Vlaamse melkveehouders schakelen Nederlandse mollenvanger in

“Een gram zand in het voeder, kost twee VEM aan voederwaarde”, verklaart Erwin Plant met een rekensom zijn groeiende populariteit onder veehouders. Wij treffen de zaakvoerder van het Nederlandse bedrijf Mollenwacht voor het melkveebedrijf van de familie Van Looveren in Wuustwezel. Plant duwt een quad uit zijn werkbusje.

Even later rij ik met de Nederlander op de quad naar een grasperceel een paar honderd meter verderop. De 48-jarige mollenvanger is gisteren uit Halle, een dorpje in de Nederlandse Achterhoek, aangekomen in de Noorderkempen waar hij in een B&B overnacht. In twee dagen voorziet hij 200 hectare, voornamelijk grasland, maar ook maisveld, van klemmen om vervolgens de volgende avond weer naar huis af te reizen, een reis van 200 kilometer. 

Gemiddeld plaatst hij zo’n 20 klemmen per hectare, in molshopen, maar ook op strategische plekken. “Bijvoorbeeld onder stroomdraad. Dat is een veilige oversteekplaats voor de mol omdat hier nooit vee of landbouwmachines overheen rijden”, vertelt de Nederlander die benadrukt dat het aantal klemmen sterk van de plaats afhangt.

Hij komt juist van de familie Somers die in Essen een melkveebedrijf uitbaat. “Er is in Vlaanderen geen mollenvanger te vinden. Erwin is hier twee dagen in het voorjaar en twee dagen in het najaar. Sinds wij met hem werken, is onze mollenplaag onder controle”, verklaart Louis Somers de keuze voor het bedrijf. Somers was zo’n tien jaar geleden de eerste Belgische klant van de Nederlandse mollenvanger. “Ik heb in 2012 een advertentie geplaatst bij een blad van een Vlaamse veevoederfabrikant en Somers heeft op deze advertentie gereageerd”, herinnert Plant zich. 

200 hectaren in beheer in Vlaanderen

In de jaren erop breidde zijn klantenkring in Vlaanderen uit en heeft hij inmiddels 200 hectare in beheer. “Het klantenbestand breidt zich uit door mond-aan-mond-reclame. Ik hoef geen betaalde advertenties meer te plaatsten”, vertelt de 48-jarige Nederlander die bij toeval in het vak rolde. “Het startte op ons eigen bedrijf - we hadden een klein veebedrijf - en de mollenbestrijding liep naar behoren. Vervolgens ben ik door de buren gevraagd en zo is het balletje gaan rollen”, vertelt Plant. In de zomer doet hij aan rattenbestrijding.

De mollenbestrijder uit het Nederlandse Halle beheert in eigen land inmiddels 1200 hectare en schakelt in drukke periodes een externe arbeidskracht in. Hij verklaart zijn succes door de schaalvergroting in de veehouderij. “Bedrijven worden groter en boeren hebben zelf minder tijd om mollen te vangen.”

Deze conclusie wordt bevestigd door Louis Somers. “In het verleden deed ik het zelf, maar dit soort klussen worden als eerste uitgesteld op een melkveebedrijf wegens drukte.” En dat zou volgens de Kempenaar niet mogen. Molshopen betekenen enerzijds een verminderde grasopbrengst. Waar een molshoop ligt, kant immers geen gras groeien. Anderzijds zijn molshopen ook slecht voor de maaimachines omdat het zand bijvoorbeeld tussen de lagers gaat zitten. “Daarnaast gaat de voederkwaliteit erop achteruit als er zand in het voeder zit”, verhaalt Somers het eerdere argument van Plant.

De Nederlandse mollenvanger komt voor het tweede jaar op rij bij het bedrijf van Van Looveren in Wuustwezel. “In het eerste jaar heb ik veel meer klemmen gezet. Als de plaag eenmaal onder controle is, is het vaak een kwestie van bijhouden”, vertelt Plant terwijl wij het grasperceel naderen. “Kijk hier is juist een mol langsgekomen”, vertelt de Achterhoeker terwijl hij zijn quad tot stilstand brengt. We staan naast een serie van molshopen die zich zo’n tien meter uitstrekken. “Als de mol geen voedsel kan vinden, breidt hij zijn gangenstelsel uit. De molshopen die je ziet zijn daar het resultaat van. Hij moet ergens met de grond naar toe.” 

“Ene jaar is andere mollenjaar niet”

Met handen als kolenschoppen graaft hij een verse molshoop uit (dat hij vers is, kan hij naar eigen zeggen zien aan de kleur van de aarde) tot een gangetje zichtbaar wordt. Hier plaatst hij vervolgens de klem in. “Een heel grote kans dat hier morgen een mol in zit”, klinkt hij hoopvol. Volgens de mollenexpert zijn de mollen in het najaar en voorjaar het actiefst. “Dan leggen ze een voorraad aan om de winter door te komen.” Maar het ene jaar is het andere niet.  “Als het een nat jaar is, zijn de mollen vlak onder de grasmat actief. Is het een droog jaar dan zitten ze op 50 tot 60 centimeter diepte. Ze zoeken de regenwormen op die de grond inzakken tot het niveau van het grondwater”, verklaart hij. 

Volgens de Nederlander is regulier onderhoud essentieel om een mollenplaag onder controle te houden. Het is nagenoeg onmogelijk om een perceel voor altijd mollenvrij te houden. Mollenmoeders stoten hun jongen - mollen krijgen ongeveer vier jongen per jaar - na enkele maanden af. Daarna gaat een jonge mol zijn eigen territorium opzoeken en maakt daarbij dankbaar gebruik van een ongebruikt mollenstelsel.”

Onze tour langs de velden loopt consequent steeds via de randen van de percelen. Het is hier dat de mollen zich ophouden, stelt de Nederlander. “Ze zitten dichtbij sloten waar ze water kunnen vinden.” Nadat hij de klemmen geplaatst heeft, trekt Plant naar een ander perceel. Na enkele dagen komt hij terug om zijn klemmen weer op te halen. Gemiddeld halen we zo’n vijf tot tien mollen per hectare van het land”, besluit de Nederlander.