Omschakelen naar bio? Twee jonge boeren delen hun verhaal
Jonge landbouwers Anneleen Dedeyne en Karel Van Den Berge staan op de drempel van een overname van hun respectievelijke ouderlijke bedrijven. Boerderijen die door hun grootouders werden gestart en werden overgenomen door hun vaders, die nu de pensioenleeftijd bereiken. “Ik wil ons bedrijf een nieuwe dynamiek geven en tonen dat kleinschalige, biologische kringlooplandbouw wél kan, ook bij melkvee”, zegt Anneleen.
De melkveebedrijven van Anneleen Dedeyne en Karel Van Den Berge zullen biologisch, circulair en toegankelijk zijn. Met verkoop in de korte keten en met begrip, respect en een eerlijk loon voor boer en boerin. Daar willen ze voor gaan, elk op hun eigen manier, getuigen ze na een opleiding bij Landwijzer, een gespecialiseerd vormingscentrum voor biologische en biodynamische landbouw in Vlaanderen.
“Biologisch boeren in een kringloopsysteem is het meest respectvol naar de dieren, de aarde en de natuur”, vindt Karel. “Door lokale verkoop en een open boerderij wil ik mensen weer in contact brengen met de landbouw. Zodat het respect voor ons werk kan groeien en mensen bereid zijn tot een eerlijke prijs. Zodat er meer begrip is voor en kennis over ons werk.”
Sluimerende boerendromen
Meewerken op de boerderij is een evidentie voor Karel. “Niet omdat het van mij verwacht werd, wel omdat ik er plezier in vind, het is een levenswijze en een passie”, zegt hij. “Ook toen ik bio-ingenieur studeerde en in Gent werkte en woonde, kwam ik vaak meewerken op het bedrijf. Sinds vijf jaar werk ik halftijds mee op het bedrijf als zelfstandige en dat voelt meestal aan als vakantie. Mijn vader draagt de verantwoordelijkheid, wat heel comfortabel is voor mij. Tot voor kort had ik helemaal geen zicht op de cijfers. Wil ik het bedrijf overnemen? Ik schoof een beslissing lang voor me uit. Te lang eigenlijk. Tot nu.”
Drie jaar geleden bouwde ik mijn job geleidelijk af en startte een opleiding biologische landbouw
Voor Anneleen was de band met het boerenwerk lange tijd veel losser. Als kind hielp ze wel mee, maar vaak niet met volle goesting. Ze ging studeren en haar ouders stimuleerden dat. “Pas tien jaar geleden groeide mijn drang om iets met de boerderij van mijn ouders te doen. Ik begon vaker mee te werken. Het werd een hele zoektocht, die ik vooral alleen aanging. Ik had een gevoel en vaag idee wat ik wou: anders dan ik kende, wat en hoe kreeg ik niet helder. Ik ging verschillende opleidingen volgen, zoals een starterscursus, een opleiding ijsbereider en ik behaalde mijn tractordiploma. Drie jaar geleden was er geen houden meer aan: ik moest en zou mijn landbouwdroom waarmaken op onze boerderij. Ik bouwde mijn job geleidelijk af, en startte een opleiding biologische landbouw.”
Anneleen Dedeyne (°1983)
groeide op op de familiale boerderij in Maldegem-Donk (Oost-Vlaanderen), die ze zelf ‘Boerderij René’ noemt, naar haar grootvader. Ze studeerde Maatschappelijk Werk,
wil het familiale melkveebedrijf overnemen en uitbouwen, met 40 melkkoeien en 30 ha grond,
speelde een belangrijke rol in de aankoop van de boerderijzetel door haar ouders na een zeer lange pacht. Nu staan zij, haar ouders en broer nog voor goede en evenwichtige afspraken ivm de bedrijfsovername,
plant de overname in juli 2022,
vindt dierenwelzijn, toegankelijkheid, korte keten, kleinschalige circulaire landbouw cruciaal in de toekomst.
