Weldra start Vlaamse veldproef met ggo-aardappelen

De Universiteit Gent, het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek, het Vlaams Instituut voor Biotechnologie en de Hogeschool Gent gaan samen een onderzoeksproject opzetten naar genetisch gewijzigde Phytophthora-resistente aardappelen. Daarbij willen ze een tweejarige veldproef met verschillende ggo-aardappelen opstarten. “Dit zou kunnen leiden tot een grote daling van het aantal spuitbeurten”, klinkt het.

Phytophthora infestans, beter bekend als ‘de aardappelplaag’ vormt in onze streken al jarenlang de grootste bedreiging voor de aardappelteelt. Belgische landbouwers moeten steeds grotere inspanningen leveren om de ziekte onder controle te houden en dat kost hen jaarlijks ongeveer 55 miljoen euro. Dat is één zesde van de totale waarde van de aardappeloogst. De kosten zijn het gevolg van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en van opbrengst- en bewaarverliezen.

Al jarenlang tracht men Phytophthora-resistente rassen op de markt te brengen, maar conventionele veredelingsprogramma’s hebben tot op vandaag slechts enkele resistente rassen opgeleverd en die zijn vaak niet voor alle soorten van verwerking geschikt. "Er is een ingewikkeld kruisingsschema noodzakelijk dat meer dan 30 jaar in beslag neemt om vanuit wilde varianten van de aardappel resistentiegenen in een bruikbaar ras binnen te brengen. Bovendien kan slechts één resistentiegen tegelijk worden binnengebracht, terwijl de ziekte gemakkelijk door enkelvoudige resistenties breekt", leggen de onderzoekers uit.

Sinds een paar jaar is men naast conventionele veredeling ook gestart met genetische modificatie om meerdere resistentiegenen tegelijk binnen te brengen, een manier waarbij er ook geen verlies van raseigenschappen is. “De uiteindelijke aardappelen zijn sterk vergelijkbaar met aardappelen die op een conventionele manier worden verkregen. Aan de resistentiegenen zelf wordt immers niet gesleuteld en de uiteindelijke lijnen zijn in de meeste gevallen merkervrij (ze bevatten geen vreemd DNA, nvdr)”, aldus het VIB.

Volgens de onderzoekers maakt men zo genetisch gemodificeerde lijnen met daarin verschillende combinaties van resistentiegenen. Er is vandaag een twintigtal resistentiegenen beschikbaar die allemaal afkomstig zijn uit knoldragende familieleden van de cultuuraardappel uit de Andes. “Het opgestarte project heeft de bedoeling de resistentie van een aantal van die lijnen onder Vlaamse condities uit te testen”, klinkt het.

De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat een eventueel toekomstige commerciële teelt van dergelijke aardappelen zal leiden tot een grote daling van het aantal spuitbeurten. “Wij hopen aan het publiek te laten zien dat er ggo’s bestaan die compatibel zijn met duurzame landbouw”, zegt hoogleraar plantenbiotechnologie Lieve Gheysen van de Universiteit Gent. “Want deze ggo-aardappelen zullen zowel economisch als ecologisch voordelig zijn”.

Greenpeace is niet tevreden met het voornemen van de onderzoeksinstellingen. “Als het dan toch via inkruising kan, waarom doen ze het dan zo niet”, vraagt Jonas Hulsens zich af. “De argumenten van de onderzoekers maken weinig indruk. We zitten niet te wachten op verdere veldproeven met ggo’s. Vlaanderen zou beter zijn wetenschappelijke kennis en middelen gebruiken om ecologisch verantwoorde landbouw na te streven”, klinkt het. Eerder deze week veroordeelde de milieuorganisatie nogmaals de ILVO-proef met ggo-maïs. Die zou volgens Greenpeace omliggende gangbare maïs besmet hebben.