Q-koorts rukt sterk op in Nederland

Q-koorts houdt momenteel lelijk huis in het zuiden van Nederland, vlakbij de Belgische grens. Gezondheidsexperts waarschuwen ervoor dat de Q-koorts ook naar Vlaanderen kan overwaaien. De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie en wordt via contact met geiten en schapen overgedragen op de mens. Mens op mens besmettingen zijn niet mogelijk.

Terwijl heel de wereld in de ban is van de Mexicaanse griep, worden onze noorderburen geconfronteerd met een nieuwe boosdoener. Er zouden dit jaar al 1.429 mensen besmet zijn met Q-koorts, van wie zeker 260 deze maand. Vier besmette personen kwamen om. Ter vergelijking: Nederland kent 112 gevallen van Mexicaanse griep.

Over Q-koorts is weinig bekend. De Q staat dan ook voor het Engelse ‘Query’, wat vraagteken wil zeggen. Mensen met Q-koorts krijgen koorts, hevige hoofdpijn, spierpijn en moeten vaak hoesten. “Je kan het vergelijken met een gewone griep, alleen sleept de ziekte veel langer aan. Van Q-koorts kan je wekenlang ziek zijn”, zegt viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven.

In erge gevallen kan de ziekte leiden tot luchtwegen-, bloed- of nierinfecties. De ziekte heeft ook een chronische variant waarbij de hartkleppen ontstoken raken. Zwangere vrouwen die besmet raken, lopen een verhoogd risico op vroeggeboorte of een miskraam. Ook mensen met lage weerstand zijn extra gevoelig. “Zo waren de vier slachtoffers die de ziekte al heeft gemaakt, verzwakt door andere aandoeningen”, aldus Van Ranst.

De ziekte wordt door geiten en schapen overgedragen op de mens. “Het is een beroepsrisico voor mensen die vaak met dieren in contact komen, zoals boeren, dierenartsen en mensen die in een slachthuis werken”, zegt Van Ranst. Ook in België zijn er elk jaar wel 10 à 20 gevallen van besmetting met Q-koorts.

Waarom het in Nederland zo’n vaart loopt en ook mensen die niet rechtstreeks met schapen of geiten in contact komen, besmet raken, is een raadsel. “Een mogelijke oorzaak is het droge voorjaar, waardoor de bacterie gemakkelijk via stofdeeltjes van besmette dieren of geïnfecteerde boederijen via de lucht wordt verspreid”, zegt het Nederlandse Rijksinstituut voor de Volksgezondheid.

Bij het ministerie van Volksgezondheid en bij het Voedselagentschap vindt men het nog te vroeg voor maatregelen. “Maar de situatie in Nederland wordt wel op de voet gevolgd”, luidt het. Volgens Van Ranst is er geen reden tot paniek. “Ook al bestaat er voor de mens nog geen vaccin, met antibiotica kan Q-koorts eenvoudig worden behandeld”.