Van pelsdier en delicatesse naar verguisde exoot: Nederland wil populatie muskusratten ‘uitroeien’
nieuwsNederland wil tegen 2034 geen levensvatbare populatie meer hebben van de muskusrat. De graafwerken van het knaagdier schaden dijken en rivieroevers en kunnen ernstige gevolgen hebben voor de waterveiligheid. Dat is een groot probleem voor een land dat voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. Onze noorderburen drijven hun bestrijding op, maar rekenen daarvoor ook op ons land.
11 extra bestrijders
In 2024 werden ruim 65.000 muskusratten gevangen in Nederland, een toename van 15.000 dieren ten opzichte van 2023. Overheidsinstanties willen de populatie nu drastisch terugdringen door de bestrijding te verhogen en te professionaliseren. De waterschappen hopen Nederland in 2034 muskusratvrij te hebben. Het doel is bereikt als er tegen die tijd in het binnenland minder dan 500 exemplaren per jaar worden gevangen. De komende twee jaar worden 11 extra bestrijders opgeleid om de soort de kop in te drukken. Maar Nederland kijkt ook naar België voor extra inspanningen.
Tot de jaren ’90 waren voor de bestrijding van de exoot nagenoeg alle middelen toegestaan, maar nu gelden er strengere beperkingen
![cd4675f8-01a7-4de5-b0e7-e3a4d2d4bba1[1]](https://vilt.be/storage/files/6d7b7963-6790-44a3-8d99-5f0c983b24d6/pa_centered_.jpg)
Muskusrat in Vlaanderen
In 2001 werden net geen 43.000 muskusratten gevangen in Vlaanderen. Dankzij jarenlange bestrijdingsinspanningen is de soort aanzienlijk gedecimeerd. De voorbije vijf jaar worden jaarlijks tussen de 2.700 en 3.600 exemplaren gevangen. De soort is voornamelijk te vinden in Oost- en West-Vlaanderen. “De muskusrat wordt in Vlaanderen al geruime tijd fel bestreden, lang voor ze in 2017 op de Europese Unielijst van zorgwekkende invasieve exoten werd geplaatst”, vertelt Sofie Standaert, coördinator bij vzw RATO, dat instaat voor de bestrijding van muskusratten in Oost-Vlaanderen.
“Tot de jaren ’90 waren voor de bestrijding van de exoot nagenoeg alle middelen toegestaan, maar nu gelden er strenge beperkingen. Zo voorziet de Vlaamse beheerregeling voor de muskusrat onder meer welke vangmaterialen toegestaan zijn en onder welke omstandigheden ze mogen worden gebruikt. Muskusratten werden vroeger massaal bestreden met fuiken, maar dat is enkel in uitzonderlijke gevallen nog toegestaan als laatste redmiddel.” De verdelging gebeurt doorgaans met de zogenaamde ‘Conibear-klem’, die onderwater aan de nestingang wordt geplaatst. De locatie van de klem wordt via een app geregistreerd. “Het doel is uitroeiing in Vlaanderen, maar dat is enkel haalbaar als ook buiten de landsgrenzen de bestrijding fors wordt opgedreven”, benadrukt Standaert. In maart krijgt de beheerregeling een evaluatie of het al dan niet voldoet om de soort uit te roeien.
Invasieve exoot
Hoewel de naam het doet vermoeden, is de muskusrat geen echte rat. Het knaagdier van 35 centimeter groot is verwant aan de woelmuis en vertoeft graag in een waterrijke omgeving. De soort is bij ons niet inheems, maar werd via Noord-Amerika in 1904 naar Europa ingevoerd, voornamelijk voor de bontindustrie. Het pelsdier kon je toen ook op de menukaart van restaurants terugvinden als ‘waterkonijn’. Echter bleek de exoot zich buitengewoon snel te vermenigvuldigen in de natuur en richtte bijgevolg heel wat schade aan de waterinfrastructuur aan. Het diertje graaft gangen in dijken, dammen en waterkeringen, wat kan leiden tot verzakkingen, lekkages en overstromingen. Ook kunnen ze knaagschade veroorzaken aan landbouwgewassen. Naast een gevaar voor de dijken, vormen de dieren ook een bedreiging voor de biodiversiteit. Ze eten planten zoals riet en verdringen daarmee de vogels die daarin leven.
Bron: Eigen berichtgeving
