"MAP5 moet veel meer zijn dan een doorslag van MAP4"

Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt zijn zinnens om de voorgestelde maatregelen voor het vijfde mestactieprogramma nauwgezet te evalueren op hun milieurelevantie. Vaag omschreven maatregelen in de recent gepubliceerde kennisgevingsnota en een MAP5 dat continuïteit wil geven aan MAP4 (2010-2014) – “terwijl het veel meer moet zijn dan een doorslag van MAP4” – maken de milieubeweging ongerust. Dat er nog werk aan de winkel is voor een betere waterkwaliteit, wordt ook binnen de landbouwsector gecommuniceerd. Maar de boodschap van coördinatiecentrum CVBB is er ook één van vertrouwen in de inspanningen ten velde: “De definitieve resultaten van meetjaar 2013-2014 bevestigen dat het de goede kant op gaat.”

De publicatie van de kennisgevingsnota over het vijfde mestactieplan gaf alle belangstellenden 30 dagen de tijd om opmerkingen te maken. Bond Beter Leefmilieu laat via zijn nieuwsbrief weten dat zij dit zeker nog zinnens zijn. “De kennisgevingsnota omschrijft enkele accentverschuivingen. Die kunnen ons niet overtuigen dat ze ons in staat stellen om op tijd de beoogde resultaten te behalen. Sterker nog, sommige voorstellen lijken op een achteruitgang te kunnen uitdraaien, zoals bijvoorbeeld het herzien van de bemestingsvrije zones langs waterlopen in functie van de toepassingstechniek.”

De milieukoepel verwacht van MAP5 dat het meer wordt dan een doorslag van MAP4. “Nu het huidige actieprogramma op zijn einde loopt, is immers duidelijk geworden dat met de bestaande maatregelen de doelen niet in het bereik komen.” Daaruit volgt ook de vraag om van het plan-MER gebruik te maken om de meerwaarde van (meer ingrijpende, nvdr.) alternatieven te onderzoeken, zoals een groeistop voor de veestapel.

Het pleidooi voor een “sterk MAP5” voeren Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt als volgt: “Het aantal MAP-meetpunten van ons oppervlaktewater met een overschrijding van de toegelaten nitraatnorm moet tegen 2018 dalen tot vijf procent. Met een actueel overschrijdingspercentage van 21 à 22 procent van de meetpunten moeten we in de komende vier jaar tijd bijna dubbel zo veel vooruitgang boeken als de voorbije acht jaar.” De laatste loodjes zullen naar verluidt het zwaarst wegen, vooral in gebieden die een hardnekkige reputatie hebben als het gaat over slechte waterkwaliteit. De milieukoepel denkt dan meteen aan het IJzer- en Leiebekken in West-Vlaanderen.

De uitspraken van de milieubeweging kunnen best hard aankomen voor landbouwers die zorgvuldig proberen te bemesten omdat ze het goed menen met de waterkwaliteit. Daarom is het goed dat een organisatie als CVBB – het Coördinatiecentrum voor voorlichting en begeleiding duurzame bemesting – niet alleen op de doelstellingen inzake waterkwaliteit wijst maar ook op de lange weg die reeds is afgelegd.

Algemeen CVBB-coördinator Dirk Coomans is de eerste om de inspanningen van landbouwers naar waarde te schatten: “Het is inderdaad zo dat de doelstelling om in 2014 naar 16 procent rode MAP-meetpunten te dalen niet gehaald wordt. En je kan dus verwachten dat MAP5 zal voorzien in bijkomende maatregelen. Maar je mag vooral niet uit het oog verliezen dat het de goede kant op gaat. Binnenkort worden de definitieve resultaten voor het meetjaar 2013-2014 bekendgemaakt en zal blijken dat de landbouwers de 26,6 procent overschrijdingen van het jaar voordien ver achter zich laten.” In dat opzicht vindt Coomans het geen slechte zaak dat MAP5 het roer niet volledig omgooit, maar voor continuïteit kiest en voortwerkt op de ingeslagen weg, met meer aandacht voor een gebiedsgerichte aanpak.