Kan voorzorgsprincipe ingeburgerd raken in WTO?

De wereldhandels­partners moeten afspraken ma­ken over de risico-evaluatie van biotechnologie. Dat staat te lezen in een rapport van de universiteit van de Verenigde Naties in het Japanse Yokohama. Als dat niet gebeurt zal de WTO hopeloos gekneld raken door conflicten tussen bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Europa. De EU doet een beroep op het zogenaamde voorzorgsprincipe, maar andere WTO-leden voelen daar klaarblijkelijk niet veel voor.

De vraag of nieuwe tech­nologie kan worden toegelaten kan niet alleen beantwoord wor­den aan de hand van handelsre­gels. Europa doet beroep op het voorzorgbeginsel, wat in internationale organisaties een betrekkelijk nieuw begrip is. In 1984 dook het voor het eerst op tijdens een internationale Noordzee-conferentie in Duitsland. Inmiddels is het beginsel in meerdere verdragen opgenomen, maar voor de WTO blijft het een moeilijk hanteerbaar begrip.

Bij de beoordeling van handelsconflicten waarbij één van de betrokken partijen zich beroept op mogelijke gevaren voor de volksgezondheid, valt de WTO terug op het SPS-akkoord. Dat omvat internationale afspraken over maatregelen die betrekking hebben op dier- en plantziekten. Kern van dat akkoord is dat geen handelsbelemmeringen mogen opgeworpen worden als daarvoor geen wetenschappelijke onderbouw voor bestaat. Bij het voorzorgsprincipe wordt de bewijslast omgekeerd.

Onder meer in het dossier van de hormonen heeft de EU al beroep gedaan op het voorzorgsprincipe. Maar de meningen over internationale vleesnormen lopen uiteen. "Het wordt tijd dat aan de onduidelijkheid over het voorzorgsprincipe een einde komt", zegt de Nederlandse rector van de Universiteit van de Verenigde Naties. "Het moet duidelijk zijn waarover de handelsblokken het eens zijn, vooraleer opnieuw allerlei conflicten over biotechnologie en voorzorgbeginsel worden voorgelegd aan het WTO-panel".