Neen, dieren krijgen geen grondrechten
De Senaat heeft met een tweederde meerderheid gestemd voor het opnemen van dierenwelzijn in de grondwet. Een belangrijke overwinning, vindt GAIA. Onderzoeker Paulien Christiaenssen (KULeuven) nuanceert wel het gewicht van deze beslissing. “Symbolisch is het een heel sterk signaal, maar in ons rechtssysteem blijven dieren quasi objecten, geen rechtssubjecten. Ze krijgen geen grondrechten, zoals in diverse media verkeerdelijk wordt gesteld.”
Afgelopen vrijdag heeft de Senaat tijdens de plenaire zitting met tweederdemeerderheid gestemd voor het opnemen van dierenrechten in de grondwet, het hoogste rechtskader van het land. Deze voorgestelde herziening van artikel 7bis van de grondwet moet nu nog worden goedgekeurd door de Kamer, al zal dit naar verluidt ook gebeuren.
Wezens met gevoel
GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch is opgetogen. "Sinds 2016 voert GAIA campagne voor de grondwettelijke bescherming van dieren. De grondwet legt vast wat in de maatschappij echt belangrijk gevonden wordt. De grondwet is fundamenteel in onze rechtsstaat. Door dieren een grondwettelijke status te geven als levende wezens met gevoel die vzn de relevante overheidsniveaus moeten bescherming krijgen, geeft dit dieren weliswaar geen grondrechten maar worden ze juridisch belangrijker en meer naar waarde geschat. Dieren klimmen hogerop in de juridische hiërarchie."
Eigenlijk is dit pure symboliek
Volgens Christiaenssen zijn er wel enkele nuances te leggen. “Het grootste misverstand dat nu leeft, is dat dieren nu grondrechten krijgen. Dat heb ik in diverse media gelezen, maar dat is niet het geval. Wat er nu voorligt en goedgekeurd is door de Senaat, is een artikel dat zegt dat de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten rekening moeten houden met de bescherming van en zorg voor dieren als wezens met gevoel. In feite is dat een herhaling van een artikel dat al bestaat in het Europees recht. België heeft dit grondwetsartikel tot stand gebracht in navolging van andere Europese landen zoals Duitsland.”
Geen bevoegdheid
Wat dit concreet zal betekenen voor dierenwelzijn, is minder duidelijk. “Het gaat om een wijziging in artikel 7bis van de grondwet”, zegt ze. “Dat is niet toevallig. Ons Grondwettelijk Hof controleert slechts op bepaalde onderdelen van de grondwet. Artikel 7bis is daar geen deel van. Eigenlijk is dit pure symboliek.”
“Wat eventueel nog kan, is dat het Grondwettelijk Hof dit artikel samen leest met andere artikels waarover het wél bevoegdheid heeft. Maar eigenlijk heeft het dat niet over artikel 7bis zelf.”
De juriste raadt dierenliefhebbers dus aan om voorzichtig positief te blijven. “Ik merk dat de pers hier veel van verwacht, zoals bijvoorbeeld een verbod op het onverdoofd slachten in Brussel. Misschien kan dat gebeuren dankzij de symbolische kracht, maar dat valt nu niet te voorspellen.”
Juridische waarde beperkt
Christiaenssen schat de kans op revolutionaire gevolgen eerder klein. “Er lagen twee voorstellen bij de Senaat: enerzijds om dierenwelzijn op te nemen in 7bis, anderzijds om dit op te nemen in artikel 23 dat onder meer het recht op een gezond leefmilieu omvat. Artikel 23 is het niet geworden, want dan waren de gevolgen groter geweest. Het Grondwettelijk Hof zou ‘dieronvriendelijke’ wetgeving dan veel strenger en directer kunnen controleren. Maar dat is het dus niet geworden.”
Net daarom vermoedt Christiaenssen dat de grondwetswijziging door de Kamer zal worden goedgekeurd. “De juridische waarde is toch beperkt. Alles wat erin staat, bestaat nu al in Europese wetgeving.”
Bron: Eigen berichtgeving
