Suikerbietentelers staan voor postquotum-doemscenario

Het suikerquotum kreeg afgelopen weekend een plek in de geschiedenisboeken. De Europese Commissie ziet de toekomst van de suikerbietsector rooskleurig tegemoet, maar het enthousiasme aan producentenzijde wordt gefnuikt door de slechte marktsituatie. In minder dan een jaar tijd daalde de prijsnotering van witte suiker op de wereldmarkt van 500 naar 316 euro per ton. In Europa zaten alle suikerfabrieken gebrand op een productieverhoging zodat het areaal met 16 procent toenam. Het groeiseizoen voor de bieten verliep voorspoedig zodat de oogst veel groter zal uitdraaien dan de markt kan verwerken. Akkerbouwers die bieten leveren aan Iscal Sugar hebben een minimumprijs om op terug te vallen. Leveranciers van de Tiense Suikerraffinaderij zien het somber in.
3 oktober 2017  – Laatste update 14 september 2020 14:42
Lees meer over:

Het suikerquotum kreeg afgelopen weekend een plek in de geschiedenisboeken. De Europese Commissie ziet de toekomst van de suikerbietsector rooskleurig tegemoet, maar het enthousiasme aan producentenzijde wordt gefnuikt door de slechte marktsituatie. In minder dan een jaar tijd daalde de prijsnotering van witte suiker op de wereldmarkt van 500 naar 316 euro per ton. In Europa zaten alle suikerfabrieken gebrand op een productieverhoging zodat het areaal met 16 procent toenam. Het groeiseizoen voor de bieten verliep voorspoedig zodat de oogst veel groter zal uitdraaien dan de markt kan verwerken. Akkerbouwers die bieten leveren aan Iscal Sugar hebben een minimumprijs om op terug te vallen. Leveranciers van de Tiense Suikerraffinaderij zien het somber in.

Op 30 september kwam een einde aan het suikerquotum. Voor Europees landbouwcommissaris Phil Hogan was dat het sein om de loftrompet te steken over de competitiviteit van de suikerbietsector. “Producenten hebben nu de kans hun handelsactiviteiten uit te breiden naar de wereldmarkt. De sector kan de kansen grijpen die er door het wegvallen van de quota zijn”, klonk het optimistisch. Dat optimisme is ver zoek bij de suikerbiettelers. De suikerprijs op de wereldmarkt is in elkaar gestort zodat Europa op een slecht moment afstevent op een fenomenaal grote bietenoogst.

De verwachting is dat de lage wereldmarktprijs de suikerprijs op de Europese markt onder druk zal zetten. Wereldwijd wordt een recordproductie en een suikeroverschot van 4,6 miljoen ton verwacht, meldt telersvereniging CBB in zijn ledenblad De Bietplanter. Om een idee te geven van de orde van grootte: 4,6 miljoen ton is wat de grootste importlanden China of India in een jaar aan suiker kopen. Door het afschaffen van de quota wordt de Europese suikerprijs veel gevoeliger voor de schommelingen op de wereldmarkt. Die is niet alleen afhankelijk van de suikerbietenteelt. De EU is weliswaar met ongeveer 50 procent van de totale productie de grootste producent van bietsuiker ter wereld. Maar bietsuiker zelf is slechts goed voor 20 procent van de wereldsuikerproductie. De overige 80 procent wordt uit suikerriet gewonnen.

De industriële suikergebruikers in Europa kennen de marktsituatie en zullen dus druk uitoefenen op de Europese suikerfabrikanten opdat die hun verkoopprijs zouden laten zakken. Het prijsniveau van 500 euro per ton (juni-notering) zal in Europa niet vastgehouden kunnen worden. Aan telerszijde houdt men zelfs rekening met een suikerprijs die een heel stuk onder 400 euro per ton zou komen te liggen. Dat is geen prettig vooruitzicht. Leveranciers van Iscal Sugar weten zich in het interprofessioneel akkoord met de suikerfabrikant nog enigszins beschermd door een minimumprijs. Hun nieuwe oogst zal op dezelfde manier vergoed worden als vorig jaar, op voorwaarde dat de gemiddelde verkoopprijs van de gecontracteerde suiker hoger is dan 390 euro per ton.

