"Watertekorten groter probleem dan overstromingen"

Door de klimaatverandering kan de waterstand in onze rivieren de komende eeuw tijdens droge zomers met meer dan 50 procent dalen, voorspelt een Leuvense studie. "Vandaag is een tekort aan water nog een marginaal probleem. Alleen tijdens uitzonderlijk droge zomers worden we er af en toe, en slechts voor enkele dagen, mee geconfronteerd. Maar het ziet er naar uit dat de watertekorten de komende eeuw veel frequenter zullen worden, en belangrijker zullen zijn dan de dreigende overstromingen waar we nu zo vaak over praten". Dat zegt Patrick Willems, hoofddocent rivierkunde aan de K.U.Leuven.

De Tunesische ingenieur Omar el Farouk Boukhris onderzocht voor zijn doctoraat, waarvan Willems promotor was, de impact van de klimaatverandering op de debieten van de 67 grootste rivieren in het Vlaamse binnenland, en voorspelt belangrijke veranderingen tegen 2100. Hij baseerde zich daarvoor op de klimaatmodellen van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en analyses van het KMI.

"In de zomer zal het minder vaak regenen, met langere periodes van droogte als gevolg. Daardoor zullen ook de waterstanden van de rivieren dalen. Tijdens droge zomers kunnen de laagste rivierdebieten met meer dan 50 procent dalen. In het meest pessimistische scenario zullen de waterstanden zelfs met 70 procent dalen", zegt Willems. Dat geldt voor alle bekkens. "We hebben nauwelijks regionale verschillen vastgesteld tussen bijvoorbeeld het Schelde-, Demer- en Denderbekken".

De gevolgen voor mens en dier blijven niet uit. "De drastische daling van de rivierdebieten zullen negatieve gevolgen hebben voor de diepgang van de scheepvaart, de drinkwaterproductie en de waterkwaliteit", zegt Willems. "Hoe lager het water staat, hoe minder het wordt verdund en gezuiverd. Door het zuurstoftekort dreigt ook vissterfte. De inhaalbeweging die onze rivieren vandaag op dat vlak maken, kan daardoor voor een groot deel verloren gaan".

Een ander beeld schetst de studie voor de winterperiodes. "Omdat de klimaatmodellen in de winter meer langdurige regenval voorspellen, zullen de rivierdebieten stijgen, in het meest pessimistische scenario met 30 procent. Dat betekent nog niet dat er 30 procent meer overstromingen zullen zijn, maar het geeft wel een indicatie", zegt Willems.

De Vlaamse overheid, die het onderzoek mee financierde, wil de voorspellingen gebruiken voor een beter waterbeheer. Ze heeft ook al een vervolgstudie besteld die moet becijferen hoe groot de invloed op de waterkwaliteit zal zijn, en hoeveel en welke woongebieden tegen 2100 onder water dreigen te komen staan.(KS)