Vlaamse tomatentelers voelen langer concurrentie uit het buitenland
Hoewel er volop Vlaamse tomaten beschikbaar zijn, liggen er nog steeds Spaanse, Marokkaanse en Turkse vruchten in de winkels. Dit is volgens BelOrta een erfenis van de energiecrisis toen de Vlaamse telers niet belichtten en de retail in de winter aangewezen was op Zuid-Europese tomaten. Coöperatie Hoogstraten constateert dat zuiderse tomatentelers hun productie hebben opgevoerd. Het grotere aanbod importtomaten drukt de huidige tomatenprijs.
Vanaf maart is er volgens Sabine Devreese, manager divisie groenten bij BelOrta, al volop aanbod van Vlaamse tomaten, maar toch liggen er nu nog Marokkaanse en Spaanse tomaten in de schappen. Tijdens een bezoek aan Albert Heijn in Antwerpen op donderdag waren er nauwelijks lokale (Vlaamse of Nederlandse) tomaten te vinden. Datzelfde beeld doet zich ook in andere supermarkten voor. “Dat komt omdat retailers tijdens de energiecrisis, toen er niet belicht werd in Vlaanderen, groenten hebben ingekocht in het zuiden”, gist ze naar verklaringen.
In het seizoen 2022-2023 hadden de belichte tomatentelers in ons land door de hoge energieprijzen hun lampen gedoofd waardoor er in de wintermaanden nauwelijks Belgische tomaten beschikbaar waren. Retailers verlegden toen hun blik naar landen als Marokko en Spanje. Met het normaliseren van de energieprijzen hebben veel tomatentelers vorig jaar hun normale teeltstrategie weer opgepakt. “Wij zitten inmiddels weer op zo’n 80 à 90 procent van onze capaciteit”, vertelt Bart Van Bael, business unit manager standaardgroenten bij Coöperatie Hoogstraten.
Specialties uit Marokko
Ook Van Bael constateert dat er nog volop buitenlandse tomaten en paprika's in de rekken liggen, hetgeen enkele jaren geleden ondenkbaar was. Hij nuanceert echter dat er al voldoende Belgisch product aanwezig is. “Voor trostomaten bijvoorbeeld wel, maar voor enkele specialties nog niet. Daarvoor komt er wel wat uit Marokko of Spanje. We mogen verwachten dat er vanaf half april alleen nog maar lokale tomaten in de schappen liggen.”
De lagere winterproductie van specialties ligt niet alleen aan de energiecrisis. “Het heeft ook te maken met het economische beslissingen en zekerheden. Telers zijn voorzichtiger geworden, zeker met dure winterteelten. Daardoor is er meer gekozen voor resistentere rassen en zijn een aantal specialties eruit gevallen of in volume verminderd. Over enkele weken zullen deze specialties uit onbelichte serres op de markt komen.”
Toch heeft ook de energiecrisis wel degelijk een effect gehad op de markt dat tot op heden nagalmt. “Marokkaanse en Spaanse telers hebben meer tomaten opgezet, waardoor er vanaf de vierde week van dit jaar een overaanbod op de markt was. Dat heeft vooral in de trostomaten vanaf week vijf tot en met tien tot slechte prijzen geleidt, prijzen die onder de kostprijs van de teler liggen.”
Ongelijk speelveld in de tomatenteelt
Van Bael wijst daarbij ook op het ongelijke speelveld tussen België, Spanje en vooral Marokko. “Daar zijn de eisen op het gebied van arbeids- en milieuwetgeving veel minder streng waardoor de productiekosten er lager liggen.” Datzelfde probleem wordt ook gevoeld in de blauwebessenteelt. VILT schreef eerder deze week hoe goedkope Oost-Europese bessen het de Belgische telers moeilijk maken.
De Belgische groenten- en fruitveilingen houden desalniettemin goede hoop dat Vlaamse wintertomaten op termijn hun positie in de winkelschappen terugwinnen, maar zijn er zich tegelijk bewust van de concurrentie uit Marokko blijvend is. Dat geldt vooral voor tomaten die goed houdbaar zijn en goed betaald worden, waardoor de transportkosten per kilo doorgerekend kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan snoeptomaten of andere losse specialties.
Andere vruchtgroenten
Voor andere vruchtgroenten heeft corona en de energiecrisis minder naweeën. Zo domineren op dit moment al enkele weken de Belgische komkommers en is ook de paprika, volgens de normale traditie, in aantocht. Momenteel komen paprika’s nog veelal uit Spanje maar ook uit Marokko, Tunesië en Israël, Vanaf week 16 verwacht Coöperatie Hoogstraten louter Belgische paprika’s in de supermarkt. “De eerste paprika’s zijn deze week bij ons aangeleverd”, besluit Van Bael.
Bron: Eigen berichtgeving
