Is de land- en tuinbouwer gestresseerd?

De KUL-onderzoekers brachten het niveau van stress in de landbouw en de belangrijkste oorzaken van deze stress in kaart. Bij de studie waren 550 Vlaamse land- en tuinbouw(st)ers betrokken. Dat gebeurde op basis van enqûeteformulieren die werden teruggestuurd, een aantal groepsgesprekken en 14 individuele interviews. Er reageerden meer mannen dan vrouwen. De dertigers waren het best vertegenwoordigd, gevolgd door veertigers en vijftigers.

Bij 60 procent van de land- en tuinbouwe(st)ers die in het onderzoek betrokken waren kon geen abnormaal hoog of laag stressniveau vastgesteld worden. Zo'n 12 procent onder hen wordt als een "risicovolle" groep geïdentificeerd. Een hoger stressniveau is vooral bij veertigers en in iets mindere mate bij vrouwen te merken.

Als belangrijkste stressbronnen worden de administratieve overbelasting en de financiële bekommernissen naar voren geschoven. Andere boosdoeners zijn de ruimere politieke omgeving, vooral de onzekerheid over de toekomst, en de relatie met de maatschappij, vooral dan het imago van de landbouw. Sommige land- en tuinbouwers blijken ook problemen te hebben met de organisatie van het werk, die gelieerd wordt aan de lange werkdagen en het gebrek aan vakantie en vrije tijd.

Binnen de landbouworganisaties fronsen enkelen de wenkbrauwen. "Wij hebben net de indruk dat de stress in de landbouw erg hoog ligt, en alsmaar stijgt", luidt het bij Anne Vandenborre van Agra die de beroepsland- en tuinbouwsters groepeert. Ze blijft aandringen op het belang van psychologische opvang voor land- en tuinbouwers. Vragen zijn er bij terreinwerkers ook over de steekproef zelf. "Namen de landbouwers met veel stress wel de moeite om de formulieren in te vullen?", vragen ze zich af.

Bij het Vlaams Agrarisch Centrum (VAC) reageert voorzitter Ignace Van de Walle "verrast". Secretaris Koen Dhoore kan er zich dan weer in vinden dat het met de stress in de landbouw wel meevalt, maar hij wijst er op dat veel afhangt van het moment. "De steekproef werd in een behoorlijk kalme periode genomen. In crisissituaties zou het resultaat wellicht anders geweest zijn".

Over de stressbronnen die worden naar voren geschoven, bestaat er weinig discussie.