Meer omzet, maar minder tomaten bij REO Veiling
REO Veiling heeft het vorige jaar afgesloten met een omzet van 238,9 miljoen euro. Dit is bijna 20 miljoen euro meer in vergelijking met het vorige record van 2021. Dit betekent een opsteker voor de telers die volgens de veiling grote kostenstijgingen te verwerken kregen. Bovendien lag de productie vorig jaar lager dan het jaar ervoor. Daar was onder andere de energiecrisis debet aan. Een aandachtspunt voor 2024 zijn wel nog de wintergroenten die door de nattigheid een moeilijke oogst kennen.
“De economische verwachtingen voor 2024 zijn niet meteen optimistisch onder meer door de renteschommelingen en de aanslepende oorlog in Oekraïne en Gaza. Ook de inflatie en hoge kosten blijven voor een grote ongerustheid zorgen in ons dagelijks leven en op onze bedrijven”, begon REO- voorzitter Rita Demaré de traditionele nieuwjaarstoespraak op de eerste veilingdag van het nieuwe jaar.
Toch staat de telers-coöperanten van REO niet alleen kommer en kwel te wachten in het voorliggende jaar. Zo blijft de veiling geloven in haar product, fruit en vooral groenten van tuinders uit de buurt. “Gezonde, lokale voeding zal ook in 2024 een belangrijk thema blijven voor de consument. Dit kan in 2024 zorgen voor een toenemende vraag van de consument naar onze verse groenten en fruit”, vervolgt Demaré. Tijdens haar nieuwjaarstoespraak maakte ze ook de REO-omzet van 2023 bekend: met 238,9 miljoen euro wordt het vorige record van 2021 verpulverd.
Recordomzet ondanks lagere aanvoer
Het nieuwe recordbedrag werd gerealiseerd ondanks een daling van het aantal verpakkingseenheden met 3 procent of 1,3 miljoen verpakkingen. “Daardoor en door het feit dat de kosten voor telers aanzienlijk gestegen zijn, is de verhoogde omzet meer dan welkom”, vertelt Demaré. Een verminderde aanvoer was er onder andere in de tomaten, dat met 50,6 miljoen euro weliswaar het belangrijkste REO-product was. Door de energiecrisis vonden er vorige winter geen belichte teelten plaatst en was er in de eerste maanden van vorig jaar geen of zeer beperkte aanvoer van tomaten op de veiling. Dit jaar staat de vlag er anders bij, er wordt momenteel wel weer belicht.
Tomco: "Dit jaar de lampen weer aan"
Een belangrijke winterteler voor de REO-veiling is Tomco op de “glastuinbouwzone” van Roeselare, op een steenworp afstand van de veiling. Voor Zeger Coghe, die samen met zijn vader Luc en zus Sien Tomco runt, betekende de energiecrisis een flinke streep door de rekening. Het familiebedrijf had enkele jaren geleden juist geïnvesteerd in een nieuwe serre van 10 hectare. Alhoewel de serre was uitgerust met energie-efficiënte ledlampen, durfden de telers het vorig jaar niet aan om de lampen aan te zetten. “Op het hoogtepunt bedroeg de gasprijs 300 euro per MWh, terwijl hij de jaren ervoor op maximaal 25 euro lag”, verklaart Zeger.
Inmiddels is de gasprijs genormaliseerd rond de 35 euro per MWh en hebben de belichte tomatentelers van REO de winterteelten voortgezet. Hierdoor zijn er dit jaar weer het jaarrond Vlaamse tomaten aanwezig op de veiling. Coghe, dit later deze maand in productie komt, is er niet gerust op en noemt de energietransitie een grote uitdaging. "Ook omdat het niet duidelijk is welke alternatieven er op korte termijn zijn om af te stappen van fossiele brandstoffen."
