Het onkruid van de duivel: Inagro waarschuwt voor giftige doornappel
interviewEen onkruid zo venijnig dat het de bijnaam ‘duivelskruid’ heeft: doornappel heeft zijn naam niet gestolen. Het is een publiek geheim dat vele Vlaamse akkers geteisterd worden door dit moeilijk verwijderbare en uiterst giftige onkruid. Elke bol bevat duizenden zaden die tot 70 jaar lang kiemkrachtig blijven. Dit onkruid trekken is niet voldoende. Effectieve manieren zijn de plant minimaal één meter diep onder de grond begraven of afvoeren naar een verbrandingsoven van meer dan 1.000 graden Celsius.
Danny Callens van het West-Vlaams onderzoeks- en adviescentrum Inagro, volgt de doornappelsituatie in Vlaanderen op. Meer dan tien procent van de velden in West-Vlaanderen zijn inmiddels besmet. Dat VILT desondanks geen landbouwers vindt die erover willen getuigen, vindt Callens logisch. “Niemand wil hiermee te koop lopen”, zegt hij. “Maar de verspreiding van het onkruid is de afgelopen jaren toegenomen.”
Doeltreffende herbiciden zijn verboden
Doornappel kan overal verschijnen, al zal de ene teelt er meer last van hebben dan de andere. “Er zijn een aantal herbiciden die goed werken tegen doornappel, maar die zijn niet erkend voor alle teelten”, zegt Callens. “Sencor is een goed voorbeeld. Dat werkte zeer goed, maar het is inmiddels uit de handel. Hetzelfde geldt voor Atrazine. Bovendien kiemt de plant het hele jaar door, van april tot de zomer. Doornappel komt vaak pas door wanneer de herbicidetoepassing is uitgewerkt.”
Het gevolg is dat doornappel in veel gevallen manueel moet worden bestreden. “Mét handschoenen en lange mouwen”, benadrukt Callens. Doornappel bevat hallucinogene alkaloïden die zeker niet in de voedselketen mogen terechtkomen. Alle plantendelen van dit kruid zijn giftig, zowel de zaden, de bladeren als de stengels. “Als je de plant niet kan verwijderen, knip dan minstens de doosvruchten af zodat de plant zich niet kan vermeerderen. Deze bevatten duizenden zaden en kunnen dus een zeer grote oppervlakte van je perceel besmetten.”
Gif is gevaar voor mens en dier
In de praktijk wordt doornappel niet altijd tijdig opgemerkt. “Controleer je veld geregeld”, zegt Callens. “Als doornappel mee wordt verhakseld in je voedergewassen, is dat toxisch voor je dieren. Hoe giftig precies, hangt natuurlijk van de hoeveelheid af. Doornappel is dus niet vergelijkbaar met bijvoorbeeld knolcyperus. Ook een vervelend onkruid, maar niet giftig.”
Het goede nieuws is dat doornappel – tenminste bij het begin – slechts in heel gelokaliseerde clusters voorkomt. Wie tijdig ingrijpt, kan zo het onkruid beheren. Dat is belangrijk, want sommige teelten kunnen niet geoogst worden bij aanwezigheid van dit onkruid. Vandaar dat de verplichte bestrijding al sinds 2022 is opgenomen in de IPM-checklist. “Er zijn al recalls gebeurd omdat er te veel giftige alkaloïden in een oogst zijn aangetroffen”, zegt de Inagro-expert.
Waarom doornappel nu zo alomtegenwoordig is, valt niet met zekerheid te zeggen. “Het kan zeker meespelen dat bepaalde herbiciden niet meer zijn toegelaten”, zegt Callens. “Bovendien gedijt doornappel bij een warmer klimaat. De opwarming van de laatste jaren, speelt dus mogelijk ook een rol.”
Callens merkt ook nog op dat de doornappel, met zijn donkergroene bladeren en trompetvormige witte bloemen, een zeer mooie plant is die sterk lijkt op een sierplant. “Ze wordt op die manier gebruikt en heeft zo bouwland geïnfecteerd”, zegt hij.
Meer info en bestrijdingtips zijn beschikbaar op inagro.be.
Bron: Eigen berichtgeving
