"Met MRBB positie van boer in de keten verbeteren"

Na een artikel ‘arme boeren, rijke bond’ legde De Standaard Boerenbond opnieuw het vuur aan de schenen in een interview met de voorzitter dat het voorbije weekend gepubliceerd werd. De vragen waren snedig en Piet Vanthemsche had veel overtuigingskracht nodig om de journaliste duidelijk te maken dat de participaties in bedrijven via holding MRBB nodig zijn om de voedingsindustrie in Vlaanderen te verankeren en de positie van de landbouw in de keten te verbeteren. Vanthemsche: “Een zuivere syndicalist zijn, is het makkelijkste wat er is: de rest van de wereld tot je vijand verklaren. Maar ik zou niet willen ruilen, want ik heb door de combinatie (voorzitter van Boerenbond én van MRBB, nvdr.) meer invloed. De manier waarop wij kunnen wegen is uniek, tot spijt van wie het benijdt. Dat daar kritiek op is, daar heb ik geen moeite mee.”

‘Hoe dien je twee heren’ wierp journaliste Inge Ghijs van De Standaard Piet Vanthemsche meermaals voor de voeten, en telkens was het antwoord dat Boerenbond aan de kant staat van de boeren. De krant schrijft Boerenbond veel macht toe door zijn aanwezigheid in beleidsorganen maar ook economisch, aangezien de Maatschappij voor Roerend Bezit van de Boerenbond (MRBB) een balanstotaal van 2,9 miljard euro heeft en participaties in tientallen bedrijven. Waarom Boerenbond er dan niet in slaagt een behoorlijk inkomen voor de boeren en een faire prijs voor hun producten te bedingen, wou Ghijs van Vanthemsche weten. “Er zijn twee dingen waar Boerenbond niet voor kan zorgen: het weer en de markt”, reageert voorzitter Piet Vanthemsche.

“De prijs van landbouwproducten is afhankelijk van de verhouding tussen vraag en aanbod op internationaal niveau. Wettelijk mogen wij trouwens geen prijsafspraken maken, daar kijkt de mededingingsautoriteit streng op toe. Maar via onze politieke lobby proberen we wel te wegen op het beleid. En door onze aanwezigheid in bedrijven proberen we de situatie van de landbouwsector in de keten te verbeteren.” De journaliste constateert dat boeren als enigen onder de kostprijs verkopen. Vanthemsche laat verstaan dat aan een remedie gewerkt wordt: “We zijn kostprijsindexen aan het ontwikkelen om objectief te kunnen aantonen wanneer boeren met verlies produceren. Op dat moment zouden we afspraken moeten kunnen maken. Maar dan moet de overheid wel een kader creëren dat dat mogelijk maakt. De mededingingswet moet dan aangepast worden. Gedurende lange periodes met verlies produceren, is dodelijk voor de landbouw. Maar je kan ook niet doen alsof de markt niet bestaat.”

Boerenbond heeft belangen in bedrijven die actief zijn in heel de agrovoedingsketen, van toeleveranciers (meststoffen, veevoeder, enz.) tot verwerkers (slachthuis, verwerking diepvriesgroenten, enz.). Via investeringsmaatschappij Agri Investment Fund stond Boerenbond in maart mee aan de wieg van de Belgian Pork Group, een samengaan van de grootste private slachterij Westvlees en COVAVEE, de grootste coöperatie van varkenshouders en eigenaar van een aantal slachthuizen. “Dat geeft de varkenshouders meer slagkracht”, aldus Vanthemsche. Hij moet in het krantenartikel vechten tegen de schijn van tegenstrijdige belangen waarop de participaties in bedrijven Boerenbond komen te staan.

Vanthemsche doet dat met overtuiging: “We denken dat het belangrijk is om de voedingsindustrie in Vlaanderen te verankeren, want zonder die industrie bestaat de Vlaamse landbouw niet. En omgekeerd. Het klopt dat wij met dergelijke investeringspolitiek aan de twee kanten belangen moeten verdedigen. En dat is complex. Ik ben voorzitter van Boerenbond en voorzitter van de holding MRBB maar heb geen probleem met die combinatie. Bij alles wat wij doen staat het belang van de landbouw voorop. Het zou toch zonde zijn als we met de financiële holding geen inspanningen zouden doen op het vlak van verwerking opdat onze boeren een betere afzet voor hun producten zouden vinden. Maar ik weet het, we hebben de schijn tegen. En zeker in crisistijden is het moeilijk uit te leggen dat je belangen niet meer verdedigt en onderhandelingen niet meer wint door op straat te komen.”

Over de onafhankelijkheid van de organisatie zegt hij het volgende: “Wie is er onafhankelijk? Een organisatie die zichzelf kan financieren dankzij economische activiteiten of een organisatie die afhankelijk is van subsidies van de overheid? In Nederland, Frankrijk, Duitsland en Denemarken hebben de landbouworganisaties dezelfde structuur. Ontwikkelingslanden kijken naar onze modellen. Goede landbouworganisaties hebben een democratisch verkozen bestuur en zorgen voor dienstverlening aan de leden, waarvoor ze banken en verzekeringsmaatschappijen oprichten, zoals wij een aandeel hebben in KBC en SBB. En ze moeten zorgen dat boeren toegang hebben tot de markt. Daarom richten we coöperaties op voor de verwerking van landbouwproducten. Ons model wordt wereldwijd gekopieerd.”

De journaliste van De Standaard suggereert dat Boerenbond vooral kiest voor het model van grootschalige landbouw en export, maar dat wordt hevig bestreden. “Wie zegt dat wij daarvoor kiezen? Denk je dat economie maakbaar is? Wij kiezen voor groei en export, dat klopt, wij zijn niet de enige economische sector die dat doet. De realiteit is dat 90 procent van ons voedsel via supermarkten en winkels verkocht wordt. Ik weet dat men van ons zegt dat we grootschalige landbouw promoten, maar dat is niet zo. Groter is niet altijd beter. Ik ben ervan overtuigd dat andere keuzes even valabel zijn. En we promoten andere bedrijfsmodellen. Zo hebben we een fulltime consulent bio in dienst en steunen we via ons Innovatiesteunpunt nieuwe initiatieven. Maar ik ben geen ideoloog. De boeren kiezen zelf.”

Abonnees van De Standaard kunnen het volledige artikel online lezen.