Twee op de drie zoogdiersoorten bedreigd in Vlaanderen

Voor 64 procent van de zoogdiersoorten is het onzeker of ze nog in Vlaanderen kunnen overleven. Dat staat te lezen in de nieuwe Rode Lijst van zoogdieren, opgesteld door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). "Voor soorten als de boommarter, de eikelmuis en de vale vleermuis is er geen tijd te verliezen", weet Natuurpunt. "Enkele concrete actieplannen liggen klaar, maar de Vlaamse regering heeft de afgelopen legislatuur geen enkele van die plannen goedgekeurd of uitgevoerd."

Volgens de nieuwe Rode Lijst, die inschat hoe groot de kans is dat een dieren- of plantensoort in Vlaanderen zal uitsterven, is het met ongeveer twee op drie slecht gesteld. Voor de opmaak van de lijst werden 88.701 gegevens verzameld door een team van vrijwillige en professionele onderzoekers van het INBO, Natuurpunt, het KBIN, LIKONA, JNM en de Kerkuilwerkgroep. In vergelijking met de Rode Lijst van Nederland en Wallonië doet Vlaanderen het niet bijster goed - in Nederland is 41 procent van de zoogdieren bedreigd, in Wallonië 26 procent.

Het dichtst bij de afgrond staan soorten als de boommarter, otter, hazelmuis, vale vleermuis en wilde kat. Volgens Natuurpunt gaat het om soorten die hoge eisen stellen aan hun leefomgeving: verbonden bosgebieden, zuiver water vol vis, natuurlijke akkerranden, licht- en lawaaiarme schuilplekken, enzovoort. “Dat vormt een indicatie dat de kwaliteit van onze natuur en ons landschap achteruitboert”, aldus Natuurpunt.

Opvallend is volgens de natuurorganisatie het hoge aantal muizensoorten dat in gevaar is. De veldmuizen bijvoorbeeld duiken massaal in het rood. Soorten die vroeger erg algemeen waren, zoals de veldspitsmuis zijn in vrije val, zo klinkt het. Veldmuizen vormen belangrijk basisvoedsel voor dagroofvogels, uilen, de bedreigde grauwe klauwier, wezel, hermelijn en de kwetsbare bunzing. Ze zijn met andere woorden een essentiële schakel in het ecosysteem en zijn bepalend voor de toekomst van andere kwetsbare soorten, aldus nog Natuurpunt.

Grootste ergernis van Natuurpunt is dat er op Vlaams niveau geen enkel zoogdier actief beschermd is en het bij lokale initiatieven blijft. “Op papier wordt werk gemaakt van de bescherming voor verschillende vleermuissoorten, de wilde hamster en de bever via een soortbeschermingsprogramma, een wettelijk instrument om op het terrein maatregelen te kunnen nemen. Maar de uitvoeringstermijn ervan is nog niet bepaald en het budget ontbreekt nog. Het is nochtans hoog tijd om actie te ondernemen”, besluit Natuurpunt.