 monsters aangetroffen.
Roofdieren
Om de ziekte in te dammen, vragen experten om de hertenpopulatie niet kunstmatig te vergroten. In Wyoming krijgen meer dan 20.000 dieren luzerne om ze te helpen de winter door te komen. Ook roofdieren zoals wolven worden er doodgeschoten, wat volgens experten net niet mag gebeuren als men CWD wil indammen. Studies suggereren dat dieren die door sommige jagers als concurrenten worden gezien, eigenlijk bondgenoten kunnen zijn. Wilde roofdieren zoals wolven, poema's en beren kunnen zieke dieren veel eerder ontdekken dan mensen en zullen er zelf op jagen. Tot nu toe zijn deze roofdieren immuun gebleven voor ziektes. "We staan nog steeds aan het begin van een angstaanjagende ziekte en we weten niet waar het naartoe gaat", zegt Roffe nog in The Guardian. "Er staat veel op het spel voor het ecosysteem van Yellowstone en voor alle Amerikanen die graag gezonde wilde dieren in het landschap hebben.”
Bron: The Guardian