De leveranciers van de Tiense Suikerraffinaderij staan er slechter voor want een lage suikerverkoopprijs zal als referentie dienen voor de uitbetaling van de bieten. “Het probleem is ontstaan bij de ongelijke onderhandelingspositie tussen suikerbiettelers en suikerfabrikant”, zegt akkerbouwer Mathieu Vrancken, die de telersbelangen verdedigde tijdens de moeilijke onderhandelingen. Recent gaf hij het voorzitterschap van de Confederatie van de Belgische Bietentelers (CBB) door aan Marcel Jehaes.

Vrancken voorspelt dat de suikerbiettelers weinig plezier zullen beleven aan het eerste postquotumjaar: “Wanneer er van telerszijde gewaarschuwd werd voor eenzelfde scenario als postquotum in de melkveehouderij, dan repliceerden de experten van de Europese Commissie dat je beide sectoren niet met elkaar mag vergelijken. Vandaag zitten we precies in hetzelfde schuitje, en zullen we de slechte marktsituatie moeten uitzweten. De wereldmarkt zit tegen en er zijn in Europa 16 procent meer bieten gezaaid. Ook in eigen land is het bietenareaal met ruim 14 procent toegenomen tot 64.439 hectare. In combinatie met hoge opbrengsten per hectare zorgt dat voor een overaanbod. We staan er echt niet goed voor, en de steun die we van de EU nog genieten, is een pleister op een houten been. Suiker die gestockeerd wordt, moet toch een keer op de markt komen.”

Tijdens de onderhandelingen met de Tiense Suikerraffinaderij hebben Vrancken en zijn collega’s altijd geijverd voor het als gelijke partners delen van de winst, maar ook van het verlies indien de markt tegenzit. “Daar staan we in de praktijk ver vanaf bij de Tiense Suikerraffinaderij”, aldus Vrancken, “want het interprofessioneel akkoord zal er op uitdraaien dat de fabriek break-even draait en de telers opdraaien voor het verlies. De onvrede die daar nog steeds over heerst, speelt mee in de plannen die Waalse bietentelers maken om met een coöperatieve suikerfabriek in Seneffe te starten.”

De melkveehouderij heeft zwarte sneeuw gezien na het verdwijnen van het quotum, maar is nu qua prijsvorming weer aan de beterhand. Zal het de suikerbietsector postquotum net zo vergaan? Mathieu Vrancken vindt het moeilijk om voorspellingen te doen. “De afrekening van deze campagne zullen leveranciers van de Tiense pas een jaar na de oogst kennen, wat op zich al geen correcte situatie is. Voor de campagne 2018-2019 kan je vermoeden dat het areaal in Europa opnieuw wat inkrimpt, in de veronderstelling dat het enthousiasme rond bijkomende bietcontracten niet alleen in ons land kleiner zal zijn. Verder zijn we heel afhankelijk van wat er op de wereldmarkt gebeurt. Thailand, Brazilië en India zijn bepalende spelers op de suikermarkt.”

De suikerconsumptie zal geen soelaas brengen want die groeit minder snel dan voorheen. De huidige tendens van de consument om zich af te keren van suiker en gesuikerde voeding heeft aanzienlijke gevolgen voor de voedsel- en drankenindustrie. Verwacht wordt dat de mondiale suikerconsumptie de komende 15 jaar minder zal groeien dan tijdens de afgelopen 15 jaar toen een gemiddelde stijging van twee procent werd vastgesteld. De Bietplanter haalt die info uit een door Rabobank gepubliceerd rapport waarin staat dat de anti-suikercampagnes en de belastingen op voeding en dranken met een hoog suikergehalte een grote impact hebben op de sector.

Het enige lichtpuntje is de stijgende olieprijs, meent Mathieu Vrancken. Wanneer die verder aantrekt, wordt het in Europa en in Brazilië interessanter om van suikerbieten en suikerriet bio-ethanol op te maken. Bij de huidige lage brandstofprijs krijgt de verwerking van riet tot suiker de voorkeur in Brazilië. Bovendien is de lage wisselkoers van de Braziliaanse real gunstig voor de suikerexport in dollars. Indien brandstof duurder wordt, kan dat ook de broodnodige impuls geven aan de graanmarkt. In de Verenigde Staten wordt dan meer korrelmaïs verwerkt tot bio-ethanol, wat prijs-ondersteunend kan werken. Momenteel is de prijs van wintergranen en korrelmaïs zo laag dat het geen rendabel alternatief vormt voor suikerbietenteelt.

Bron: eigen verslaggeving/De Bietplanter/De Standaard

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek