Vrijhandel geen tovermiddel voor sociale bewegingen

Wat verstaan de vakbonden, boerenorganisaties, milieubewegingen en derdewereldorganisaties anno 2004 onder andersglobalisme? Welke strategie volgen ze zelf en hoe vullen ze die in? Door middel van overleg of door confrontatie? De Ekstermolengroep, een informele denkgroep binnen de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, ging na hoe de vier grote sociale bewegingen zich tot de andersglobalistische beweging verhouden en bundelde haar bevindingen in het Noord-Zuidcahier, haar driemaandelijks tijdschrift over mondiale verhoudingen.

Naar aanleiding van deze publicatie en het vierde Wereld Sociaal Forum in Mumbai (het voormalige Bombay, India), dat woensdag werd afgerond, kwamen afgevaardigden van 11.11.11, de Boerenbond, het ABVV, het ACV en de Bond Beter Leefmilieu vrijdagvoormiddag in Brussel bijeen om hun standpunten toe te lichten. Of hoe het gezamenlijk verzet tegen het neoliberaal model veel genuanceerder is dan op het eerste gezicht lijkt.

Over één aspect zijn de Vlaamse sociale bewegingen het alvast eens: vrijhandel leidt niet tot de oplossing van de problemen. Een globaal bestuur dat sociale en ecologische spelregels afdwingt, is wel noodzakelijk, vinden ze. Opvallend hierbij is de toenadering van de Boerenbond en de Bond Beter Leefmilieu.

Voorzitter Noël Devisch van de Boerenbond stelt dat de gronddoelstellingen van de landbouwers overeenstemmen met die van de milieubewegingen, maar dat er toch een fundamenteel verschil blijft wat de tijdsdimensie betreft. "De milieubewegingen gaan vaak te snel, bijvoorbeeld inzake de uitvoersubsidies, die ze willen afschaffen. Dergelijke zaken moeten we genuanceerd bekijken. Hoewel we dichter bij elkaar komen, zou ik niet zeggen dat we één groep vormen", aldus de Boerenbond-voorzitter.

Bart Martens van de Bond Beter Leefmilieu vindt dat de sociale organisaties beter meer energie steken in aspecten waarbij ze zich in elkaars standpunten kunnen vinden, dan dat ze kost wat kost tegengestelde belangen proberen te verzoenen. "Maar er is een mechanisme nodig om ons uiteindelijk op dezelfde lijn te krijgen", aldus Martens, die in zijn standpunt bijgestaan wordt door Luc Voets van de ABVV. "Het heeft geen zin om te zoeken naar tegenstellingen. We moeten ons richten tot bewegingen die ons wel kunnen steunen". Martens merkt nog op dat de creatie van een politiek draagvlak daarbij noodzakelijk is.

Kris Van Elsen van het ACV, zelf net terug uit Mumbai, vindt dat de nationale politiek meer moeten geïnterpelleerd worden over nationale kwesties in de internationale instellingen. "Alleen zo kan er iets veranderen", zegt hij. Met meer dan 100.000 anderen, afkomstig uit 2.500 organisaties uit meer dan 130 landen, nam Van Elsen deel aan het vierde WSF, dat voor het eerst in Azië plaatsvond. "Echte formele beslissingen werden in Mumbai niet genomen, maar het discours dat daar tussen vakbondsafgevaardigden en andere deelnemers werd gevoerd, creëert netwerken die het mogelijk maken een grotere druk uit te oefenen op het beleid. In Mumbai werd de echte wereld op de kaart gezet", aldus nog de vakbondsman.