ILVO: Vlaamse varkenshouderij één van klimaatvriendelijkste in Europa
Na de succesvolle opstart van het KLIMREK-project bij melkveehouders, kwamen na de akkerbouwers ook de varkenshouders vorig jaar aan de beurt. Na analyse van 15 unieke varkensbedrijven concludeert ILVO dat onze varkenshouderij één van de klimaatvriendelijkste is in Europa. “België heeft een zeer sterke varkensvoederconversie, wat niet wil zeggen dat we het niet nog beter kunnen”, licht Freya Michiels KLIMREK-projectopvolger bij de varkenshouderij toe. “Binnenkort zullen varkenshouders via een KLIMREK-traject het verduurzamingspotentieel in de sector kunnen aanboren met ingrepen op maat gemaakt van hun bedrijf.”
KLIMREK staat voor 'KLImaatMaatRegelen met Economische Kansen op het landbouwbedrijf'. Een lange maar allesomvattend naam. Vier jaar lang stond de vraag “Hoe kunnen melkveehouders, varkensboeren en akkerbouwers voor een lagere klimaatimpact van hun bedrijf zorgen?” centraal in het project. Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Boerenbond, VITO en de landbouwsector werkten er voor samen. Volgende week wordt het KLIMREK-project afgesloten en wordt het antwoord met bijkomende inzichten voorgesteld in Melle.
Economisch en praktisch haalbaar
Het paradepaardje van KLIMREK is de klimaatscan, een bedrijfsspecifieke doorlichtingstool die duidelijk maakt waar de klimaatimpact van een landbouwbedrijf ligt. In de toekomst zullen alle landbouwers met behulp van een opgeleide klimaatconsulent de tool kunnen gebruiken. Nadat de broeikasgasmissieaandelen van het bedrijf in kaart worden gebracht, kan de landbouwer samen met de consulent kijken welke ingrepen er op maat van het bedrijf genomen kunnen worden om de productie klimaatvriendelijker te maken.
“Aan de hand van de klimaatscan worden er op maat gemaakte scenario’s becijferd om te kijken wat de broeikasgasreductie zou zijn bij bepaalde ingrepen en of die economisch en praktisch haalbaar zijn”, legt Veerle Van linden, projectcoördinator van KLIMREK uit. “Indien de landbouwer hulp nodig heeft om de ingreep uit te werken of indien er externe expertise aangewezen is, zal de consulent de landbouwer hier ook bij helpen.” Aan de hand van het klimaattraject en tussentijdse checks kan de landbouwer de evolutie op zijn bedrijf ook gemakkelijk volgen.
De weg naar verduurzaming binnen de varkenshouderij wordt een samenwerking van alle schakels in de keten waarbij de varkenshouders en voederfabrikanten een grote rol zullen spelen
Potentieel in verbetering van varkensvoeder
Naast de uitrol van de klimaatscan brengt het project ook heel wat inzichten met zich mee. Aan de hand van de boekhouding van 15 varkensbedrijven kreeg ILVO ook recent zicht op de klimaatimpact van de varkenshouderij. “We zagen dat het voeder van varkens de grootste klimaatimpact heeft in de sector”, legt Freya Michiels uit. De emissie uit voeder heeft een aandeel van 65 procent van de totale klimaatimpact. “België heeft reeds een zeer goed voederconversie waarbij efficiënt gebruik gemaakt wordt van nutriënten in het voeder met een positief effect op de milieubelasting”, aldus Michiels. “Dit moet zeker zo behouden blijven. Om de uitstoot daarnaast nog te verminderen kan onder meer voederefficiëntieverbetering veel betekenen voor onze de sector, maar ook een transitie naar voeder met minder soja kan de impact drukken. Soja heeft namelijk een zeer hoge klimaatimpact.”
Varkenssector halveert CO2-uitstoot met circulaire voeders
3 augustus 2023Emissie uit mest (21%) is de twee grootste bron van de totale broeikasgasuitstoot in de varkenshouderij. Uit het onderzoek bleek dat er weinig emissieverschil zit bij de verschillende soorten mestopslag, maar er wel een duidelijk verschil is tussen de mestopslag bij bio- en gangbare landbouw. “Biolandbouwers moeten andere regels volgen en voor hen zit hier momenteel weinig verbeterpotentieel. De sector is zich hiervan bewust en zal dit hoogst waarschijnlijk nog in een apart traject verder bekijken”, zegt Michiels.
Een verassend inzicht is dat van de energie-emissie. “De klimaatimpact van het energieverbruik van de varkensbedrijven is steeds veel lager dan de landbouwer zelf denkt”, geeft Van linden mee. “Deze emissies nemen drie procent in van de totale klimaatimpact. Dit kan toegewezen worden aan het feit dat fossiele CO2 een minder opwarmend effect heeft als broeikasgas in vergelijking met broeikasgassen als methaan en lachgas.”
Daarnaast kon ILVO ook concluderen dat de uitstoot van het transport en het slachten van varkensvlees amper doorweegt op de totale klimaatimpact van het uiteindelijk product dat de consument koopt. “De weg naar verduurzaming wordt een samenwerking van alle schakels in de keten waarbij de varkenshouders en voederfabrikanten een grote rol zullen spelen”, aldus Van linden.
Goed voor klimaat en marktpositie
Aan de hand van de klimaatscan en het verbetertraject erna kunnen varkenshouders binnenkort samen met consulenten aan een verduurzaming van de sector werken. Dit blijkt niet alleen goed voor het klimaat te zullen zijn maar ook voor de marktpositie van onze Belgische varkenshouderij. “De Europese CSRD-richtlijn zal binnenkort grote bedrijven verplichten om te rapporteren over hun duurzaamheid en klimaatimpact”, geeft Van linden mee. Dit wil zeggen dat bijvoorbeeld een vleesverwerkingsbedrijf de broeikasgasemissies zal moeten rapporteren van hun ingekocht vlees. “Daarbij is het enerzijds belangrijk dat de varkenshouders binnenkort zelf zicht hebben op de duurzaamheid van hun productie en anderzijds het potentieel kunnen zien van wat zo'n verduurzamingstraject met zich kan meebrengen. Dat is exact wat het KLIMREK-traject hen ook biedt.”
Verdere resultaten en meer inzichten, ook over de melkveehouderij en akkerbouw zullen worden meegegeven op het slotevent van KLIMREK. Dit zal op 6 september doorgaan op de ILVO-site. Inschrijven kan tot 1 september.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Inagro
