"Zeldzaam broedgeval van de kwak in Donkmeer bevestigt natuurherstel"

In het Donkmeer, een reservaatzone in het Oost-Vlaamse Berlare, heeft een kwakpaar twee jongeren voortgebracht. Het gaat om een zeldzaam broedgeval van deze kleine reiger in ons land. Natuurbeheerorganisaties zien hierin een teken van natuurherstel van het gebied.

10 september 2021  – Laatste update 10 september 2021 9:06
Lees meer over:
kwak_juveniem_-_rudi_van_onderbergen

“De voorbije jaren werden in het gebied al vaker kwakken opgemerkt”, vertelt Michäel Crapoen van vzw Durme dat zich samen met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en een aantal andere partners inzet voor het herstel van de rietmoerassen van het Donkmeer, een natuurgebied in Berlare tussen Dendermonde en Gent.

Deze kleine, grijszwarte reiger dankt zijn naam aan het geluid dat hij voortbrengt. De vogels werden voorheen vooral gespot in de elzenbroekbossen. Ook in het aangrenzende Berlarebroek, een natuurgebied beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos, werden de voorbije jaren sporadisch kwakken aangetroffen.

Attractie voor heel wat vogelaars

"Echte indicaties voor een broedgeval bleven echter uit", vervolgt Crapoen. "Dit veranderde vanaf begin augustus toen 2 volwassen vogels werden gemeld in Donkmeer. Even later werden ook 2 jonge kwakken opgemerkt die regelmatig door de oudervogels werden gevoederd. Sindsdien vormt ‘de familie Kwak’ een attractie voor heel wat vogelaars. De reigertjes worden vaak waargenomen langs het wandelpad naar en doorheen de eendenkooi, rustend en vissend vanaf overhangende dode takken.”

Sinds de ontdekking vormt ‘de familie Kwak’ een attractie voor heel wat vogelaars

Michäel Crapoen - vzw Durme

Broedgevallen van de kwak zijn zeldzaam in Vlaanderen. Crapoen legt uit: "solitaire broedgevallen zijn lastig aantoonbaar doordat de soort er vaak een erg geheimzinnige en verborgen, nachtelijke levenswijze op nahoudt." In de periode 2013 - 2018 varieerde het aantal broedverdachte kwakken in Vlaanderen tussen 2 en 10. Slechts in enkele gevallen werden ook nesten gevonden. Dat gebeurde bijvoorbeeld in het Zammelsbroek in Geel in 2016. Het jaar daarop werden ook in de Kleiputten van Hoeke 2 nesten gevonden.

Rijke geschiedenis avifauna Donkmeer

Het Donkmeer in Berlare is een deel van een 9 kilometer lange paleomeander van de Schelde. Het natuurgebied bestond vroeger grotendeels uit zeer natte en venige gebieden. Eind zeventiende eeuw werd gestart met veenwinning. Hierdoor ontstonden talrijke, ondiepe waterplassen. Een deel van de ontgonnen veengebieden werd later ingeplant met populier (voor de productie van lucifers), andere stukken bleven onbebost, wat leidde tot een mozaïek van ‘natte natuur’.

kwak_-_rudi_van_onderbergen

Het gebied kent historisch gezien een rijke avifauna (vogelwereld, red.). Rond 1930 broedden er in de brede rietkragen vele tientallen koppels grote karekiet en een veertigtal paartjes woudaap. Dat is een kleine reigersoort die hier zelfs zo algemeen was dat de autochtone bevolking er een eigen dialectnaam voor had: de ‘krocher’, een geluidsnabootsing van hun schorre roep.

Tot circa 1965 was het Donkmeer een topgebied voor rietvogels. Maar daarna ging het snel bergaf, weet Crapoen. "De waterkwaliteit verslechterde, de moerasgebieden werden verkeerd beheerd en ook de toenemende recreatiedruk maakte het gebied minder geschikt voor rietvogels. Het Donkmeer werd vergane glorie."

Natuurherstel ingezet

Sinds kort lijkt het tij echter te keren. Een aantal organisatie zet zich in voor het herstel van de rietmoerassen. “Dat gebeurt onder andere door de aanleg van zwakhellende oevers en het verwijderen van tonnen slib die zich de voorbije decennia op de bodem van het meer hadden opgestapeld. Hierdoor wordt gepoogd om helder, visrijk water te krijgen, omgeven door goed gestructureerde rietkragen, elzenbroekbossen en zeldzame laagveenmoerassen”, legt Crapoen uit.

De natuurbeschermer ziet in de geboorte van de 2 kwakken het bewijs dat men op de goede weg is. “Na het geslaagde broedgeval van zwarte wouw eerder dit jaar is het broedgeval van de kwakken opnieuw een hart onder de riem van de beheerders. Hopelijk zullen binnenkort ook woudapen en grote karekieten volgen”, besluit hij.

Bron: Eigen berichtgeving

Beeld: Rudi Van Onderbergen

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek