Wellicht eind mei ministeriële WTO-bijeenkomst

De Doha-ronde begon formeel eind 2006 in de Qatarese hoofdstad en heeft sindsdien een reeks vervaldata gemist. Als er de spoedig geen doorbraak komt, is er zo goed als zeker nog eens jaren uitstel. Het is de bedoeling de komende weken de cruciale knopen in de onderhandelingen door te hakken, zodat een akkoord in de maanden nadien technisch kan worden uitgewerkt. Op die manier kan de goedkeuring door de parlementen van de lidstaten nog dit jaar plaatsvinden.

Dat is belangrijk door het vertrek van de Amerikaanse president, George Bush, begin volgend jaar. De Democratische presidentskandidaten laten zich negatief uit over vrijhandel en zullen zeker alle onderdelen van de onderhandeling willen herbekijken. Dat is echter niet de enige verklaring waarom nu blijkbaar toch de politieke wil bestaat op het WTO-hoofdkwartier in Genève om een akkoord te sluiten. Wereldwijd is er angst voor de economische gevolgen van de financiële crisis. Een akkoord over Doha zou het vertrouwen in de wereldeconomie opkrikken en zou voor meer handel en jobs zorgen.

Ook de ontwikkelingen op de voedselmarkten spelen een rol. Vroeger was er veel protectionisme in de landbouwsector om de eigen boeren te beschermen. Die boeren zijn de komende jaren echter sowieso beschermd door de hoge prijzen, luidt de redenering. Waar nu nood aan is, is meer handel in voedsel. Wereldwijd verlagen landen hun importtaksen om het voedsel voor stedelingen betaalbaar te houden.

Landbouw is het dossier waarin vooral Europa en de VS moesten toegeven. Beide blokken moesten hun landbouwsubsidies fel laten dalen. Europa moet bovendien de importtaksen op landbouwproducten meer dan halveren. Beide blokken hebben het grootste deel van de inspanning al gedaan of toegezegd. Europa heeft zijn landbouwsubsidies herschikt en toont zich bereid de importtarieven sterk te laten dalen, ondanks verzet in landbouwlanden als Frankrijk en Ierland. De VS hebben gesignaleerd dat zij bereid zijn toe te geven op de binnenlandse subsidies.

De moeilijkste knoop is daarom de verlaging van de importtarieven op industriële goederen die ontwikkelingslanden moeten doorvoeren. Het gaat om de opkomende economieën als China, Brazilië, India en Argentinië. Terwijl de rijke landen hun tarieven onder een maximum van 8 à 9 procent moeten brengen, moeten de groeilanden onder 19 à 23 procent blijven. Omdat dat een bittere pil is voor die landen, wordt die verguld met uitzonderingen voor kwetsbare producten. Die moeten wel nog extra belast worden. Er wordt onderhandeld over het aantal gevoelige producten, ergens tussen 5 en 14 procent. De betrokken landen zouden zelf kunnen kiezen: hoe meer gevoelige producten ze bepalen, hoe meer ze hun algemeen tarief moeten verlagen.

Europa en de VS moeten zwaar toegeven inzake landbouw en krijgen niet zo heel veel inzake industriële goederen. Daarom hopen ze op veel nieuwe kansen inzake diensten. Daarover is echter nog nauwelijks onderhandeld. Daarom zou in de week van 19 mei een speciale sessie worden georganiseerd, onder leiding van WTO-directeur-generaal Pascal Lamy. Alle landen zouden er moeten aangeven welke sectoren zij willen vrijgeven.

De Belgische overheid dringt aan op een evenwichtig akkoord, met voldoende kansen voor dienstenverstrekkers. Zoals andere rijke landen is België bereid de ontwikkelingslanden een gunstregeling aan te bieden, al moeten die op termijn ook handelsbarrières afbreken. De arme landen zeggen dat hun bekommernissen onvoldoende aan bod komen.(KS)

Lees ook: geVILT: Hoe zwaar snijdt WTO in landbouwinkomen?