Startende bioboer wordt gestraft bij eerste verzamelaanvraag: "Meteen sanctie, zonder waarschuwing"

Volgens de bioboer is het niet evident om als startende landbouwer een verzamelaanvraag in te dienen. “Ik heb me van bij het begin laten begeleiden door adviesbureau SBB, en zij raadden me aan een veilige marge in te dienen bij mijn verzamelaanvraag. Ik moest mijn gebied uittekenen op een kaart. Van de 42 hectare die ik heb ingediend, liggen er 35 hectare op openbaar terrein van ANB, Natuurpunt en de gemeente. Dat zijn terreinen omsloten door hagen en bossen, met hier en daar een ven, dus begin er maar aan om dat nauwkeurig uit te tekenen. Ik ben zeer voorzichtig geweest. Bij twijfel gaf ik eerder te weinig dan te veel in. Ik heb de kaart naar eer en geweten ingevuld.”

Na zijn indiening kreeg de bioboer een mail met het bericht dat hij alsnog te veel hectares had ingediend. Gevolg: een onmiddellijke sanctie. De boer loopt zo 1.850 euro subsidie mis. “Niet eens een waarschuwing vooraf", zegt Van Hecken. "Het ging om een grote weide waar men een stuk van heeft weggenomen, omdat ik het volgens hen niet gebruik. Deze weide is inderdaad niet gemaaid dit jaar. Door het extreem natte seizoen was het onmogelijk om dat te doen zonder de grond kapot te maken. Dus heb ik gewacht tot eind oktober. Het zijn gronden van ANB, die zijn enorm beducht op slijksporen en vragen zo min mogelijk betreding. Dus het is schipperen om met iedereen op goede voet te staan. Maar dat is landbouw tegenwoordig.”

“Dat het Agentschap uitkomt op een andere meting, daar leg ik me bij neer”, zegt Van Hecken. “Zij kunnen nauwkeuriger meten dan ik. Maar wat ik niet begrijp, is dat men meteen uitgaat van kwade wil en me er nog een sanctie bovenop geeft.”

Cijfers niet openbaar

Volgens Van Hecken is hij lang niet de enige landbouwer die op zulke sancties stoot. VILT vroeg dit na bij het kabinet-Brouns, maar dat geeft geen cijfers vrij over het aantal gekorte subsidies bij landbouwers, noch voor dit jaar, noch voor de jaren voordien.

"De verzamelaangifte is aan een streng Europees kader onderworpen, maar we evalueren die procedures in het kader van de oefening om administratieve lasten en regeldruk te verlagen en de overheid klantvriendelijker te maken”, meldt het kabinet. “De regels bij kleine, administratieve fouten zullen we in die zin evalueren waarbij mensen de kans krijgen om hun aangifte recht te zetten voor er een inhouding volgt."

Volgens woordvoerder Bram Bombeek worden boeren vooral in hun subsidies gekort wanneer percelen foutief worden aangegeven, of wanneer aan de subsidievoorwaarden van de ecoregeling, agromilieuklimaatregel of dergelijke niet wordt voldaan. Een foutieve aanduiding kan bijvoorbeeld gaan om een onnauwkeurige intekening, of om de aanduiding van percelen die in feite in gebruik zijn door een particulier, die een jaar in onbruik liggen, of om percelen die in feite geen landbouwgrond zijn.

“Landbouwers kunnen een bezwaar indienen tegen een inhouding van hun subsidie bij het Agentschap Landbouw en Visserij. Nadien is nog beroep mogelijk bij de Raad van State of de rechtbank van eerste aanleg, afhankelijk van het voorwerp van de vordering (objectief of subjectief)”, meldt hij.

Bezwaar

Van Hecken heeft bezwaar ingediend bij het Agentschap en wacht hier op een respons. De bioboer stuurde ook een open brief naar landbouwminister Jo Brouns (cd&v). De minister reageert in dit geval niet tussenbeide te kunnen komen, maar voegt toe dat de bezorgdheden en ervaringen van de boer “gedeeld zijn met zijn inhoudelijke raadgevers die dit verder zullen opvolgen”.

De biolandbouwer hoopt op een beter beleid voor landbouwers. “Nu, ik begrijp dat een minister niet op één, twee, drie alles kan veranderen. Maar Vlaanderen telt al zo weinig boeren. Als je wil dat er landbouwers bijkomen, dan moet het beleid anders.”

“De overheid heeft twee gezichten. En dan spreek ik niet alleen over Vlaanderen of het federale. Enerzijds wil men de duurzame toer op. Men wil boeren op elke manier stimuleren om in te zetten op korte keten, dierenwelzijn, enzovoort. Maar tegelijk zet men de poorten open voor een handelsakkoord als Mercosur, waarmee onze markt wordt overspoeld met goedkoop Zuid-Amerikaans vlees dat aan geen enkele van onze normen voldoet."

“En dus zitten zowel de bioboeren als gangbare boeren in hetzelfde schuitje", zegt Van Hecken. "Er zijn al zo weinig boeren in Vlaanderen. Halle heeft 6.000 inwoners, en slechts twee ervan zijn boer. Niemand in mijn kennissenkring is er nog mee bezig. Blauwtong? Mercosur? Vraag het aan de man op de straat, en niemand weet waar het over gaat. Dat gebrek aan kennis laat zich voelen op alle niveaus. Er is nog bitter weinig connectie tussen landbouwers en het beleid."