Versterkt en verscherpt protocol ondertekend voor maisbeproeving in België
nieuwsDit jaar werden in België zo’n 261 maïsrassen getest in veldproeven, zodat objectief kan worden ingeschat hoe een maisvariëteit bij de landbouwer zal presteren. Die schaal is uniek in het Europese maïslandschap en brengt naast voordelen ook aanzienlijke uitdagingen met zich mee. Om die beter te stroomlijnen, werkten de sectororganisatie van de zaaizaadbedrijven ‘Seed@bel’ en alle betrokken proefveldhouders hun bestaande proefprotocol bij. “Voor het eerst zullen zowel totaal nieuwe als alle bestaande maisrassen volgend jaar op alle proeflocaties in België worden getest en zetten we de spelregels vast voor drie jaar”, klinkt het bij de ondertekening van het nieuw proefprotocol.
Maïs is veruit de grootste teelt in België. Vorig jaar kleurde zo’n 240.000 hectare akkers maisgroen. Om aan het einde van de rit ook een maximale opbrengst te halen op dit areaal, is de rassenkeuze voor landbouwers cruciaal. “De bijstuurmogelijkheden na het zaaien met bijvoorbeeld gewasbescherming of bemesting zijn namelijk niet aanwezig bij maïs”, duidt Marc Ballekens, manager van Seed@bel.
Gelukkig is het aanbod aan maïsvariëteiten voor Belgische maïstelers ruim. Afgezet tegen het areaal worden in geen enkel ander Europees land zoveel variëteiten aangeboden als in België.
Veel keuze aan maïsrassen dankzij ligging en bodem België
“We hebben veel maisrassen omdat ons kleine land heel veel verschillende bodemtypes en hoogteverschillen kent. Een maïsvariëteit in de polder heeft andere noden dan maïs in de Ardennen”, duidt Ballekens. “Anderzijds heeft België voor zowel kuil-als korrelmais een goed uit de kluiten gewassen markt met ook verschillende afzetmogelijkheden. In Nederland blijft de korrelmaismarkt bijvoorbeeld beperkt tot slechts vijf procent van het areaal, terwijl deze in België 20 tot 25 procent bedraagt. Dat vertaalt zich in een brede zadenmarkt, met een groot aanbod aan variëteiten voor zowel kuilmaïs als korrelmaïs of voor dubbeldoelgebruik.
De uiteenlopende keuze heeft ook veel te maken met de ligging van België. “Onze markt zou er helemaal anders uitzien moesten de twee grootste Europese maïslanden, Frankrijk en Duitsland, niet in onze achtertuin liggen”, aldus Ballekens. “In die twee landen zijn veel maisveredelaars zeer actief en gebeurt ook veel maiszaadproductie. Daardoor komen veel maisrassen toe op onze markt.”
En zo komt België in de positie terecht dat er vorig jaar 150 kuilmaïs- en 111 korrelmaïsvariëteiten onderzocht werden. “Elk maïsras dat op de Europese rassenlijst staat mag in principe in België aangeboden worden. Maar veel variëteiten zijn ongeschikt voor de Belgische boeren omdat ze niet weten hoe ze presteren onder Belgische teeltomstandigheden”, verduidelijkt Ballekens. “Daarom zijn jaarlijks stevig onderbouwde objectieve veldproeven in ons land een absolute noodzaak”
Maisproeven onder druk door “wilde uitdagingen”
Maisproeven gebeuren in een strikt samenwerkingsverband tussen de zaadsector en de verschillende proefcentra, verzameld in het proefveldnetwerk ‘Varmabel’. “Veldproeven verlopen niet zonder uitdagingen”, geeft Ballekens mee. Zo moeten voldoende grote en homogene percelen beschikbaar zijn om alle variëteiten correct met elkaar te kunnen vergelijken. Daarnaast spelen ook externe factoren mee. “Proefcentra verliezen geregeld proeven door steeds verder oprukkende everzwijnen die nu ook in Vlaanderen aan een gestage opmars bezig zijn. Op één nacht zijn een groepje everzwijnen in staat een mooi aangelegde maisproef compleet overhoop te wroeten en te vernietigen.”
“Maar de uitdadingen zijn breder dan dat. Met de beperking van het gebruik van vogelafwerende middelen rond het zaad, komt het steeds meer voor dat een maisproef door kauwen of andere vogels worden vernietigd. Vogels pikken immers maar al te graag een graantje mee. Tot slot krijgen we steeds frequenter te maken met droogtestress wat ook roet in het eten gooit op de maisproefvelden”, aldus Ballekens. “Daarom worden op de proefvelden elk jaar enkele reserveproeven ingezaaid.”
Maïsdoolhof
Om de variëteiten zo correct mogelijk te testen, worden alle kuilmaïsvariëteiten op acht locaties uitgezaaid. Voor korrelmais gaat het over zeven locaties. Er worden steeds vier herhalingen per locatie uitgezaaid. “Een ware testmachine voor meer dan 250 maisrassen, zo kan je dit maisdoolhof echt wel noemen”, aldus Ballekens. “Maar de Varmabel-maïsrassenbeproeving biedt maïstelers de meest solide houvast om in het brede aanbod het overzicht te bewaren en hun rassenkeuze vandaag en in de toekomst onderbouwd te maken.”
Geactualiseerde spelregels ondertekend voor drie jaar
De proeven met de vele variëteiten op verschillende locaties en tijdstippen, leveren uiteindelijk veel data op waarbij heel wat actoren betrokken zijn. Om de procedures en communicatie te stroomlijnen, wordt binnen de sector gewerkt met een protocol. “Dit wordt gesloten tussen alle maïszaadbedrijven en alle proefveldhouders”, verduidelijkt Ballekens. “Dit 13-puntenplan legt zowaar de spelregels van de proeven en communicatie vast, en dient tegelijk als leidraad wanneer een discussie ontstaat over de proeven of rapportering.”
“Binnen de hele sector leefde de ambitie al geruime tijd om met het proefprotocol nog grotere stappen vooruit te zetten”, duidt Ballekens. Hij is er fier op dat het nieuwe proefprotocol de goedkeuring wegdraagt van alle 11 betrokken leden van Seed@bel en de 7 partners van Varmabel (de proefveldhouders).
“Het vertrouwen in deze update is bij de maiszaadbedrijven en de proefcentra zo groot dat het nieuwe protocol meteen voor een periode van drie jaar wordt ondertekend”, geeft Ballekens nog mee, vlak voor iedereen zijn of haar handtekening zet.
