MKZ-virus na 2 maanden nog niet uitgeraasd

Twee maanden na de eerste uitbraak in Groot-Brittannië zorgt het mond- en klauwzeervirus nog steeds voor nieuwe besmettingen en hoogoplopende spanningen met boeren die hun (gezonde) dieren vernietigd zien. België bleef voorlopig nog gespaard van het besmettelijke virus. In Europa staat de MKZ-teller voorlopig op 1421 haarden: 1 in Ierland, 2 in Frankrijk, 25 in Nederland en het overgrote deel in het Verenigd Koninkrijk (1.390 in Groot-Brittannië en 3 in Noord-Ierland).

Het virus wordt op maandag 19 februari door vee-artsen vastgesteld bij een aantal biggen die in een slachthuis in het graafschap Essex werden aangeboden. Twee dagen later laten de Britten officieel weten dat er, 20 jaar na de vorige haard, mond- en klauwzeer is uitgebroken. Londen voegt er aan toe dat het "extra controles zal uitvoeren op de export". Voorts wordt in eerste instantie rondom het slachthuis van Brentwood een schutskring van 8 km ingesteld.

Op 22 februari reageert de Europese commissie met een importverbod in alle EU-lidstaten van Britse tweehoevigen en afgeleide producten. Een dag later (4 dagen na de ontdekking van het virus) beslist de Britse regering tot een algemeen vervoersverbod, dat op 2 maart alweer versoepeld wordt omdat er problemen rijzen met de vleesbevoorrading in de winkels. Op 11 maart, wanneer de teller op 139 haarden (waarvan 1 in Noord-Ierland) staat, laat de Britse landbouwminister Nick Brown fier weten dat de Britten de crisis "onder controle" hebben.

Die hoera-stemming blijkt vlug veel te voorbarig. Experten sturen doemscenario's de wereld in; de piek van de epidemie is begin mei te verwachten, tegen juni zullen er zo'n 4.000 haarden zijn. Premier Tony Blair beslist onder grote politieke druk om de verkiezingen, gepland voor 3 mei, uit te stellen tot 7 juni.

De toeristische sector zakt in elkaar. Ze verwacht een verlies van 330 miljard frank dit jaar. Indien de crisis tot juli duurt zou dat volgens de laatste schattingen van de Britse werkgeversorganisatie de Britten in totaal 40 miljard pond (of 2.600 miljard frank) kosten. De Britse regeringsexpert David King herhaalt op 19 april dat de MKZ-crisis "volledig onder controle" is, verwijzend naar het dalend aantal dagelijkse nieuwe uitbraken.

Op 19 april -twee maanden na de eerste besmettingshaard- heeft het virus in Groot-Brittannië al op 1.390 plaatsen toegeslagen. Zo'n 1,1 miljoen dieren zijn al afgemaakt (ter vergelijking: tijdens de 6-maanden durende epidemie van '67 werden in totaal 400.000 dieren gedood). Ruim 570.000 Britse runderen, varkens, schapen en geiten wachten nog op "death row". De beelden van dieren op nachtelijke brandstapels gingen de wereld rond. De vraag rijst of het massaal vernietigen van gezonde dieren wel ethisch verantwoord is.

Na het opduiken van het virus in Groot-Brittannië regent het in heel Europa voorzorgsmaatregelen. Toeristen en wagens die uit Groot-Brittannië komen moeten over desinfecterende matten. Lunchpakketten worden op luchthavens en aan de grenzen in beslag genomen, veemarkten maar ook scholen, dierentuinen en natuurgebieden gaan dicht. Duiven blijven in de til, paarden in de boksen, luchtbalonnen aan de grond. De trajecten van lijnbussen en wielerwedstrijden worden bijgestuurd. Grote manifestaties (muziekoptredens, carnavalstoeten en protestmarsen) worden afgelast. Zelfs het vervoer van bijen werd (in Dinant) tijdelijk verboden.

Wereldwijd worden de grenzen gesloten voor vee en producten uit de Europese Unie. Dat is ondermeer het geval in de Verenigde Staten, Canada en enkele Aziatische landen.

Ondertussen zorgt de Europese beslissing om uit voorzorg alle bedrijven te ruimen waar recent schapen en/of geiten uit Groot-Brittannië werden ingevoerd, voor verhitte discussies. Dat was onder andere het geval op een biogeitenhouderij in het West-Vlaamse Klemskerke.