Karel Van Den Berge (°1985)
groeide op op de familiale boerderij in Deftinge (Oost-Vlaanderen), en studeerde Bio-ingenieur,
wil het familiale melkveebedrijf overnemen en uitbouwen met 50 melkkoeien en 54 ha grond,
werkte samen met de familie een plan van overname en verdeling uit, waarbij Karel en zijn broer ieder met een eigen bedrijf doorgaan. Karel melkvee, zijn broer akkerbouw.
werkt tot nog toe 1/2 als zelfstandige op de boerderij en 1/2 als mechanisch ontwerp- ingenieur, en plant de overname en omschakeling naar bio in 2022,
vindt toegankelijke en gastvrije landbouw, juiste arbeidsvergoeding, streven naar 100% eigen voeder en een aangename omgeving essentieel voor de toekomst.
Teelttechnische ervaring en een haalbaar bedrijfsplan
Een opleiding gaan volgen, was voor beiden het duwtje in de rug dat ze nodig hadden. Anneleen kon haar teelttechnische kennis en ervaring bijwerken en Karel werkte zijn financieel uit. “De stages die ik bij verschillende boeren heb kunnen doen, waren enorm leerrijk”, zegt Anneleen. “Werken met machines, het akkerland, de koeien leren kennen: ik leerde heel veel van boeren en boerinnen die nauw aansluiten bij mijn visie”, zegt ze. “Maar eerlijk: de boeren die van jongs af aan hun kennis en ervaring opbouwen, die moet ik nog verder bijbenen.”
“Ik kon een omschakelingsplan op maat van ons bedrijf maken”, vult Karel aan. “Mijn eerste financieel plan zag er helemaal niet goed uit. Maar de docenten stelden me de juiste vragen: ‘Waarom ga je ervan uit dat je koeien twee liter melk minder gaan geven?’ ‘Wat ga je doen met de vrijgekomen grond?’. Ik zag in dat ik veel te voorzichtig had gerekend. Ik paste aan, herrekende en kreeg een realistisch én haalbaar plan. Het allerbelangrijkste is dat het mijn bedrijfsplan is.”
Door lokale verkoop en een open boerderij wil ik mensen weer in contact brengen met de landbouw
Omschakelen naar bio
Omschakelen naar bio is voor beiden een logische stap. “Het samenbrengen van natuur en landbouw is hier altijd evident geweest”, besluit Karel. “Het is een positief antwoord op een landbouw- en voedingscultuur waarin alles en iedereen wordt uitgemolken en op de klimaatverandering. Door lokale verkoop en een open boerderij wil ik mensen weer in contact brengen met de landbouw. Zodat er meer begrip is voor en kennis over ons werk. Dan krijg je volgens mij ook meer genuanceerde en opbouwende gesprekken over koeien en methaanuitstoot.”
Anneleen wil naar een landbouw die echt meer is dan ‘biologisch volgens het lastenboek’. Ze denkt aan kringlopen sluiten, agroforestry, dierenwelzijn, … . Haar ouders startten vorig jaar al met de omschakeling. “Ik wil ons bedrijf een nieuwe dynamiek geven en tonen dat kleinschalige, biologische kringlooplandbouw wél kan, ook bij melkvee. Ik wil onze producten met fierheid lokaal verkopen en van de boerderij een mooie toegankelijke plek maken.”
Karel en Anneleen maakten hun omschakelingsplan in het derde jaar (sept-febr) van het modulair leertraject van Landwijzer. Wie reeds voldoende professionele ervaring heeft, zoals boerenzonen, boerendochters en mensen die jaren werkten in de landbouw, kan in overleg instromen in dit laatste half jaar van de opleiding om een afgetoetst bedrijfsplan op te maken. Deadline om je hiervoor aan te melden is 1 augustus en kan via inschrijvingen@landwijzer.be. Meer info: https://www.landwijzer.be/vorming/leertraject-biolandbouw
In samenwerking met: Landwijzer
Beeld: Landwijzer
