Santa Cruz is arme boeren liever kwijt dan rijk

Meer dan tachtig procent van de inwoners van Santa Cruz is gewonnen voor verregaande autonomie. Dat heeft de prefect Rubén Costas gezegd na het referendum dat zondag georganiseerd werd in het meest oostelijke en relatief welvarende departement van Bolivia. De volksraadpleging plaatst de inheemse boeren uit de Andesregio lijnrecht tegenover de rijke blanken. Die zien bijvoorbeeld de plannen van president Evo Morales om het grootgrondbezit in te perken niet zitten. De president kondigt een dialoog aan over meer autonomie voor de departementen.

Santa Cruz wil onder meer zelf belasting gaan heffen, de gasinkomsten weer naar zich toe trekken en een eigen politiemacht oprichten. Costas voorziet bovendien een 'domino-effect' in Beni, Pando en Tarija, drie naburige, welvarende regio's die ook autonomie willen. Zij houden in juni referenda.

Bolivia kent een lange traditie van strijd tussen federalisten en centralisten. Verder is het land etnisch en geografisch verdeeld: tussen de overwegend inheemse bewoners op de hoogvlakten van de Andes in het westen en de blankere bevolking van de laaglanden in het oosten. Verschillen die nog eens worden benadrukt door de grote economische ongelijkheid tussen beide landshelften. Sinds het sluiten van de eerste mijnen in de jaren zestig kregen de inheemse hooglanders het slechter dan hun landgenoten in het relatief welvarende, gasrijke en vruchtbare oosten.

De aymara-indiaan Evo Morales beloofde bij zijn verkiezing in 2005 wat te doen aan de achterstelling van de arme boeren. Bij het inlossen van die belofte botst hij hard met de rijkere helft van Bolivia. Voor later dit jaar schreef Morales een referendum uit om het grootgrondbezit nog verder aan banden te leggen, nadat de president er eind 2006 al in slaagde om een landhervorming door de senaat te loodsen. Morales wil meer landbouwgrond vrijmaken voor honderdduizenden hooglanders die naar het oosten migreerden om daar boer te worden, maar daar op verzet stuiten van rijke veehouders en sojaboeren.(KS)