Sierteeltsector floreert na lastig coronajaar
Annelies Verlinden, federaal minister van Binnenlandse Zaken (CD&V) heeft deze week kennis gemaakt met de Belgische sierteeltsector. Een klein jaar na haar aantreden bezocht ze op uitnodiging van Boerenbond het bedrijf van rozenteler Wim Scheers in Kontich. De landbouworganisatie wist te vertellen dat de sierteeltsector de coronaschade goed te boven is gekomen.
“Het was mijn eerste bezoek aan een sierteeltbedrijf. Daarvoor had ik alleen met de sector te maken als klant in een bloemenzaak”, bekent Annelies Verlinden, sinds oktober vorig jaar federaal minister van Binnenlandse Zaken.
We zijn aan het einde van een bedrijfsbezoek aan rozentelers Wim en Annelies Scheers-Hens in Kontich. Verlinden is onder de indruk van het bedrijf en de inspanningen op gebied van duurzaamheid en biologische gewasbescherming. “Bij een volgend bezoek aan de bloemenzaak moet ik toch wat bewuster op de labels letten, liever een Belgische roos dan eentje van veraf”, stelt ze.
Verlinden wordt met een grote glimlach ontvangen door teler Wim Scheers. Door en sinds corona loopt zijn verkoop op rolletjes. Dankzij de lage energiekosten, die nu overigens sterk in de lift zitten, hield hij zijn productiekosten lange tijd laag. Ook in augustus heeft hij reden om te lachen. Een koele zomer is goed voor de rozenverkoop, in tegenstelling tot een warme zomer. “Vrouwen bloot, handel dood”, verklaart de teler het marktsentiment met een klassieke term.
Bij een volgend bezoek aan de bloemenzaak moet ik toch wat bewuster op de labels letten, liever een Belgische roos dan eentje van veraf
Coronaschade hersteld
Het bedrijf is hiermee representatief voor de gehele Belgische sierteeltsector. Vooral in het begin van de coronacrisis hebben sommige bedrijven, vooral degene die voorjaarsproducten telen, enorme schade opgelopen. Inmiddels lijken deze zorgen achter de rug. Sinds corona is de vraag naar bloemen en planten sterk gestegen en deze stijging zet zich volgens Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker voort.
Rozen Scheers is één van de vijf overgebleven rozentelers in ons land. Het totale rozenareaal in Vlaanderen is geslonken tot zo'n vijftien hectare. Ook dit is symbolisch voor de Vlaamse sierteeltsector, aldus De Becker. “Er zijn de laatste jaren enorm veel bedrijven verdwenen, maar de overgebleven bedrijven zijn stuk voor stuk bedrijven met een productie van topkwaliteit. Er wordt veel ingezet op verduurzaming: efficiënt water- en energieverbruik en geïntegreerde gewasbescherming.”
Vierde generatie
Met Wim Scheers is het glastuinbouwbedrijf in Kontich, gelegen aan de E19, aan zijn vierde generatie bezig. Zijn overgrootvader startte met de teelt van sla. Nadat zijn vader op rozen overstapte, sloeg de jonge Antwerpenaar de biologische weg in. “Er zijn steeds minder chemische bestrijdingsmiddelen beschikbaar en de consument vraagt ook steeds meer biologische producten”, verklaart hij. Op het moment voert hij testen uit met het biologische bestrijdingsmiddel Cryptobug, kevers die de eitjes van wolluizen opeten.
In de serre met een omvang van 3,8 hectare staan meer dan tien rozensoorten in verschillende kleuren. Hiermee verschilt het bedrijf sterk van Nederlandse spelers die soms één of twee kleuren telen op tien hectare. “Dat komt omdat Nederlandse bedrijven ook voor de export telen terwijl onze producten in België blijven. Er is in ons land geen markt voor grote volumes in dezelfde kleur.” Alle rozen belanden via Euroveiling in Brussel op de Belgische markt.
