Haalbaarheid klimaatdoelstellingen Ardo onder druk na afschaffing groenestroomcertificaten
nieuwsDiepvriesgroenteverwerker Ardo heeft zijn circulaire economiemodel in Ardooie afgestemd op de werking van de biovergister. Afvalwater en groenteresten worden in de vergister verwerkt tot groene elektriciteit, stoom, digestaat en grondverbeteraar. Door deze groene energie in de verwerking te gebruiken, kan de benodigde CO2-reductie van de productie gerealiseerd worden. Maar door het wegvallen van de groenestroomcertificaten komt het verdienmodel van de vergister in gevaar en moet Ardo op zoek naar een nieuw circulair economiemodel. “Dat geeft wel wat kopzorgen”, stelt Emilie Haspeslagh, duurzaamheidsdirecteur van het bedrijf.
Een indrukwekkend leidingsysteem loopt van de fabriek van Ardo naar de biovergistingsinstallaties achter op de site van de groenteverwerker in Ardooie. Groenteresten en afvalwater gaan de vergister in. Na biovergisting en de tussenkomst van een warmtekrachtkoppeling (WKK) gaat elektriciteit en stoom retour naar de fabriek. De stoom wordt gebruikt voor het blancheren van de groenten, de elektriciteit wordt gebruikt in de fabriek. De biogas-WKK wekt tot 3 MW aan groene elektriciteit op, het equivalent van het verbruik van 7.500 gezinnen en goed voor de helft van de stroombehoefte van Ardo.
Jaarlijks verwerkt Digrom Energy, zoals het biovergistings- en wkk-complex genoemd wordt, 89.000 ton aan organisch afval. Ruim de helft komt uit de Ardo-fabriek. In rustige periodes (voornamelijk het tweede kwartaal wanneer er nauwelijks groenten van het land verwerkt worden in de fabriek, red.) wordt er ook organische afval aangevoerd. Op het moment van het interview worden er bijvoorbeeld 1.600 pallets afgekeurde kiwi’s verwerkt.
Circulair model
Behalve de elektriciteit en de warmte in de vorm van stoom genereert de installatie, die wordt gerund door BiogasTec, ook andere nuttige restproducten. De dikke fractie uit de installatie wordt als organische meststof geleverd aan de groentetelers en het gezuiverde digestaat wordt als proceswater gebruikt bij Ardo en komt uiteindelijk in het waterbekken van Ardo terecht dat door de boeren gebruikt wordt voor irrigatie.
Het circulaire model dat in de loop van twaalf jaar ontwikkeld is (in 2012 werd de eerste biogasinstallatie gebouwd, enkele jaren later volgde een tweede) staat echter op punt van omvallen. “Jammer genoeg gaan we in 2027 een omslag moeten maken in ons circulaire economiemodel”, vertelt Emilie Haspeslagh, directeur duurzaamheid van het bedrijf. Haspeslagh is derde generatie in het familiebedrijf dat ooit door haar grootvader was mede-opgericht.
Ter verklaring wijst zij naar de stopzetting van de steun via groenestroomcertificaten. Door de afgifte van die certificaten, een subsidieregeling, wilde de overheid ooit de installatie van de energie-efficiënte installaties promoten. Vlaanderen kwam enkele jaren geleden al terug op de overheidssteun door over te gaan op de uitfasering van de certificaten op nieuwe installaties. Eind 2022 kwamen ook de bestaande installaties in het vizier.
Businessmodel valt weg
Door de afschaffing van de groenestroomcertificaten verliest de biovergister zijn rentabiliteit. De door de wkk opgewekte stroom zal sterk in kosten stijgen, waardoor het voor Ardo niet meer interessant is om deze stroom af te nemen. “Het prijsverschil is te groot. We zitten ook in een industrie met zeer dunne marges. We kunnen niet zo maar duurdere elektriciteit kopen”, vertelt Haspeslagh.
Met het wegvallen van het “circulaire economiemodel” van Ardo komen ook de duurzaamheidsinspanningen van het bedrijf onder druk staan. Mede door gebruik van de groene stroom uit de installatie slaagde het bedrijf erin de CO2 terug te dringen met 20 procent ten opzichte van 2020. Tegen 2030 wil het bedrijf een reductie van 40 procent realiseren.
Behalve de eigen motivatie om de klimaatimpact van zijn activiteiten te verkleinen, wordt het bedrijf ook getriggerd door klanten. “We krijgen brieven van klanten waarin ze een verduurzamingsstrategie eisen als we leveringen willen voortzetten. Maar hier staat geen vergoeding tegenover”, aldus Haspeslagh die aangeeft op zoek te zijn naar een alternatief model voor de groene stroom uit de biovergister-wkk-combinatie. “Het geeft wel wat kopzorgen hoe we dat opvangen.” De diepvriesgroenteverwerker bekijkt onder andere de inzet van windmolens.
Klap voor biovergisting in Vlaanderen
Ook voor BiogasTec, die de biovergistingsinstallaties bij Ardo runt en in totaal zes installaties beheert in Vlaanderen, levert de afschaffing van de groenestroomcertificaten de nodige kopzorgen op. Volgens gedelegeerd bestuurder Wouter Platteau legt het overheidsbeleid een bom onder de algehele biovergistingssector in Vlaanderen. “Zonder groenestroomcertificaten is de groene elektriciteit uit de wkk niet concurrentieel.”
BiogasTec, dat gevestigd is in Gentbrugge, overweegt nu onder andere om het biogas uit de vergister te verwerken tot biomethaan. Voor dit methaan liggen er vooral afzetmogelijkheden in het buitenland, vertelt Platteau. “Maar op deze manier werkt de overheid de energietransitie in Vlaanderen tegen.”
Ardo was woensdag gastheer van een studienamiddag over water (her)gebruik en -recuperatie van Biogas-E, het platform voor implementatie van anaerobe vergisting in Vlaanderen. “De samenwerking tussen BiogasTec en Ardo is een mooi voorbeeld van de mogelijkheden die er zijn op het gebied van biovergisting en waterrecycling”, verklaart Biogas-E-coördinator Tine Vergote de keuze voor de locatie. Ook zij betreurt de afschaffing van de groenestroomcertificaten, hetgeen de ontwikkeling van de sector tegenwerkt. Volgens haar heeft de sector langetermijnszekerheid nodig.