Telers spelen op verschillende manieren in op de nieuwe realiteit van volatiele gasprijzen, door bijvoorbeeld gas voor langere tijd vast te leggen. Ook Coghe heeft een gedeelte van zijn gas vastgelegd voor 2025 en zelfs 2026 om zo de risico’s te spreiden. Daarnaast onderzoekt het familiebedrijf mogelijkheden om minder afhankelijk te worden van gas.
Warmte en toekomstige CO-2 uitwisseling
Gelegen in de glastuinbouwzone van Roeselare, heeft het tomatenbedrijf al een aansluiting op het warmtenet van de verbrandingsoven van afvalverwerker Mirom en verkrijgt het op deze manier 20 procent van zijn warme. Niet alleen kan dit aandeel in de toekomst mogelijk opgeschroefd worden, tevens onderzoekt Tomco of de verbrandingsgassen van Mirom opgewaardeerd kunnen worden tot CO-2 voor in de serre.
Normaal gezien zijn warmte en CO2 (essentieel voor de groei van tomaten, red.) nevenproducten bij het opwekken van stroom in een warmte-krachtkoppelingsinstallaties (WKK). Het gebruik van gas staat door de prijsvolatiliteit en maatschappelijke kritiek echter steeds meer ter discussie. Door warmte en CO2 van andere industrieën te betrekken en elektriciteit van het net te halen, zouden sommige serrebedrijven op termijn (deels) van het gas af kunnen. Mocht de CO2 van het nabijgelegen recyclagepark Mirom na zuivering geschikt zijn voor gebruik in de serre, dan is de aanleg van een nieuwe leiding naar de glastuinbouwzone in Roeselare een vervolgstap.
Ook REO ondersteunt haar telers bij de aanpassing aan de nieuwe realiteit. Zo financiert het onder andere onderzoeken naar energiebesparing in de tomatenteelt. Deze onderzoeken worden uitgevoerd in de Agrotopia, de serre die sinds 2021 op het dak van een REO-magazijn staat. In 2021-2022 werden verschillende belichtingsregimes in de tomatenteelt onderzocht. Momenteel worden de laatste analyse gemaakt van een onderzoek naar energieschermen dat in 2022-2023 liep.
Wintergroenten kampen met wateroverlast
Waar er dit jaar weer meer wintertomaten aangeleverd worden, is dat voor wintergroenten maar de vraag. “Sinds de uitzonderlijk zachte oktobermaand hebben onze openluchttelers het erg lastig om te oogsten door de vele regen”, klinkt het bij de veiling. Het gaat onder andere om knolselder, spruitkool en prei. Door de aanhoudende regen blijft de oogst moeilijk verlopen en wordt er de nodige schade en uitval verwacht. Demaré vreest dat de gevolgen ook volgend jaar nog doordreunen. “Er staan nog veel witloofwortelen op het veld en de natheid in combinatie met de aanstaande vorst kan veel schade berokkenen aan de wortelen die de basis vormen voor de witloofteelt volgend jaar”, zegt zij.
Witloof verdrong vorig jaar aardbeien als derde productgroep bij REO, prei staat op nummer twee. De tien belangrijkste REO-producten samen representeerden vorig jaar een omzet van ruim 197 miljoen euro, oftewel ruim 80 procent van de totaalomzet. Dit betekent evenwel niét dat REO Veiling haar ‘kleinere’ en nicheproducten loslaat, benadrukt het. “Integendeel, we blijven ernaar streven om de kopers, een breed en gevarieerd productgamma aan te bieden zodat zij zich vlot en efficiënt kunnen blijven bevoorraden op één en hetzelfde adres”, klinkt het.
Ook wil REO in 2024 verder werken aan de veiling van de toekomst. Begin vorig jaar zette de raad van bestuur op aangeven van de nieuwe algemeen directeur Filip Vanaken het licht op groen om te starten met deze analyse onder de titel “REO 2.0”. Door gesprekken met leden-coöperanten worden de noden en wensen van de telers geïnventariseerd, hetgeen dit jaar moet leiden tot een nieuwe visie en strategie voor REO Veiling.
Bron: Eigen berichtgeving
