Nederland stelt stikstofdeadline uit naar 2035, drastische koerswijziging in beleid

Wiersma wil dat industrie, mobiliteit en bouw in 2035 de helft minder stikstof uitstoten dan in 2019. Voor de landbouw gaat het om 42 tot 46 procent minder emissie. Alles op vrijwillige basis. Gedwongen opkoop of onteigening, is volgens BBB uitgesloten. “Daarmee wordt gebroken met het oude beleid waarin landbouw onevenredig werd belast”, stelt BBB.

"Het slot gaat eraf"

“Het gaat in stappen, maar het slot op Nederland gaat er zo snel mogelijk af”, zegt BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas. Om te beginnen verdwijnt de kritische depositiewaarde of KDW uit de wet. Deze waarden zijn de ondergrens voor de hoeveelheid depositie een intact ecosysteem over langere tijd kan verdragen zonder significante schade. Deze waarden vormen mee de basis voor het Nederlands stikstofbeleid. Met de stikstofcalculator AERIUS wil BBB ook komaf maken, zodra er een alternatief gevonden is. Het einddoel is “een nieuw, realistischer vergunningensysteem, gebaseerd op feitelijke natuurdata en alle relevante drukfactoren”, aldus BBB.

Dan is er nog de nieuwe rekenkundige ondergrens van 1 mol per hectare per jaar. De rekenkundige ondergrens is het niveau van stikstofdepositie waaronder modelberekeningen te onzeker worden om betrouwbare conclusies te trekken over de impact van een project op de natuur. BBB kondigt aan dat projecten die onder deze grens blijven, worden uitgezonderd van vergunningplicht. Bovendien werkt men aan een alternatief voor het AERIUS-rekenmodel, de stikstofcalculator waar Nederland sinds 2015 op vertrouwt voor zijn omgevingswetgeving.

Veengebied

Volgens Nederlands Dagblad Het Parool zal het stikstofbeleid rond dit veengebied vele boeren treffen, en is ook de financiële kostprijs niet gering. In het ‘startpakket (van BBB zou immers staan dat er in de nabijheid van stikstofgevoelige natuurgebieden de Veluwe en De Peel zogeheten ‘bufferzones’ komen. De 1800 bedrijven in deze zones moeten heel wat minder gaan uitstoten, stoppen of verhuizen. Volgens Het Parool zou er om die boeren te compenseren zeker vier tot zeven miljard euro nodig zijn. “BBB heeft maar 600 miljoen euro voor boeren voor de komende twee jaar geclaimd en dat is te weinig”, stelt de krant. Wiersma benadrukt echter wel dat het eventuele vertrek van melkveebedrijven vrijwillig dient te gebeuren.

De komende maanden wordt binnen het kabinet verder gesproken over de middelen die nodig zijn om alle plannen uit te voeren, stelt BBB. “Nederland moet zo snel mogelijk van het slot door te kiezen voor oplossingen die wérken. Realisme vervangt ideologie. Vertrouwen vervangt dwang”, aldus Van der Plas.

Kritiek

Maar dat vertrouwen lijkt er niet bij iedereen te zijn. Nederlandse media voorspellen dat natuurorganisaties zullen procederen tegen deze hervorming. Premier Dick Schoof verwijst tijdens zijn wekelijkse persconferentie eveneens naar deze mogelijkheid, en weigert dus te beloven of het ‘stikstofslot’ er effectief in 2025 nog zal af gaan. “We zijn ook afhankelijk van wat rechters uiteindelijk besluiten als er geprocedeerd wordt”, stelt hij.

Het kabinet van minister Wiersma heeft immers net de Greenpeace-zaak achter de kiezen, waar de Haagse rechtbank het kabinet in januari verplichtte de landelijke stikstofuitstoot voor eind 2030 te halveren ten opzichte van 2019, op straffe van een dwangsom van 10 miljoen euro. Het voorstel van Wiersma zal deze doelstelling met vijf jaar missen.

Of het Nederlandse model bruikbare ideeën bevat voor de Vlaamse beleidsmakers, valt af te wachten. “We zullen dit initiatief bestuderen waar het ook tot inspiratie voor Vlaanderen kan dienen, er zijn al diverse plannen geweest in Nederland”, zegt woordvoerder Tom Demeyer van Vlaams Landbouwminister Jo Brouns (cd&v). “Voor ons blijft het de ambitie om in de toekomst van een depositie- naar een emissiemodel te gaan.”