Veroordeling niet-naleving Nitraatrichtlijn dreigt

Volgens een richtlijn uit '91 mag het grondwater en het water van rivieren en waterlopen maximum 50 mg nitraat per liter bevatten. Nitraten komen onder andere door overbemesting in het water terecht. Nitraatvervuiling kan tot gevolg hebben dat de zuurstof uit het water verdwijnt en er dus geen leven meer mogelijk is.

Waterlopen met te veel nitraten - of waar dat binnen afzienbare tijd dreigt - moeten aangeduid worden en de gebieden errond afgebakend als 'kwetsbare zones'. In die gebieden mag er minder mest uitgereden worden dan elders.

Na tal van waarschuwingen kondigde de Europese Commissie eind juli 2001 aan dat het België voor het Europees Hof van Justitie zou dagen omdat ons land onvoldoende inspanningen levert om de vervuiling door nitraten tegen te gaan. Sindsdien volgde een opeenvolging van procedurestappen.

In de lente van vorig jaar kleurde Vlaanderen na verhitte discussies binnen de regering circa 47 procent van het landbouwareaal in als kwetsbaar. Ook werd het meetnet voor het grondwater- en oppervlaktewater uitgebreid. Afhankelijk van de meetresultaten zouden de kaartjes aangepast worden.

Toenmalig Vlaams minister-president Patrick Dewael en landbouwminister Vera Dua gingen persoonlijk bij Europees milieucommissaris Margot Wallström de aparte aanpak verdedigen in een poging om een veroordeling op het nippertje te voorkomen. Maar het is een publiek geheim dat Europa eigenlijk 80 procent wil afgebakend zien als 'kwetsbaar'.

Onlangs, op 21 mei, heeft de Europese Commissie een verzoekschrift overgemaakt aan het Hof om België - in casu het Vlaams en Waals gewest - te veroordelen. "Er moeten dus goede redenen zijn om de procedure voort te zetten", luidt het op het Hof in Luxemburg. Op het kabinet van Vlaams minister van Landbouw Ludo Sannen was men over de nieuwe stap nog niet op de hoogte. De brief ter kennisgeving zou zich nog op federaal niveau bevinden.

Een arrest is echter niet voor morgen. België kan nu nog een verweerschrift indienen, er volgt een schriftelijke uitwisseling van stukken, een hoorzitting en vervolgens is het aan de advocaat-generaal van het Hof om zijn of haar conclusies op te stellen. "Een veroordeling kan nog een jaar of langer op zich laten wachten", klinkt het bij het Hof. Maar dat België veroordeeld wordt, zit er dik in. "Tenzij de Commissie onvolledig is in haar motivatie".

Na een veroordeling moet België natuurlijk op de eerste plaats de richtlijn omzetten in adequate wetgeving. Maar het Hof kan ook boetes opleggen. En het is algemeen bekend dat Vlaanderen zo'n kwart van de 200 miljoen euro steun voor Plattelandsontwikkeling dreigt mis te lopen bij een eventuele veroordeling.