“Na officiële Europese goedkeuring kan renure snel geïmplementeerd worden”
Vorige week liet de Europese Commissie weten aan de slag te gaan met de toekenning van renure, kunstmestvervangers die uit gewone mest gewonnen worden. Het nieuws werd met enthousiasme onthaald door landbouworganisaties en politiek. In reactie op parlementaire vragen van Tinne Rombouts (cd&v) antwoordde Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns dat de vertaling in Vlaamse wetgeving, en dus het gebruik van renure in Vlaanderen, snel zal volgen op de officiële Europese goedkeuring. Over de details en timing bestaat er wel nog wat onduidelijkheid.
De Europese Commissie liet vorige week aan de Nederlandse regering weten werk te maken van de toelating van renure. Het nieuws werd enthousiast onthaald door landbouworganisaties en Vlaamse landbouwminister Jo Brouns: “Ik dring al maanden aan bij de Europese Commissie om hiermee vooruit te gaan. Vorige week nog had ik contact met de Europese Commissie over die versnelde toelating. Nu heeft ze finaal ook bevestigd aan mijn Nederlandse collega dat ze versneld werk gaan maken van de toelating. Nu de woorden eindelijk uitgesproken zijn, verwacht ik snel daden. Voor onze boeren en voor duurzame landbouw.”
Ook andere politici, waaronder Arnout Coel (N-VA), Leo Pieters (Vlaams Belang), Ludwig Vandenhove (Vooruit), Steven Coenegrachts (Open Vld) en Tinne Rombouts (cd&v) reageerden woensdag tevreden in het Vlaamse parlement. Volgens Rombouts is het een stap vooruit in de verduurzaming en het circulair maken van de landbouw. In het parlement vroeg zij woensdag of Vlaanderen voorbereidingen treft op de toekomstige Europese goedkeuring. “Er zijn ankers voorzien in het mestdecreet waardoor renure snel gebruikt kan worden als er groen licht komt vanuit Europa”, reageerde minister Brouns, die wacht op de verdere details en een eventuele timing.
Erik Meers, professor aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van UGent en trekker van het Nutricycle Vlaanderen initiatief, stelt dat er op Europees vlak al langer verschuivingen gaande zijn op het gebied van renure (voluit: REcovered Nitrogen from manURE).
Wat is renure?
Renure, REcovered Nitrogen from manURE, is de term die gebruikt wordt voor kunstmestvervangers. De “gerecycleerde” meststoffen worden gewonnen uit dierlijke mest, of digestaat waar dierlijke mest voor is gebruikt. De producten hebben gelijkaardige eigenschappen als kunstmest, en hebben daarom geen hoger risico op nitraatuitspoeling. De Europese wetgeving aanziet renure echter als een vorm van dierlijke mest, waardoor deze niet als kunstmestalternatief kan worden ingezet.
Binnenkort kunstmest uit dierlijke mest?
28 november 2019Verschuiving binnen Europa over erkenning renure
De Europese Commissie initieerde enkele jaren geleden zelf het SAFEMANURE-onderzoek waarbij de term RENURE werd gelanceerd en waarbij zowel de landbouw- als milieueffecten van renure onder de loep genomen werden. “Hieruit is het advies voortgekomen om renure weg te halen uit het statuut van ‘dierlijke mest’ en het te labelen onder dierlijke kunstmestvervangers”, aldus Meers die zitting had in het 20-koppige expertpanel dat bij onderzoek betrokken was om de Commissie te ondersteunen.
Volgens Meers heeft het Europees Parlement, in reactie op het SAFEMANURE-onderzoek, er eerder bij de Commissie op aangedrongen om werk te maken van de erkenning van renure. Ook intern binnen de Commissie zou er verdeeldheid zijn. “Zo stellen het Directoraat Generaal (DG) Grow en het DG Sante dat ammoniumsulfaat niets met dierlijke mest te maken heeft. Ook zij hebben bij het DG voor milieu (DG ENVI), die gaat over de nitraatrichtlijn, erop aangedrongen om hun standpunt rond ammoniumzout te herzien.”
