Von der Leyen verdedigt handelsdeals op State of The Union

Voedsel was één van de laatste onderwerpen in von der Leyens State of the Union, maar niet de minst belangrijke. Von der Leyen erkent dat boeren tegenwind krijgen door hoge inputkosten, bureaucratie en oneerlijke concurrentie. “We ondernemen actie op al deze fronten”, zegt de commissievoorzitter. “We hebben het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) vereenvoudigd zodat er minder papierwerk en meer vertrouwen is. We hebben de inkomenssteun in ons meerjarig financieel kader versterkt en ervoor gezorgd dat de financiering kan worden aangevuld met nationale en regionale enveloppes.”

Compensatie voor boeren

De Mercosur-handelsdeal die Europa wil afsluiten met Zuid-Amerika krijgt sterk de wind van voren bij landbouworganisaties omdat men vreest voor oneerlijke concurrentie. Von der Leyen beweert dat de voorliggende deal de nodige voorzorgen heeft genomen en noemt een gelijk speelveld essentieel. Zo verwijst ze naar het voorziene budget om Europese boeren “waar nodig” te compenseren.

"Europa kreeg best mogelijke akkoord"

Maar niet enkel de deal met Zuid-Amerika houdt Europese boeren wakker. Ook von der Leyens handelsbesprekingen met de VS worden fors bekritiseerd door Europese landbouwers, ondernemers en verschillende fracties binnen het Europees Parlement. Voor de meeste Europese goederen die naar de VS worden uitgevoerd, zal er een handelstarief gelden van 15 procent. Een flinke klap voor wie naar Amerika exporteert, want vorig jaar gold er een quasi nultarief voor de meeste Europese goederen. Bovendien beloofde von der Leyen aan Trump een versoepeling in de fytosanitaire regelgeving, waardoor Amerikaanse landbouwproducten die niet volgens onze huidige standaard geproduceerd worden, toch toegang krijgen tot de Europese markt. De Europese landbouworganisatie noemde dit een strategische fout die Europese boeren ondermijnt.

Von der Leyen maakte in haar State of the Unionvan de gelegenheid gebruik om op deze kritiek te reageren. “Ik begrijp de eerste reacties. Laat ik daarom zo duidelijk mogelijk zijn: de handelsbetrekkingen met de Verenigde Staten zijn onze belangrijkste. We exporteren jaarlijks voor meer dan een miljard euro aan goederen. Miljoenen banen zijn hiervan afhankelijk. Als voorzitter van de Commissie zal ik nooit gokken met de banen en het levensonderhoud van mensen. Daarom hebben we een akkoord gesloten om de markttoegang voor onze industrieën te behouden en ervoor te zorgen dat Europa het best mogelijke akkoord krijgt.”

De invoertarieven zijn niet min, maar von der Leyen benadrukt dat de importtarieven voor de EU relatief laag zijn vergeleken met sommige andere landen. “We hebben onze bedrijven een relatief voordeel bezorgd omdat sommige van onze directe concurrenten te maken hebben met veel hogere tarieven van de VS”, zegt von der Leyen. Ze noemt de huidige deal dan ook de beste overeenkomst die we konden krijgen.

Boerenbond: "Voeg de daad bij het woord"

Boerenbond hoopt alvast dat de Europese Commissie de daad bij het woord voegt. "De commissivoorzitter erkent dat onze Europese voeding de beste in de wereld is en landbouw wordt opnieuw expliciet benoemd als een strategische sector die versterkt moet worden in het kader van de Europese onafhankelijkheid en competitiviteit. Willen we dat zo houden, dan zijn extra inspanningen noodzakelijk", zo benadrukt Giel Boey, adviseur internationaal beleid bij Boerenbond.

Die inspanningen moeten op verschillende niveaus gebeuren, aldus de landbouworganisatie. "Zo moet de Europese vergunningenknoop ontward worden. Investeren en daaropvolgende snellere verduurzaming en modernisering begint bij vergunningen. Zonder juridisch perspectief komen er geen investeringen en is er geen wissel op de toekomst", aldus Boey.

Boerenbond wijst erop dat landbouwers de sleutel tot ‘huisgemaakte energie’ in handen hebben. "Faciliteer naast zonne- en windenergie ook decentrale energieproductie op het platteland in symbiose met voedselproductie (WKK in glastuinbouw) of vanuit mest (biogas). Dat werkt heel het jaar door én kan het elektriciteitsnet stabiliseren bij overschotten en onze autonomie vergroten. Bij dunkelflaute, als de zon niet schijnt en de wind niet waait, kan landbouw zo voor oplossingen zorgen. Laat ook toe dat dierlijke mest meer ingezet kan worden in een circulaire bedrijfsvoering en bouw zo de afhankelijkheden van fossiele energie en import van meststoffen af", vraagt de organisatie.

Ze roept de commissievoorzitter op tot daden. "Vandaag erkent von der Leyen dat de Europese landbouw wereldklasse is, maar intussen is er het voorstel van de Commissie om het Europese landbouwbudget met bijna 25 percent te laten dalen en heeft men het handelsakkoord met de Mercosurlanden voor goedkeuring voorgelegd, wat nefaste gevolgen zal hebben voor onze Europese landbouw", klinkt het. Voor Boerenbond is het duidelijk: "Versterk het GLB-budget, laat het Mercosurakkoord in deze vorm niet passeren en maak werk van de beloofde rechtszekerheid en administratieve vereenvoudiging. Enkel zo kunnen we onze landbouw op topniveau houden."