Opbrengst industriegroenten boven verwachting
duidingHoewel de regen het voorjaarswerk ernstig heeft vertraagd, valt de oogst in de groententeelt niet tegen. Waar de spinazie ondermaats presteerde, waren de opbrengsten in de bonenteelt net onverwachts hoog. Dit leidde zelfs tot capaciteitsproblemen bij een aantal verwerkers waardoor de oogst van andere teelten achteruit geschoven werd. Op dit moment loopt de oogst van bloemkool op zijn eind en worden gemiddelde opbrengsten genoteerd. De komende weken barst de oogst van spruiten, rode kool en prei los en is het voor de telers hopen dat de regen van vorig jaar uitblijft. Toen ging tot 35 procent van het spruitenareaal verloren.
Groenteteler Davy Dewitte uit Wingene is medio november bezig aan zijn laatste bloemkolenoogst. Terwijl hij en zijn broer Wesley de kolen naar huis brengen, zijn hun ouders en twee Roemeense seizoenarbeiders alvast gestart met de rodekooloogst. Behalve bloemkool en rode kool, teelt hij ook knolselderij en prei voor de industrie. Ondanks de wateroverlast van dit voorjaar en de vertraging van het voorjaarswerk heeft Dewitte dit jaar wel op tijd kunnen planten.
Dat geldt zeker niet voor alle telers en teelten. Zo is een groot deel van de voorjaarsspinazie niet ingezaaid door de regen. “Zo’n 55 tot 57 procent van de gecontracteerde voorjaarsspinazie is hierdoor maar geoogst geweest. Dit tekort is vervolgens wel een beetje rechtgezet met latere spinazie in de zomer die wel goed was”, vertelt Luc De Waele van Ingro, de telersvereniging voor industriegroenten.
Tegenover de slechte spinazieoogst waren de opbrengsten van de bonen dan juist weer goed. Dit wordt bevestigd door Jan Hanssens, hoofdagronoom bij diepvriesgroenteverwerker Ardo. “Wij hebben dit jaar minder spinazie in ons aanbod omdat er minder ingezaaid en dus geoogst is.”
Minder spinazie, meer bonen, evenveel bloemkool
Voor Ingro, dat zo’n 800 aangesloten leden-telers heeft, zijn bloemkool en spruiten de belangrijkste producten, goed voor zo’n 50 procent van de omzet. De Waele schat dat zo’n 85 procent van de bloemkool geoogst is met gemiddelde opbrengsten van 25 tot 30 ton. In tegenstelling tot vorig jaar, toen het onafgebroken regende in het najaar, verloopt de oogstcampagne goed. “Hierdoor is er een continue aanlevering bij de fabrieken en wordt het niet zoals vorig jaar in één keer geleverd met verwerkingsproblemen als gevolg”, klinkt het.
Wel was er sprake van onregelmatige groei van de bloemkolen waardoor ze op verschillende momenten oogstrijp waren. “Hierdoor kon er niet in één keer geoogst worden, maar moesten boeren meerdere keren door het veld met extra kosten als gevolg”, vertelt De Waele die voor de winterteelten prei, spruiten en ook rode kool nog geen prognoses kan maken. “Bij deze teelten is de oogst nog maar net begonnen maar we verwachten wel een mindere oogst door de vertraging in de voorjaarswerken.”
Danny Metsu, groenteteler en ABS-voorzitter in Ieper, spreekt op zijn beurt van een groeizaam teeltjaar. “Doordat er elke week wel regen is gevallen, hebben we geen groeistilstand gekend en is veel achterstand door het later inzaaien, ingehaald.” Metsu geeft aan dat het grootste probleem op dit moment bij de verwerkers ligt. “Het was een heel goed suikerbonenjaar en verwerkers hebben de diepvriezen gevuld met suikerbonen. Hierdoor ontbreekt er capaciteit om andere teelten in te nemen voor verwerking zoals prei en spruitkool.”
Bonen blijven op het land
Jan Hanssens heeft met Ardo alle bonen kunnen verwerken, maar hij weet dat collega-verwerkers wel capaciteitsproblemen kennen. “Dat is ook niet vreemd als je in plaats van 15 ton ineens een opbrengst behaalt van 25 ton.” Door capaciteitsproblemen is volgens Janssens zelfs een deel van de bonen niet geoogst geweest. “De klimaatwijziging stuurt de planning in de war tussen landbouwers en groentenverwerkers en hierop moeten we inspelen voor de komende jaren.”
Metsu constateert dat de verwerkers op volle capaciteit draaien en hij maakt hieruit op dat ook de vraag goed is. Ondanks dit en het feit dat ook de prei en spruitkool op dit moment “behoorlijke opbrengsten” beloven, maakt Metsu zich zorgen over de toekomst. Dat heeft veel te maken met zijn ervaringen van vorig jaar. “Toen hebben we 35 procent van de spruiten niet kunnen oogsten door de slechte veldomstandigheden in het najaar en de winter. Hopelijk blijft dat dit jaar uit.”
Ook Hanssens hoopt op het uitblijven van de regen. Door het verlate voorjaar is de teelt wel wat opgeschoven. Hij voorziet geen problemen voor de spruiten, prei en echte wintergroenten zoals pastinaak en schorseneer, maar voor de wortelen ligt het gevaar van vorst op de loer. “Laten we hopen dat de vorst nog even uitblijft en de regen eveneens. Tot nu toe hebben we na het voorjaar veel geluk met het weer waardoor de schade van de verlate inzaai, meevalt.”
Prijsonderhandelingen binnenkort van start
Door het moeilijke teeltjaar in 2023 waren de contractprijzen voor veel groenten dit jaar fors opgeslagen. Zowel Metsu en De Waele benadrukken het belang dat deze op niveau blijven. “De loonkosten lopen verder op en doordat steeds meer fytosanitaire middelen uit de markt verdwijnen, lopen ook de bestrijdingskosten of de risico’s op”, aldus Metsu. Pieter Van Oost van Boerenbond vult aan dat het dit jaar veel moeilijker geweest is om mechanische onkruidbestrijding uit te voeren door het groeizame zomerweer. “Dit was helaas ook het geval voor vele onkruiden.”
Ondanks het behoorlijke groentejaar is er volgens Metsu geen garantie dat groentetelers zich weer zullen richten op de teelt. “De suikerbonen kenden weliswaar een goede opbrengst, maar sommige verwerkers betaalden maar de helft van de contractprijs als er boven contractvolume werd geleverd. Hierdoor hebben de boeren nauwelijks geprofiteerd van de situatie. Omdat ze hiervoor een aantal slechte jaren hebben gekend, kijken velen naar alternatieven. Zo is wintertarwe op dit moment in trek.” De prijsonderhandelingen starten over een kleine maand waarbij de industrie en de boeren rond nieuwjaar tot een vergelijk hopen te komen.
Ook Boerenbond acht het niet logisch is dat de contractprijzen dalen, “omdat de groenten ook hogerop in de keten dezelfde waarde houden”. De landbouworganisatie verwacht daarnaast nog bijkomende uitdagingen met MAP7. “Ook de afnemers moeten rekening houden met nieuwe eisen vanuit de wetgevende overheid zodat de groentetelers perspectief blijven hebben”, besluit ze.