"Ammoniumzouten als eerste renure-product erkend"
“Mogelijk dat de toezegging aan Nederland betrekking heeft op deze ammoniumzouten. Deze kwam ook bij het SAFEMANURE-onderzoek naar boven als één van de eerste stoffen die mogelijk erkend zou kunnen worden”, meent Meers. Ammoniumzout is een product dat gewonnen wordt uit de zuivering van gassen van dierlijke mest. Het ontstaat onder andere bij de stripping-scrubbing van drijfmest in biovergisters of in luchtwassers. “Net zoals kunstmest wordt dat ammoniumzout 100 procent opgenomen. Dat is in verschillende veldproeven bewezen”, aldus Meers die op 26 april in Gent een workshop organiseert over renure en ammoniumzouten.
De voorvechter voor de erkenning van renure diende eerder deze maand in het kader van de lopende evaluatie van de nitraatrichtlijn (opgestart december 2023) namens Europese projecten en ook het Europese Duurzame Nutriënten Initiatief platform (ESNI) een verzoek in bij de consultatieronde om deze ammoniumzouten niet langer als dierlijke mest te beschouwen.
Meers: “De logica, die gedragen wordt door het Europees Parlement alsook delen van de Europese Commissie, is dat ammoniumzouten het gevolg zijn van behandeling van ammoniakrijke lucht, of dit nu van stallen, drogers, compostering of stripping afkomstig is. Volgens de Europese Animal Byproduct Regulation en de Europese Fertilizer Product Regulation werden deze zouten niet meer als dierlijk bijproduct beschouwd. Enkel de Nitraatrichtlijn bleef op dit punt nog ambigu, maar we hopen dus met onze consultaties bij te dragen aan deze kentering.”
ManuREsource congres in Antwerpen
De professor bio-ingenieurswetenschappen vertelde dit vorige week op de ManuREsource in Antwerpen. Tijdens dit tweejaarlijkse internationale congres, dat georganiseerd wordt door het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM), de Universiteit Gent, het landbouwpraktijkcentrum Inagro en het Nederlandse Coördinatiecentrum Mestverwaarding (NCM) bespraken onderzoekers, industriële experts, beleidsmakers en vertegenwoordigers uit de landbouwsector hoe mest opgewaardeerd kan worden tot nuttige grondstof.
Bij deze transformatie naar een circulaire economie lopen mestverwerkers consequent aan tegen wat Meers “achterhaalde wetgeving” noemt. In het bijzonder doelt hij op de Nitraatrichtlijn die dateert van 1991 en erop gericht was dat de uitspoeling van dierlijke meststoffen naar het oppervlaktewater beperkt wordt. “Maar de technologie heeft zich in de loop der jaren sterk ontwikkeld waardoor men nu in staat is om volwaardige kunstmestvervangers te winnen uit dierlijke mest.” Vlaanderen en Nederland zijn volgens hem koploper in de ontwikkeling van technologie die raffinage van stikstof uit mest mogelijk maakt, en daarmee dus ook in theorie de vervanging van kunstmest uit aardgas.
Het gebruik van renure is volgens Meers en andere experts een uitstekend middel om de milieu- en klimaatvoetafdruk van de landbouw af te bouwen. “45 procent van de toegediende stikstof op dit moment in ons land is kunstmest. Kunstmest wordt gewonnen uit gas en heeft daardoor een grote CO2-voetafdruk. Door gebruik te maken van renure verlaag je deze voetafdruk en maak je de landbouw een stukje circulairder.” Bovendien zou het een alternatieve inkomstenbron genereren in de landbouw. In plaats van een kostenpost, wordt mest plotseling een inkomstenbron.
Door gebruik te maken van renure verlaag je de CO2-voetafdruk en maak je landbouw een stukje circulairder
App voor mestgift
Op het internationale ManuREsource, waar afgevaardigden uit 25 landen aanwezig waren, werden voorbeelden van best practices aangehaald van mestverwerking in Europa. Zo werd er onder andere stilgestaan bij een app in Italië die boeren erop attent maakt wanneer het uitrijden van mest optimaal is. “Dat zou mogelijk een (gedeeltelijk) einde kunnen maken aan kalenderlandbouw in België”, aldus Philippe Tavernier, secretaris van VCM hoopvol.
Ook commerciële bedrijven presenteerden op het congres innovaties op het gebied van mestverwerking. Zo onthulde het Zweedse Moving Floor het concept van de bewegende stalvloer. In dit concept, waarbij de stalvloer enkele malen per dag wat verschuift, wordt de mest sneller afgevoerd. De producent beweert hierdoor meer dan 60 procent ammoniakemissie te kunnen realiseren. “Maar het succes van het systeem hangt mede af van de erkenning door Europese lidstaten”, klinkt het.
Bron: Eigen berichtgeving
