Podcast: Waarom een gezonde bodem cruciaal wordt voor de voedselproductie van morgen

De Verenigde Naties hebben 5 december uitgeroepen tot World Soil Day. Dat de bodem een eigen internationale feestdag heeft, wijst op het belang dat die bodem heeft voor ons voortbestaan. Ook volgens D’hose kan het belang van een gezonde bodem moeilijk overschat worden. “Een gezonde bodem zorgt voor gezondere en productievere planten en gewassen en voor tal van bijkomende ecosysteemdiensten, zoals klimaatregulatie, rijkere ondergrondse en bovengrondse biodiversiteit en een betere waterhuishouding”, somt hij de voordelen op.

Buffer voor water en nutriënten

Zeker in de huidige omstandigheden wordt die bodem steeds belangrijker om een stabiele voedselproductie te kunnen garanderen. “Landbouwers kunnen almaar minder gebruik maken van minerale meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en ook water is vaak niet meer voorzien tijdens het hele groeiseizoen”, klinkt het. Daarom kan de bodem niet langer als een substraat beschouwd worden. “Je hebt hem echt nodig om nutriënten te leveren aan de planten en om water te stockeren”, vertelt D’hose.

Bodemherstellende maatregelen zijn dan ook watermaatregelen, benadrukt zijn ILVO-collega Sarah Garré op haar beurt. “De bodem is een belangrijke buffer om water in op te slaan en de staat van de bodem bepaalt of de regen die erop valt, er meteen afstroomt en dus verloren is of ter plaatse aanwezig blijft.” Alles wat de bodem herstelt is op die manier ook een maatregel die landbouwers wapent tegen periodes van langdurige droogte of hevige regenval.

Uitdaging voor landbouwers én onderzoekers

Vandaag vertoont zowat 60 procent van de Europese bodems tekenen van bodemdegradatie en Vlaanderen doet het zeker niet beter. Daarom pleiten de ILVO-onderzoekers om volop in te zetten op herstellende landbouw. Dat vraagt niet alleen van landbouwers een extra inspanning, ook voor de onderzoekers is het voor een stuk onontgonnen terrein.

In het klassieke landbouwonderzoek wordt gewerkt met één of twee variabelen die worden aangepast en een controlegroep, en dat levert vaak waardevolle informatie op. “Door de holistische aanpak van herstellende landbouw of agro-ecologie moeten ook de samenhang van productiefactoren en de interactie met de omgeving meegenomen worden in het onderzoek. Dat vereist een ander soort wetenschap en meer langdurig experimenteren om echt te kunnen vaststellen of iets werkt of niet”, verduidelijkt Garré.

Al zes jaar voert ILVO onderzoek uit op zijn agro-ecologisch proefplatform. Ben je benieuwd welke resultaten daaruit al naar voor zijn gekomen? En waarom je de zorg voor de bodem kan vergelijken met het lopen van een marathon? Beluister dan de podcast ‘Komt het goed met ons eten?’.