“Politici, stop met vingerwijzen en onderneem actie”

Boerensjaal in Actie is een onafhankelijke actiegroep die eerder dit jaar opgericht werd door een twintigtal landbouwers en mensen met een sterke affiniteit voor de sector. Ze willen burgers bewust maken van de gevolgen die het huidige stikstofakkoord kunnen hebben op de sector, maar ook daarbuiten. “Wij krijgen steeds meer vragen van mensen hoe het nu juist zit met die stikstof”, zegt Mieke Van Eyck van de actiegroep. “We wilden de redactie van Pano gezien hun rijke geschiedenis zeker het voordeel van de twijfel geven. Maar dat het een goedkoop rondje Boerenbond-bashen ging worden, hadden we ergens wel zien aankomen.” 

In de zomermaanden werden verschillende leden van de groep gecontacteerd door de makers. “Het klopt dus dat de reporters veel boeren gecontacteerd hebben. Maar waar in het eerste contact nog gesproken werd over het stikstofakkoord als doel van de reportage, werd de toon bij het tweede gesprek al anders. Er werd ons letterlijk gevraagd wat we van de Boerenbond vonden en daarbij was de vraagstelling eerder suggestief. Hun goed recht. Maar als we niets slechts wilden zeggen, viel het gesprek stil. Reeds gemaakte afspraken om te komen filmen werden plots afgebeld.”

Van Eyck vindt het niet aan haar om de rekening te maken voor Boerenbond. “Zoals in elke sector heb je voor- en tegenstanders van een belangenbehartiger binnen je veld. Voor elke tegenstander die je voor een camera zet, vind je minstens evenveel voorstanders. Maar die kwamen niet aan bod in de reportage. Is het de bedoeling om de boeren en hun sectorvereniging uit elkaar te spelen voor de echte stikstofdebatten nog moeten beginnen? Gebeurt het toevallig op een moment dat we als boeren al in een hoek geduwd worden als de ‘vervuilers’ van de Vlaamse Natura2000-gebieden?”

Ook het team van experten in de reportage vindt de actiegroep een pijnpunt. “Het bestond onder meer uit iemand van Bond Beter Leefmilieu en een Agro-ecologe, die duidelijk meer baat hebben bij meer natuur dan bij een gezonde en vooral rendabele landbouwsector. Dat het woord maffia al lachend in de mond genomen werd, was pijnlijk. Dat kleinschalige landbouw en een afbouw van de veestapel de enige oplossing was volgens hen en daar niet over de rendabiliteit van dit alles werd nagedacht, deed ons boerenhart lichtjes breken.”

Het schiet de actiegroep ook in het verkeerde keelgat dat een openbare omroep niet alle stemmen laat horen in een beladen debat als dat van stikstof. “Dit is een voorbeeld van selectieve journalistiek, waar je jezelf vragen bij kan stellen.”

“Moet Boerenbond hier sneuvelen om de politici en hun beleid uit de wind te zetten? Om de boeren nog wat verder in een verdomhoekje te duwen? Waarom weigert onze regering haar verantwoordelijkheid op te nemen? Waarom staan sommige politici zo weigerachtig tegenover innovatie? De oplossingen zijn er, maar worden nu onmogelijk gemaakt door het beleid. In plaats van elke week een andere zondebok te zoeken, zouden sommige politici beter werk maken van een degelijk en vooral leefbare Vlaamse landbouw. Eentje met een toekomst ver voorbij 2025. Met wat gezond boerenverstand kan dat niet zo moeilijk zijn”, besluit Van Eyck.

Beeld van Beernem

Ook Claudio Saelens, schepen van Landbouw van Beernem en zelf ook boer, kroop in zijn pen na de reportage. “Daarin schilderde Bart Vanwildemeersch van de West-Vlaamse Milieufederatie de gemeente Beernem historisch af als het varkensgebied van Vlaanderen”, aldus Saelens.

Vanwildemeersch zei wat smalend dat je dat vroeger kon ruiken als je via de E40 naar de kust reed. Maar deze uitspraak kan op niet veel begrip rekenen van Saelens. “Waarop baseert hij zich om dit te zeggen? Dit is wel echt kort door de bocht. De E40 in Beernem loopt hoofdzakelijk door bossen en landerijen. Hooguit 2 of 3 boerderijen (niet allen met varkens) bevinden zich in de onmiddellijk omgeving van de E40. De reden van deze stemmingmakerij is voor mij een raadsel. Wellicht gaan dergelijke uitspraken er goed in bij het ruime publiek”, aldus de schepen.

Ook het feit dat Beernem als donkerbruin gebied op vlak van ammoniakuitstoot wordt aangeduid, weerlegt Saelens. “Als je de kaart goed bekijkt, klopt dit geenszins.”

Saelens betreurt de negatieve en foutieve beeldvorming over zijn gemeente. “Dat de reporter van Pano dit klakkeloos voor waarheid overneemt is wel heel vreemd. Naar de reden van deze uitspraken heb ik het raden. Aan dergelijke polarisatie heeft de Beernemnaar immers geen behoefte”, zegt de schepen, die eraan toevoegt dat hij graag het gesprek wil aangaan met de West-Vlaamse Milieufederatie en Bart Vanwildemeersch.