Europese landbouw de dupe van nieuwe handelsdeal tussen EU en VS

Een handelstarief is een importtaks die de VS zal innen op buitenlandse producten die in eigen land verkocht worden. Deze taks wordt dus niet betaald door het uitvoerende land, maar wel door de Amerikaanse consument. Die zal door de band genomen vijftien procent meer betalen voor Europese wijn, koekjes of andere producten. Zo wil Trump zijn burgers aansporen om eerder Amerikaanse goederen te kopen.

Minder taksen en minder regels voor Amerikaanse producten

Voor de meeste Europese goederen die naar de VS worden uitgevoerd, zal een handelstarief gelden van 15 procent. Dat blijkt uit een gezamenlijk statement van de EU en de VS, gepubliceerd na de onderhandelingen tussen EU-voorzitter Ursula Von der Leyen en de Amerikaanse president Donald Trump eerder deze maand.

Dat is minder dramatisch dan de tarieven van 30 procent waarmee Trump eerder nog dreigde. Maar het is wel aanzienlijk hoger dan het quasi nultarief dat vorig jaar nog gold voor de meeste Europese goederen. Bovendien zullen diverse Amerikaanse landbouwproducten makkelijker toegang krijgen tot de Europese markt, dankzij een versoepeling van de fytosanitaire regelgeving.

Dit alles schiet bij Copa-Cogeca in het verkeerde keelgat. “De Europese landbouw wordt gevraagd om slechtere handelsvoorwaarden te accepteren, terwijl de VS nieuwe voordelen plukt”, schrijft de organisatie in een statement. “Dit is geen wederkerigheid, maar een strategische fout die de eigen boeren, landbouwcoöperaties en plattelandseconomieën van de EU ondermijnt.”

Minimale belofte niet waargemaakt

Copa-Cogeca verwijt de EU dat het zelfs niet de meest minimale beloftes voorafgaand aan de deal heeft waargemaakt. Zo wilde Europa een vrijstelling van invoerrechten bekomen voor wijnen en gedistilleerde dranken, maar daar is men niet in geslaagd. Dit terwijl deze tariefverlichting “door belanghebbenden in zowel de EU als de VS gesteund werd”, schrijft de organisatie in een persbericht.

In Politico geeft EU-commissaris voor Handel Maroš Šefcovič zijn teleurstelling toe. “De tarieven op wijn en sterke drank waren een van de belangrijkste belangen van de Europese Unie. Helaas zijn we er niet in geslaagd om die naar omlaag te krijgen. Maar de deur is niet voor altijd gesloten”, verklaart hij.

Europese boeren boos

De Europese boerenorganisatie Copa-Cogeca is over de hele lijn vernietigend voor de EU-VS-overeenkomst. Volgens hen heeft Europa veel toegevingen gedaan, zonder ook maar iets te realiseren voor de eigen landbouwsector. “Ondanks publieke verklaringen van Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in Schotland over mogelijke “zero-for-zero”-tariefregelingen voor bepaalde landbouwproducten, bevat de gezamenlijke verklaring geen dergelijke tegemoetkoming voor Europese producenten”, stelt de organisatie.

“Integendeel, deze overeenkomst biedt betere markttoegang voor Amerikaanse agrovoedingsproducten, terwijl EU-producenten worden geconfronteerd met hogere tarieven, die nu oplopen tot 15 procent op belangrijke exportproducten”, stelt Copa-Cogeca. “Dit eenzijdige resultaat is niet alleen ongerechtvaardigd, maar ook zeer schadelijk voor een sector die al onder druk staat door stijgende kosten, regelgeving en toenemende wereldwijde concurrentie.”

Boerenbond: “Toegeven op hormonen en chloorkippen is boeren- én consumentenbedrog"

De Belgische landbouworganisatie Boerenbond is eveneens kritisch, maar nuanceert. Pieter Verhelst, lid van het Hoofdbestuur van Boerenbond, stelt in een intern interview dat de sector ook best opgelucht is. “Niemand zat te wachten op escalatie en de markt vraagt bovenal duidelijkheid. De escalatie is voorlopig afgewend. De duidelijkheid is nog wat zoeken omdat de details van het akkoord op hoofdlijnen eigenlijk nog moeten worden uitgewerkt. Daar kunnen en zullen nog verrassingen, losse eindjes en te herbespreken zaken inzitten die opnieuw tot spanningen zullen leiden.” Hij verwijst hier onder meer naar hormonenvlees en chloorkippen die voor de Amerikaanse boeren een speerpunt zijn. Vanwege de vele troebele afspraken, noemt hij deze deal “een akkoord dat er geen is”.

Verhelst herinnert er wel aan dat de Europese landbouwsector zeer duidelijke ‘rode lijnen’ heeft wat betreft handelsakkoorden. “Er kan in geen geval sprake zijn van invoer van met hormonen of met andere groeibevorderaars gekweekt vlees. Ook de invoer van zogenaamde chloorkippen is een 'no go'. Dit is een uitdrukkelijke Europese maatschappelijke keuze die de eigen landbouwsector weliswaar met een kostenhandicap opzadelt. Het zou absoluut boeren- én consumentenbedrog zijn om op deze rode lijn toe te geven.”

EU-voorzitter verdedigt handelsafspraak: “Stabiliteit boven escalatie”

Von der Leyen verdedigt de gemaakte deal met een opiniestuk in de Spaanse krant El Mundo. Volgens haar is een handelsoorlog tussen de EU en de VS net datgene waarop China en Rusland zitten te wachten en die zou ze nu vermeden hebben. “Deze overeenkomst weerspiegelt een bewuste keuze: stabiliteit en voorspelbaarheid boven escalatie en confrontatie.”