Nieuwe premier Sri Lanka belooft drie maaltijden per dag

Het zijn niet eens de lange rijen aan de takstations of de dodelijke veldslagen tussen de supporters van president Gotabaya Rajapaksa en de anti-regeringsbetogers, die tekenen voor de meest onrustwekkende beelden uit Sri Lanka. Het is de verraderlijke rust in de rijstvelden ten oosten van Colombo.

Net voor de komst van het regenseizoen, is het zaaitijd voor de rijstboeren in Sri Lanka. Maar langs de weg naar Rambukkana zijn er nauwelijks boeren in de weer met hun veldwerkzaamheden. Maar een paar velden zijn bezaaid met groene rijstplantjes, de rest staat vol bruine moddersoep.

De tractoren en rotoreggen staan er werkloos bij doordat diesel en benzine quasi onbetaalbaar zijn geworden. De bodem in elk rijstveld moet twee keer gekeerd worden voor het planten kan gebeuren. Machinaal duurt het enkele uren, maar manueel wordt het een werk van dagen. Ook het planten van de jonge rijstplantjes moet met de hand gebeuren, aan één veld zijn tien arbeidskrachten een ganse dag bezig.

Alleen is het dit jaar misschien niet de moeite. Door het importverbod en de fors duurdere kunstmest, zijn de opbrengsten in elkaar gezakt. De oogst is nu zo erbarmelijk dat het de steeds duurder worden arbeidskost niet meer dekt. De drastische overstap naar biologische landbouw moest helpen om de valutacrisis in Sri Lanka op te lossen, maar nu is zelfs de voedselzekerheid bedreigd.

“Nadat we geen kunstmest meer mochten gebruiken, haalden we nog maar een kwart van onze vroegere opbrengsten”, zegt boer Ravindra Wickramrathana aan Sky News, “met alleen biologische bemesting halen we dezelfde opbrengsten gewoon niet en zullen onze arbeidskosten hoger zijn de opbrengst van onze oogst, waardoor we geen enkele winst kunnen maken.”

“Ik durf zelfs niet denken aan de toekomst, alle prijzen gaan omhoog, arbeid is zoveel duurder geworden, en als wij onze kosten niet kunnen dekken, hoe kunnen we dan blijven boeren? Wij kennen niets anders”, zucht de boer. Voor het bio-experiment van Rajapaksa was Sri Lanka zelfvoorzienend en konden rijstoverschotten aan de rijstmolens verkocht worden voor verwerking. Vandaag zijn de prijzen in winkels en op markten verdrievoudigd voor rijst, waardoor Sri Lanka nog meer afhankelijk wordt van de imports die ze zo graag hadden willen vermijden.

De algemene voedingsinflatie is 50 procent op jaarbasis, en ook de opbrengsten van groenten en fruit zijn fors omlaag. Op de markt van Colombo tonen de groothandelsprijzen een stijging met 40 procent voor groene chili’s, 60 procent voor aardappelen en zelfs 240 procent van limoenen.

Voor al die producten blijven de prijzen verder stijgen, niet alleen door terugvallende oogsten maar ook door de kosten van de logistiek. Het voedsel moet van in de rurale gebieden naar de steden geraken, waar de grote meerderheid van de consumenten wonen.

Ondertussen graaft president Gotabaya Rajapaksa zich in. De protesten tegen de Rajapaksa clan worden steeds grimmiger. Rajapaksa stuurde zijn broer de laan uit als premier en verving hem door Ranil Wickremesinghe, een parlementslid van de oppositie die al vijf keer eerder de post bekleedde. Onder meer een privatisering van de nationale luchtvaartmaatschappij moet geld in het laadje brengen.

De protestanten willen doorgaan tot Rajapaksa opstapt. Sri Lanka wordt steeds afhankelijker van de Chinese en Indische leningen en goodwill, terwijl er met een het IMF wordt onderhandeld over bailouts en schuldherschikkingen.

In zijn eerste interview sinds zijn aantreden beloofde Wickremesinghe om ervoor te zorgen dat gezinnen drie maaltijden per dag krijgen. Hij deed een beroep op de wereld voor meer financiële hulp en zei dat “er geen hongercrisis zal zijn, we zullen voedsel vinden”.