Vlaamse tomatentelers verontrust over tomatenvirus
Door een eerste uitbraak van het tomatenvirus in Frankrijk is de ongerustheid bij de Vlaamse tomatentelers sterk toegenomen. Eerder was het ‘tomato brown rugose fruit virus’ of afgekort ToBRFV-virus al vastgesteld in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Het Proefstation voor de Groenteteelt in Sint-Katelijne-Waver raadt tomatentelers aan om zo weinig mogelijk bezoekers toe te laten in serres en de hygiënemaatregelen maximaal op te drijven.
Het tomatenvirus is een relatief nieuwe virus in de tomatenteelt. Het werd voor het eerst gesignaleerd in 2014 in Israël en Jordanië. Eind 2018 werd het ook aangetroffen in Duitsland en daarna kwamen er ook uitbraken in onder meer Italië, Mexico, Turkije, China, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Nederland en Griekenland. Nu kan Frankrijk, en meer bepaald het departement Bretagne, toegevoegd worden aan dat lijstje.
Eenvoudige aanraking kan ervoor zorgen dat het virus wordt overgebracht. Voor de mens is het ongevaarlijk, maar voor de tomatenoogst is het virus wel destructief. Dat weet ook de Franse tomatenteler bij wie het ToBRFV-virus werd aangetroffen. Hij werd onder quarantaine geplaatst en alle gewassen in zijn serres werden vernietigd. Er geldt een meldingsplicht voor dit zeer persistente virus. Telers die het dus aantreffen op hun bedrijf, zijn verplicht om dit te melden bij de voedselveiligheidsautoriteit. In tegenstelling tot Frankrijk geldt in ons land geen algemene ruimingsplicht. Enkel de aangetaste en naburige planten moeten vernietigd worden.
De symptomen van het virus zijn afhankelijk van ras tot ras. Bovendien duurt het enkele weken vooral de symptomen zichtbaar worden: mozaïekvorming op de jongste bladeren van de plant, marmering of gele vlekken op de tomaten en in sommige gevallen verrimpelen de tomaten en kleuren ze bruin of sterven de blaadjes af. “Vandaag zijn er geen resistente rassen”, vertelt Evelien Anssems, onderzoeker aan het Proefstation voor de Groenteteelt in Sint-Katelijne-Waver.
Nu het virus is aangetroffen in zo goed als alle ons omringende landen, zijn de Vlaamse tomatentelers zeer verontrust. Het Proefstation heeft al een aantal informatievergaderingen georganiseerd over het ToBRFV-virus, samen met het Proefcentrum Hoogstraten en Scientia Terrae. “We merken dat de telers er sterk mee bezig zijn”, zegt Lieve Wittemans. In een brochure staat beschreven welke preventieve hygiënemaatregelen tomatentelers kunnen nemen om het virus te weren. “Die zijn van groot belang, want een besmette plant vertoont niet altijd meteen symptomen”, klinkt het.
Zo is het belangrijk om zoveel mogelijk bezoekers te weren uit de serres. Is een bezoek toch nodig, dan is het belangrijk om mensen bij aankomst en vertrek hun handen te laten ontsmetten en hen verplichten om eenmalige wegwerpkledij te dragen. Nadien is het belangrijk om bezoekers door een hygiënesluis te laten passeren en geen bedrijfsvreemd materiaal te laten meenemen. Ook voor het personeel van een tomatenbedrijf moeten de nodige hygiënemaatregelen getroffen worden.
