Liberalen en socialisten in EU-Parlement willen standpunt lidstaten volgen over natuurherstelwet

De natuurherstelwet raakte vorige week niet goedgekeurd in de milieucommissie van het Europees Parlement. Bij de stemming over de finale tekst bleken 44 leden voor de wet te hebben gestemd die de biodiversiteit in Europa moet herstellen, maar 44 anderen stemden tegen. Evenveel voor- als tegenstanders dus, en geen meerderheid.

Plenaire aan zet

Daardoor staat of valt de goedkeuring van de natuurherstelwet met de stemming in de plenaire vergadering. Om de tekst erdoor te krijgen, stellen de liberalen voor het standpunt van de Raad (de lidstaten) over te nemen, zo kondigde de Fransman en voorzitter van de parlementaire leefmilieucommissie Pascal Canfin woensdag al aan. "Zo hopen we op een grotere kans om de stemming te winnen", zei hij. "Deze eerste wet die de natuur moet herstellen, betekent ook een grotere weerbaarheid tegen de klimaatverandering." Niettemin blijft zijn liberale fractie verdeeld over de natuurherstelwet.

De sociaaldemocraten in het halfrond zijn bereid die benadering te volgen en eveneens het standpunt van de Raad te steunen. In grote lijnen, want ze hebben alsnog een twaalftal amendementen ingediend, zeiden de Nederlander Mohammed Chahim en de Spanjaard César Luena, de rapporteur van de natuurherstelwet, donderdag tijdens een persontbijt.

Tegenwind

Het is de conservatieve en christendemocratische EVP-fractie die de natuurherstelwet uit alle macht probeert tegen te houden. Onder impuls van de Beierse voorzitter Manfred Weber (CSU) heeft de EVP een aantal weken geleden de onderhandelingen over de natuurherstelwet zelfs verlaten. Ze wordt in haar verzet gesteund door de conservatieve ECR-fractie, het extreemrechtse ID en een deel van de liberalen.

De Europese Commissie legde de natuurherstelwet een jaar geleden op tafel. Om de verzwakte ecosystemen en habitats te herstellen, vroeg ze aan de lidstaten om tegen 2030 voor minstens 20 procent van de land- en zeegebieden herstelmaatregelen te nemen, en tegen 2050 voor alle ecosystemen die herstel behoeven. Rond de tekst is echter een grote controverse ontstaan, waardoor de besluitvorming in woelige wateren is beland. Tegenstanders zeggen dat door de wet grote economische, industriële en infrastructurele projecten niet meer uitgevoerd zullen kunnen worden, en dat de landbouwsector en voedselzekerheid bedreigd zijn.

Desondanks zijn alvast de lidstaten erin geslaagd een gemeenschappelijk standpunt te bepalen om de onderhandelingen met het Europees Parlement aan te vatten. Als het van hen afhangt, moeten ze tegen 2030 minstens 30 procent van de habitats in verzwakte ecosystemen aan land en in zee opnieuw in betere staat brengen. Dat aandeel moet tegen 2040 toenemen tot 60 procent, en tegen 2050 tot 90 procent. In vergelijking met het oorspronkelijke voorstel van de Commissie geven de lidstaten zichzelf zo meer manoeuvreerruimte.

De EU-landen hebben ook de specifieke verplichtingen per ecosysteem her en der wat versoepeld, en ze voorzien algemene uitzonderingen voor hernieuwbare energieprojecten of voor infrastructuur voor nationale defensie. Het fel betwiste verslechteringsverbod, dat stelt dat de natuur niet aanzienlijk mag achteruitgaan, zou nog steeds gelden als een resultaatsverbintenis voor habitats waarop herstelmaatregelen worden toegepast, maar eerder als een inspanningsverbintenis in gebieden die in goede staat verkeren of waar nog geen herstelmaatregelen zijn ingevoerd, met name buiten het netwerk van de reeds beschermde Natura2000-gebieden.