Kempische landbouwers vervullen boerderijwens in Frankrijk

De familie Geysen ruilde op 27 december 2020 de Noorderkempen in voor de Vendée. Jarenlang baatte Dirk Geysen een proefbedrijf van een veevoederfabrikant uit tot hij zijn droom waarmaakte om samen met zijn vrouw een eigen landbouwbedrijf te runnen. Die boerderij vond de familie 800 kilometer zuidwaarts in een klein gehuchtje van een dertigtal woningen, tussen Nantes en de Atlantische Oceaan.

22 mei 2023  – Laatste update 22 mei 2023 21:55
Lees meer over:
familie geysen 6

Dirk en zijn vrouw kochten er een gemengd biobedrijf van 70 melkkoeien en twee stallen met vleeskippen. “Wij wilden ons settelen op een boerderij die van onszelf was”, vertelt Dirk. “De grondprijzen waren één van de redenen waarom we in het buitenland terecht zijn gekomen.” Op het ogenblik dat de familie Geysen uit de Noorderkempen vertrok, schommelde de prijs van de Kempense landbouwgrond tussen de 50.000 en 100.000 euro per hectare. “Wij hebben onze grond hier gekocht in Frankijk aan 2.500 euro per hectare”, zegt Dirk. “De Vendée is een iets goedkopere streek, maar zelfs de duurste streken gaan hier niet boven de 10.000 euro. Dat heeft vooral te maken met SAFER.”

Wat is SAFER?

De landbouwvastgoedmarkt wordt in Frankrijk gereguleerd door de overheid door het SAFER-systeem. Elke regio in Frankrijk kent zo’n SAFER. De missie bestaat uit een aantal principes: promotie van landbouw en bosbouw, ondersteunen van jonge landbouwers, beschermen van milieu, landschap en natuurlijke hulpbronnen en ondersteunen van lokale ontwikkeling en lokale economie.

Op basis van deze missie nemen de SAFER's een aantal taken op. In de eerste plaats observeren ze de grondmarkt. In Frankrijk moeten alle transfers van landbouw- en plattelandsgronden door de notaris aan SAFER gemeld worden. Dat zorgt ervoor dat de SAFER’s een volledig en transparant overzicht hebben over de prijszetting op de grondmarkt.

Daarnaast moet de verkopende partij altijd SAFER bij de verkoop betrekken waarna het systeem op twee verschillende manieren kan handelen. Ofwel koopt SAFER de grond zelf ofwel brengt het de verkoper in contact met een koper. Daarnaast heeft SAFER ook een voorkooprecht. Het kan enkel aangewend worden wanneer een derde partij een geplande verkoop wil tegenhouden. Een derde partij kan dit vragen wanneer hij of zij denkt een landbouwproject te hebben dat interessanter is.

De zoektocht en aankoop verliepen vrij vlot, legt Dirk uit. “We hadden een neef die toen in de streek van Bordeaux boerde en kregen van hem al enkele tips en tricks. De aankoop deden we samen met het makelaarskantoor Quatuor. Zo’n begeleiding is echt wel een aanrader want er komen zodanig veel administratie en juridische procedures bij kijken dat het zelfs voor Fransen bijna onmogelijk is om alles op eigen houtje te doen. Daarnaast speelde het in ons voordeel dat we de taal al min of meer onder de knie hadden. Dit was niet alleen voor onszelf een gemak maar het speelde ook een grote rol in de integratie en aanvaarding in de buurt.”

Familie Geysen 3.1

Heuvels en ander klimaat

Het spreekt voor zich dat de Vendée een ander klimaat, bodem en landschap heeft dan de Noorderkempen. Maar met sommige zaken had de familie nog geen rekening gehouden. “Het is hier zeer heuvelachtig. Daar moeten we in de landbewerking rekening mee houden en er vooral voor zorgen dat we niet omvallen met de tractor, iets waar we in Vlaanderen in de verste verte geen schrik voor moesten hebben.” Op vlak van landschap is er ook een groot verschil. “We zitten hier echt in de streek van de zogenaamde bocages. Dat zijn relatief kleine percelen omgeven met bomenrijen, heggen of riviertjes en beken”, legt de landbouwer uit. “Voor onze grazende koeien is dit in de zomer enorm aangenaam want de heggen en bomen bieden hen beschutting en schaduw.”

Net zoals in België was het ook in Frankrijk in 2022 zeer warm en droog. “Vorige zomer hebben we hier drie hittegolven gehad. Dat is puffen geblazen hoor, ook voor de koeien en de kippen”, vertelt Dirk. “Onze koeien grazen op het weiland, maar vanaf juni tot eind september was er amper iets te grazen door de droogte.”

Veel weides van de familie Geysen waren door de hitte volledig verbrand en die hebben ze moeten vernieuwen. Ook de helft van hun maïsoogst ging verloren aan zonnebrand. “Het jaar ervoor hadden we gelukkig een uitzonderlijk nat jaar waardoor we een grote voorraad maïs en gras hebben kunnen aanleggen, maar daar blijft nu nog amper iets van over”, gaat Dirk verder. “Gelukkig was dit voorjaar ook nat, het gras groeit enorm en we verwachten dat we de zomer zullen kunnen overbruggen.”

