Stemming onder varkenshouders bereikt absoluut dieptepunt

Vlaamse Landbouwmonitoringsnetwerk, bevraagd over hun bedrijfssituatie: productie, verkoopprijzen, belemmeringen en investeringen. De antwoorden van deze steekproef worden geëxtrapoleerd naar de totale Vlaamse landbouwpopulatie. De index kan gaan van 0, wanneer alle landbouwers zeer negatief zijn, tot 200, wanneer alle landbouwers zeer positief zijn. Bij een index van 100 zijn er evenveel positieve als negatieve antwoorden.

Grote variaties

In september 2021 werden de landbouwers voor de dertigste keer bevraagd. Uit die bevraging blijkt dat de conjunctuurindex licht daalt van 82 naar 79 en zo haast op gelijke hoogte blijft als tijdens de bevraging in het voorjaar van 2021. De tevredenheid over de voorbije zes maanden steeg van 71 naar 78. Het optimisme voor de komende maanden daalt daarentegen van 93 naar 80.

“Maar achter deze cijfers gaan, zoals wel vaker, grote variaties schuil”, stelt het Departement Landbouw en Visserij. De meeste land- en tuinbouwsectoren kennen een stijging. Grote uitzondering is de varkenssector. “Het is duidelijk te zien dat die zich in volle crisis bevindt: de vooruitzichten voor de komende zes maanden daalden er ongezien van 70 naar 40. Een absoluut dieptepunt sinds de start van de bevragingen”, klinkt het.

Laagste niveau voor varkenssector

Met een index van 27 kijken de varkenshouders niet alleen zeer negatief terug op de voorbije periode, ook voor de komende zes maanden schatten ze hun toekomst negatief in: de index daalt van 114 naar 52. Er is een veelheid aan factoren die deze negatieve houding kan verklaren. Zo is er enerzijds de slechte prijsvorming, waarvan de helft van de varkenshouders denkt dat die de komende maanden nog zal verslechteren, en anderzijds is er de sterke kostprijsstijging voor voeder. De uitbraak van Afrikaanse varkenspest en de afhankelijkheid van de Chinese markt drukken eveneens het optimisme.

Stabiele stemming bij akkerbouwers

De index voor de akkerbouwsector blijft over het algemeen stabiel: van 82 naar 84. Waar de tevredenheid over de afgelopen zes maanden ligt daalde (van 84 naar 81), is er wel een stijging vast te stellen voor de toekomst van 80 naar 86. “Voorzichtigheid is geboden bij de verklaring van deze cijfers”, zegt het Departement Landbouw en Visserij, “want de voornaamste deelsectoren (granen, aardappelen en suiker) hebben verschillende markttendensen doorlopen.” Zo kende de aardappelsector een zeer moeilijk seizoen, blijven de graanprijzen verder stijgen en gaan ook de Europese prijzen van suiker gaandeweg omhoog.

Meer optimisme bij melkvee- en vleesveehouders

In de melkveehouderij stijgt het optimisme. Na een eerste felle stijging in het voorjaar van 2021 stijgt de conjunctuurindex er verder, van 71 naar 79. Die stijging is vooral het gevolg van de positieve beoordeling van de afgelopen zes maanden (van 53 naar 78). Over de toekomst zijn de melkveehouders iets minder positief: er werd een daling genoteerd van 90 naar 80. Vooral de stijgende melkprijzen lijken de oorzaak van die positievere houding. Zo heeft de grootste zuivelcoöperatie van het land, Milcobel, zijn melkprijs al acht keer op rij verhoogd.

In de vleesveesector zet het positieve verhaal zich door: de index stijgt van 100 naar 104. Het gaat niet alleen om de op één na hoogste score voor alle sectoren, het gaat ook om de op één na hoogste score ooit voor de vleesveehouderij. Enkel in het najaar van 2012 was de stemming beter in de sector. Heel wat vleesveehouders verwachte stabiele tot licht stijgende prijzen. De heropening van de horeca speelde voor deze sector een belangrijke rol.

Licht negatieve stemming bij groentetelers

De conjunctuurindex voor de groentesector kent zowel voor openluchtgroenten als voor groenten onder glas een lichte daling. Voor groenten in openlucht gaat de index van 82 naar 79, al kijken de telers wel positiever naar de toekomst. Daar gaat het om een stijging 67 naar 78. Nochtans verwachten ze niet echt stijgende prijzen en voorspelt de helft onder hen een productiedaling op het eigen bedrijf de komende maanden. Toch blikken de telers terug op een behoorlijk goed productiejaar, een gevolg van de natte zomer en zachte septembermaand.

De index voor de groenten onder glas daalt licht, van 77 naar 75. “Het is één van de laagste cijfers sinds het begin van de metingen”, stelt het Departement Landbouw en Visserij. De economische toestand van de afgelopen zes maanden (van 75 naar 86) wordt positiever ingeschat dan die van het komende half jaar (van 79 naar 64). Het zijn vooral de stijgende energieprijzen die de stemming bij de glasgroentetelers beïnvloeden.

Beste score voor siertelers

De meest positief gestemde land- en tuinbouwers zijn in de sector sierteelt onder glas terug te vinden. Met een waarde van 112 wordt de hoogste indexscore behaald sinds het begin van de metingen. Vooral de afgelopen zes maanden worden heel goed ingeschat, met een index die steeg van 103 naar 123, de hoogste score ooit. De toekomst wordt iets minder rooskleurig ingeschat: de index daalt van 116 naar 100. “Hoewel het merendeel van de telers een productiestijging en hogere verkoopprijzen verwachten, spelen ook hier de hoge energiekosten een belangrijke rol”, luidt het.

De stemming onder de fruittelers kent de grootste sprong: de index stijgt van 78 naar 98, de hoogste waarde sinds 2013. De tevredenheid over de voorbije zes maanden stijgt naar 95, de toekomstindex naar 102. Vooral de hogere prijzen beïnvloeden de fruittelers.

Belemmeringen

Meer land- en tuinbouwers ondervonden de afgelopen zes maanden belemmeringen. Het aandeel stijgt van 71 naar 81 procent. Deze stijging is in grote mate te verklaren door de schommeling veroorzaakt door weersomstandigheden, zijnde de natte en kille zomer, maar ook de late voorjaarsvorst.

Opvallende daler is de melding van afzetproblemen, die het laagste getal noteert sinds het begin van deze telling (13%). De impact voor dier- of plantziekten stijgt licht (10%), net als de beperkingen van overheidswege (30%). Een kwart van de ondervraagden meldt financiële problemen. In de varkenssector is dat percentage beduidend hoger (63%), de daling in de vleesveesector is het grootst: van 28 naar 21 procent op zes maanden tijd.