Concurrentie uit Kenia en Ethiopië
Ook in ons land is er sprake van een sterke internationale concurrentie. Een groot gedeelte van het aanbod in de Belgische bloemenwinkels of supermarkten komt uit Nederland of zelfs van overzee. Kenia en Ethiopië zijn daarbij grote internationale spelers, vernam minister Verlinden tijdens het bedrijfsbezoek. Door lage arbeidskosten, minder regeldruk en gunstige teeltomstandigheden ligt de productieprijs daar behoorlijk lager. Sinds corona is de overzeese concurrentie wat afgenomen.
“In de normale situatie vertrekken vliegtuigen van bij ons met passagiers naar Kenia om vervolgens met bloemen terug te keren”, legt Scheers uit. Door het wegvallen van het passagiersvervoer zijn de bloemen aangewezen op transportvliegtuigen en is de prijs van het transport toegenomen. De teler ziet het vooral in de vraag naar rode rozen terug. “Deze komen vaak van overzee, maar het aanbod lijkt nu een stuk lager, want er is veel vraag.”
Om in te spelen op deze vraag wil Scheers zijn roderozenareaal uitbreiden. Een precaire keuze, want een rozenplant gaat tien jaar mee. “Daarna neemt de kwaliteit en kwantiteit sterk af en is het beter om die te vervangen.” Door te verwarmen en te belichten geven de planten het jaarrond rozen. De groeicyclus is ongeveer vijf weken, afhankelijk van het weerstype, en wekelijks vertrekken 40.000 rozen uit de serre.
Rozenautomaat loopt storm
Een gedeelte van zijn rozen geraakt overigens niet tot de bloemenveiling in Brussel. Scheers startte enkele jaren geleden met een bloemenautomaat aan de voorkant van het bedrijf. Op deze manier wordt inmiddels twee tot drie procent van zijn rozen in de korte keten verkocht. Tijdens corona kende de automatenverkoop een sterke piek, omdat alle andere verkooppunten gesloten waren. Via sensoren wordt de teler gewaarschuwd als er 25 bossen verkocht zijn en er bijgevuld moet worden. “Tijdens feestdagen komt het voor dat we ’s nachts de automaat moeten bijvullen”, vertelt hij.
Door de groei van de korte ketenverkoop kan de teler het zich ook permitteren om de geplande uitbreidingen van zijn bedrijf te schrappen. “Wij hebben een vergunning voor de uitbreiding van de serre met één hectare. Maar dat zou betekenen dat we moeten gaan exporteren naar Nederland en bijvoorbeeld onze koelruimtes moeten vergroten. Dat zien we bij nader inzien toch niet zitten.”
LED-verlichting en circulaire economie
Het rozenbedrijf introduceerde een aantal jaar geleden een nieuwigheid in de sierteeltsector door als één van de eerste (rozen)bedrijven over te stappen op LED-verlichting. Hiermee wordt met dezelfde energie-input meer lichtvermogen en een betere productie gerealiseerd. Vorig jaar deed het bedrijf een volgende grote investering van 600.000 euro voor de aanschaf van een automatische sorteerlijn.
Automatisering, biologische gewasbescherming en zuinig energie- en watergebruik is volgens Scheers de enige weg vooruit. Sinds kort heeft hij ook stappen gezet op het gebied van circulaire economie. De blaadjes die onderaan de rozenstengel verwijderd worden, gaan naar het nabijgelegen dierenpark Planckendael in Mechelen. Daar verdwijnen ze in de maag van okapi’s en giraffen.
Sierteeltstatistieken op een rijtje
De productiewaarde van de sierteelt- en boomkwekerijsector in België bedraagt ongeveer 600 miljoen euro, waarvan 90 procent in Vlaanderen gerealiseerd wordt. De teelten vinden plaats op 6.500 hectare en bieden werk aan 3.600 werknemers waarvan 1.000 seizoensarbeiders. Volgens statistieken van Boerenbond genereert de markt van snijbloemen een jaarlijkse omzet van 28 miljoen euro en vindt de teelt plaats op 66 hectare waarvan 39 hectare in open lucht en 27 hectare onder glas.
Bron: Eigen verslaggeving