De grondprijzen waren één van de redenen waarom we in Frankrijk terecht zijn gekomen om een boerderij te kopen

Dirk Geysen - Geëmigreerde landbouwer

Teelttechnisch en bedrijfsvoering

“Iets wat we hier ook leren kennen hebben is méteil”, laat Dirk weten. “Heel wat weides worden hier met een mengvorm van gras of klaver met wintergranen ingezaaid. Dit soort gewassen maakt handig gebruik van het water dat in de winter valt, waardoor ze enorm groeien in het voorjaar. Zo hebben we relatief vroeg in het jaar veel meer volumes om te oogsten dan wanneer we enkel gras en klaver inzaaien. Dit wordt hier zowel in de biologische als in de conventionele landbouw toegepast.”

Op vlak van bedrijfsvoering loopt Frankrijk ook een beetje achter op België. Er kan al heel wat digitaal, maar veel administratie gebeurt er nog met papier en per briefwisseling. “We hebben toch even moeten wennen aan het gebruik van cheques. Dat is hier nog heel courant in gebruik. Niet alleen bij de verkoop van kippen of kalveren worden we betaald met cheques, zelfs in de supermarkt wordt er nog mee betaald”, aldus Dirk.

Imago

“Het imago van de landbouwer ervaar ik hier helemaal anders dan in België”, gaat de geëmigreerde Kempenaar verder. “Het is moeilijk om te verwoorden wat dit betekent, maar in België had ik dikwijls het gevoel dat iemand het vuile werk moest doen. ‘En laat ik dat dan maar zijn’, dacht ik altijd. Hier in de streek is dit totaal anders, de boeren worden hier veel meer geapprecieerd om wat ze doen.”

“Ik weet niet of deze appreciatie ook in de steden zo aanwezig is, maar hier op het platteland alleszins wel”, zegt Dirk. “De mensen hier zij echt bezig met hun eigen voedselvoorziening. Ze zijn trots dat ze hun eigen groenten kweken en hebben zo meer waardering voor de buurman die voor vlees, groenten of melk zorgt. We verkopen ook een deel van onze kippen en volle melk via directe verkoop en dat vinden mensen hier fantastisch.”

Of stikstof ook veel ter sprake komt? “Ik heb hier nog niemand horen spreken over een teveel aan stikstof”, vertelt Dirk. “Hier is ook veel meer plaats, Frankrijk heeft zelfs een netto mesttekort.”

Het is hier soms zo steil dat we moeten oppassen dat we niet omvallen met de tractor. Iets waar we in Vlaanderen in de verste verte geen schrik voor moesten hebben

Dirk Geysen - Geëmigreerde landbouwer

Niet allemaal rozengeur en maneschijn

Dirk verzekert ons dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is. “Net zoals in België moet er op de boerderij gewoon heel hard en heel veel gewerkt worden.” De familie Geysen heeft 70 melkkoeien en net zoals in België is de conventionele melk in Frankrijk ook bijzonder duur. “De prijs haalt hier bijna het niveau van biomelk. Daardoor zitten we ook een beetje in een crisis.”

Een tegenvaller die ze niet voorzien hadden. “Toen we in 2019-2020 op zoek waren naar een bedrijf te kopen, was er een tekort aan biomelk. Dat was één van de redenen waarom we in het biologische verhaal gestapt zijn. Er werd hier toen ook veel in gang gezet om conventionele melkveebedrijven om te schakelen naar biologische bedrijven. Met de lockdown werd de vraag naar biomelk enorm versterkt maar na corona is die teruggevallen. Ondertussen hadden veel landbouwers wel hun bedrijfsvoering aangepast.” Al blijft de familie Geysen optimistisch. “Alles zal zich wel weer stabiliseren. Momenteel komen er geen nieuwe biologische melkveehouderijen meer bij, want de zuivelbedrijven aanvaarden geen nieuwe klanten meer.”

Familie Geysen 2

La douce france

Naast hun bioboerderij verhuurt de familie ook een gîte, die steeds populairder wordt onder toeristen. “Onze gîte verhuren we in het winterseizoen aan seizoenarbeiders en in de zomer aan toeristen. In het begin waren vooral onze familie en vrienden te gast, maar nu verwelkomen we meer en meer toeristen.”

Hun nieuwe leven in Frankrijk bevalt de familie enorm. De vrouw van Dirk was in België kinesist, al was het landbouwleven haar niet onbekend. “In België hielp ze ook al veel mee, maar hier is ze fulltime betrokken bij het bedrijf. Ze melkt de koeien, organiseert de directe verkoop en regelt alles voor de gîte. Zelf onze jongste zoon heeft hier heel gemakkelijk zijn weg gevonden. We hebben vijf kinderen die al een leven opgebouwd hadden in België. Enkel onze jongste is meegekomen naar de Vendée. In het begin had hij het een beetje moeilijk en kwam hij met tegenzin mee, maar inmiddels zou hij niet meer terug willen naar België.” 

Bron: Eigen berichtgeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek