Kersen voor aardbeien: Antwerpse telersfamilie vaart wel bij kersenteelt

“Klanten zetten het bakje vaak niet naast zich op de passagiersstoel, maar in de kofferbak”, adviseert Els Wynants ondergetekende over hoe de kersen onaangeroerd thuis kunnen geraken bij vrouw en kind. De uitzonderlijk dikke, zoete en knapperige vruchten zijn moeilijk te weerstaan. De boerderij-automaat van het kersenbedrijf Adriaensen-Wynants in Merksplas draait dezer dagen dan ook overuren. “Wij moeten deze meerdere keren per dag bijvullen”, vertelt Wynants.

Bij kersen denken niet veel mensen aan Vlaanderen, maar met zo’n 1.100 hectare is de teelt na aardbeien de grootste zachtfruitsector in ons land. Het zwaartepunt ligt in Limburg waar tuinders de teelt vaak combineren met traditionele vruchten zoals peren, appel en ook perziken. Ook het noorden van Antwerpen kent een aantal telers die in totaal 30 hectare onder beheer hebben. “Wij zijn met 3 andere telers aangesloten bij coöperatie Hoogstraten”, verduidelijkt Ludo Adriaensen.

Net zoals de andere Hoogstraatse telers combineren Adriaensen-Wynants de kersenteelt met die van aardbeien. Het bedrijf heeft een serre van twee hectares (een hectare plastic en een hectare glas) waar van begin maart tot december aardbeien geteeld worden. Voorheen lag de productiepiek van het bedrijf in juli toen de aardbeien van de vollegrond van het veld rolden. Maar voor deze productie is nu de kersenteelt in de plaats gekomen.

Op zoek naar diversificatie

“De vollegrondsaardbeien kwamen steeds meer onder druk te staan, waardoor we naar alternatieven zochten. We kregen geen vergunning voor de uitbreiding van de serre en zijn uiteindelijk bij de kersenteelt terechtgekomen. Deze oogst valt precies samen met die van de aardbeien waardoor het werk perfect in te passen was in de bestaande arbeidsflow”, verklaart de 57-jarige Adriaensen de activiteitenuitbreiding op het bedrijf, dat bij veiling Hoogstraten is aangesloten en daar zijn producten (met uitzondering van de automaat) afzet.

In 2014 gingen de eerste kersenbomen de grond in, 2 jaar later gevolgd door een tweede serie waardoor er nu een plantage van 4 hectare ligt. Drie jaar na aanplanting leveren kersenbomen hun eerste vruchten af. Bij de rassenkeuzen werd een spreiding van de oogst voorzien waardoor er nu vroege, middel en late rassen geteeld worden. De korte oogstperiode strekt zich uit van eind juni tot de eerste week van augustus. De oogst is een belangrijk onderdeel van de teelt, maar de basis ervan wordt eerder gelegd. Zo is de snoeitechniek in het na- en voorjaar essentieel om een dikke kers te krijgen.

Ook de winter is een belangrijk periode. De Kempenaren hebben heldere herinneringen aan afgelopen winter toen op 1 april een late winterprik plaatvond. Met het sluiten van de plastic overkapping en netten, die tijdens de oogst de vogels buiten houden, kan 1,5 graden verwarmd worden en met aanvullende heteluchtkanonnen nog eens 1,5. Het bleek net voldoende. “Toen was het buiten -6 graden en in de gaard -3 graden. Dat is de limiet voor kersen”, vertelt Adriaensen die aangeeft dat de schade daarom is meegevallen. Mede door de vorstgevoeligheid kan de opbrengst van de teelt sterk variëren.

Impact van de oorlog

In het voorjaar waren de weergoden de telers gunstig gezind. Door het warme voorjaar is het seizoen zelfs met 2 weken vervroegd. “Door de vele zon zijn de kersen van goede kwaliteit en liggen ook de volumes hoog. Vorig jaar toen het zo veel regende hadden we letterlijk en figuurlijk waterkersen”, vertelt Adriaensen die in deze warme zomerweek een extra tandje moet bijsteken. “Bij deze temperaturen gaat alles een stapje sneller en moeten we alle zeilen bijzetten om de kersen op tijd geoogst te krijgen.” Twintig plukkers halen tijdens het korte oogstsseizoen 15 ton per hectare binnen.

Alhoewel de kwaliteit van de kersen en ook de opbrengsten goed zijn, zijn de telers niet onverdeeld tevreden over de prijsvorming. “De prijs voor de grote kersen (deze gaan naar speciaalzaken, red.) is goed, maar die van kleine kersen kan beter”, vertelt de 57-jarige teler. Hij wijdt dit onder andere aan de oorlog in Oekraïne. “Door de oorlog komen meer buitenlandse kersen, uit bijvoorbeeld Griekenland en Turkije, onze kant op en dat drukt de prijs van de kleine kers die vooral in de supermarkt terecht komt.”

De automaten zijn medio juli gevuld met kersen en aardbeien. Buiten het kersenseizoen worden er fruitsappen verkocht van het merk Local Harvest. Dit is een samenwerking van een aantal telers in de regio Hoogstraten die productuitval uit de kersen-, blauwe  bessen- en appelteelt verwerken in fruitsappen. “Kersen met plekjes of een barst of misvormde aardbeien die de veiling niet accepteert, worden hier verwerkt”, legt Adriaensen uit. 

Na het bezoek van VILT spoedt de aardbeien- en kersenteler zich naar de veiling van Hoogstraten met een lading kersen. Ondergetekende haalt twee bakjes kersen uit de automaat, zo kan het advies van Els toch voor een stuk opgevolgd worden.